Zakład za přichod kładli

štwórtk, 26. septembera 2019 spisane wot:

Rózborske lětanišćo jako efektiwne stejnišćo wužiwać

Zhorjelc/Rózbork (AK/SN). Lětanišći w Zhorjelcu a Rózborku měłoj dołhodobnje efektiwnje wužiwanej być. Tole podšmórny jednaćel zaměroweho zwjazka lětanišćoweho zarjadnistwa Rózbork/Zhorjelc Thomas Rublack. Nadawk zarjadnistwa je ležownosće wobhospodarjeć, regionalnje zwičnjeć a infrastrukturu dale wuwiwać. „Tuchwilu je w Rózborku čara za přizemjenje něhdźe 2 000 metrow dołha a 30 metrow šěroka. Bjez wulkich ćežow móhli ju na 2 500 metrow dołhosće a 45 metrow šěrokosće roz­šěrić. Potom móhli tu lětadła Boeing a Airbus přizemjeć“, jednaćel nowinarjam njedawno rozłoži. W Zhorjelcu maja něhdźe 700 metrow dołhu čaru k dispozi­ciji, hdźež pak njejsu po słowach Thomasa Rublacka žane wulke změny móžne. Lětanišćo słuži přede­wšěm sportowemu wobłukej.

Cyłkownje maja při Rózborskim lětanišću 34 hektarow přemysłoweje pře­strjenje, hdźež móža so předewzaća zaměstnić. Tuchwilu stej tam tankownja a solarna připrawa instalowanej.

Na łužiskich polach tuchwilu běrny žněja, tak tež tu w Baršću. Z kombajnom tam zemske kulki z pódy ćahaja a je hišće na městnje wuběraja. Suchoty dla njeje dźěło runjewon přijomne, wšako so wokoło mašiny njesměrnje próši. Tak so dźěłaćerjo z po­mocu rubiškow­ wotpowědnje škitaja. Foto: Michael Helbig

Žiwa dwurěčnosć

srjeda, 25. septembera 2019 spisane wot:
Jako smy lětsa po zarjadowanju w Budyskim Serbskim muzeju wječor zhromadnje z přećelemi wuklinčeć dać chcyli, rěkaše: Dźemy do Sundowner-bary! To bě za mnje premjera, a běch pozitiwnje překwapjena. A to njezaležeše jenož na rjenje wuhotowanym městnje na zahrodźe Serbskeho ludoweho ansambla a na miłym lětnim wječoru. Najwjetši zaćišć we mni zawostajiła je wotewrjena atmosfera serbsko-němskeje zhromadnosće. Za mnohimi blidami bě serbšćina słyšeć, swoje napoje sy serbsce skazać móhł a nad baru zmawowaše serbska chorhoj. Koncept serbskeho zetkanišća Bena Brězana je so poradźił – a skutkuje tohorunja na němskorěčnych. Tež woni sej tam rady cocktail popřeja a maja składnosć, serbšćinu jako něšto cyle normalne a njewohrožace w Budyšinje dožiwić. Zo móžetej wobě rěči na samsnym městnje prezentnej być, to dyrbimy dźeń a bóle zwučować. Cordula Ratajczakowa

Nowe firmy wšěm tyja

wutora, 24. septembera 2019 spisane wot:

Běła Woda (SN/BŠe). Nazhonjenja sej wuměnjeć a zwiski mjez předewzaćemi wutworić ma Łužiska hospodarska iniciatiwa (WiL) za njeparujomne. Tohodla je sej minjeny štwórtk zajimcow na druhe zarjadowanje „Start up meeting“ do Běłeje Wody přeprosyła, na kotrež je tež za Łužicu zamołwity braniborskeho knježerstwa dr. Klaus Freytag přijěł. „Ze za­rjadowanjom chcemy regionalne zawody a runje hakle załožene dynamiske zawody hromadźe wjesć. Wu­tworjene zwiski a wotewrjene rozmołwy maja mjezsobne zrozumjenje a tworjenje spěchować. Do rozkćěwaceje kónčiny słu­šeja nowe firmy“, wuzběhny jednaćelka Běłowodźanskich měšćanskich zawodow a čłonka­ předsydstwa WiL Katrin Bartsch.

Žně tónraz w hali zahajene

wutora, 24. septembera 2019 spisane wot:

Naruna akwakultura klasiske plahowanje rybow w hatach?

Korzym (UM/SN). Kulisa zahajenja Łužiskich rybowych tydźenjow bě minjene lěta stajnje podobna. Najwjetši rozdźěl bě zwjetša wjedro. Kóžde lěto pak ćahachu rybarjo a jich pomocnicy saki połne rybow z wody.

Časy pak so měnjeja. Štóž dźensa wo rybarstwje w Hornjej Łužicy rěči, ma tež we wulkich halach plahowane akwakultury wobkedźbować. Něhdźe 200 tonow rybow a dalšich wódnych zwěrjatkow žněje jeničce zawod Korzymske akwa­kultury, štož wotpowěduje wosminje regiona. Štož bě spočatnje hišće profesionelny hobby Karla Dominicka, je so mjeztym na šwarne hospodarske předewzaće wuwiło­.

Wjele faktow njerozrisanych

póndźela, 23. septembera 2019 spisane wot:

Pólska chce w Turówskej jamje hač do lěta 2044 brunicu wudobywać

Budyšin (SN/BŠe). Pólski energijowy koncern PGE ma wotpohlad, brunicowu jamu Turów rozšěrić a dowolnosć, wuhlo wudobywać, wo 25 lět podlěšić. Poprawom smědźa jenož hišće hač do klětušeho apryla za brunicu kopać.

Dokelž leži jama w třikrajowym róžku mjez Pólskej, Němskej a Čěskej su wuskutki mjezy přesahowace. Minjeny štwórtk zetkachu so wobydlerjo w pólskej Bogatyniji, hdźež je koncern na prašenja wobydlerjow, zarjadow a wobswětowych zwjazkow wotmołwjał. Kaž so wujewi, je wjele faktow njerozrisanych. Generelnje dźe wo wustork wuhlikoweho dioksida a wo poćeženje procha dla. „Hladajo na jednotliwe potrjechene kónčiny pak su ćeže chětro wšelakore“, měni Horst Schiermayer ze Žitawskeho měšćanskeho a regionalneho zwjazka Zelenych.

Nakupuja a wikuja drohotne žito

štwórtk, 19. septembera 2019 spisane wot:

Njedaloko Krěpjec steji wulka hala, w kotrejž žito suša, rjedźa, přewětruja a filtruja. Něhdźe 18 000 tonow Zapadołužiske wikowanje ze žitom wob lěto tež wot serbskich ratarjow nakupuje.

Krěpjecy (SN/mwe). Jednaćel firmy WLG je Michael Hille, kotryž je tež za zwěsćenje hódnoty žita zamołwity. Hakle po tym móža w předewzaću rozsudźić, za čo hodźi so na přikład pšeńca nanajlěpje dale wužiwać a předźěłać.

Ratarjo dadźa swoje drohotne kubło, kotrež su z polow tež při suchim a horcym lěću žnjeli, do dobrych rukow. Wšako je Hille studowany technologa za cyrobne twory a zežiwidła. K tomu je sej w běhu swojich powołanskich lět wjele nazho­njenjow nazběrał a so dokładnje w ratarstwje wuznawa. Tuž so tež z klimowej změnu a z tym zwjazanymi konsekwencami při hnojenju polow cyle dokładnje zaběra a tež bioratarjow při wukonjenju jich dźěła poradźuje a podpěruje.

Trjebane kolesa požadane byli

srjeda, 18. septembera 2019 spisane wot:

Kamjenc (SN/mwe). Wot lěta 1991 maja w Kamjencu, w něhdyšej keramikowej fabrice wobchod, hdźež kolesa předawaja. Mějićel bikehousa je Tilo Scheibe. Pod hesłom „swoboda, přiroda, spěšnosć, rozpalitosć – wšo druhe činimy my!“ so jědnaće přistajenych wo kupcow stara. To njejsu jenož ći, kotřiž koła předawaja, ale tež přistajeni, kotřiž je reparuja. Sortiment je přewšo šěroki, wot minikolesa hač k elektrokolesej a tohorunja trekkingowe koła w Lessingowym měsće dóstanješ. Wotpowědnje rozdźělne su tež płaćizny. Za dobre koleso ludźo dźensa rady wjace pjenjez wudaja.

Přerězne žně

wutora, 17. septembera 2019 spisane wot:

Budyšin (SN/BŠe). W jednej z najwjetšej hatnej kónčinu Němskeje, we Łužicy, móža ludźo tež lětsa zaso dožiwić, kak hatarjo lětuše žně rybow domchowaja. Tradicionelnje přewjeduja k tomu Łužiske rybowe tydźenje. Přichodnu sobotu zarjadowanski rjad w Załomskej akwakulturnej připrawje oficialnje zahaja, hdźež mjez druhim regionalne wiki přewjedu. Cyłkownje tři partnery, jědnaće hatarjow, 17 hosćencow, hotele a pensije kaž tež dalše pjeć zarjadnišća kaž biosferowy rezerwat Hornjołužiska hola a haty so z najwšelakorišimi poskitkami na 18. rybowych tydźenjach wobdźěla.

Čěskorěčni zajimcy wosebje witani

póndźela, 16. septembera 2019 spisane wot:

Hóstni wodźerjo pokazuja wopytowarjam najrjeńše městnosće regiona a powědaja jim zajimawe stawiznički. Zo bychu turisća a dalši zajimcy łužiskeje jězoriny přichodnje dale derje wukubłanych přewodźerjow měli, zahaji turistiski zwjazk Łužiska jězorina wukubłanje hóstnych wodźerjow.

Zły Komorow (SN/BŠe). „Hóstni wodźerjo su wažni posoljo našeje kónčiny“, praji­ nawodnica Złokomorowskeje turistiskeje informacije Diana Lesche. Witani su mjez druhim ći, kotřiž sej přicpěwaja wodźenja w cuzej rěči přewjesć. K tomu słušatej wosebje jendźelšćina a čěšćina. Poslednja mjenowana je na dobro čěskich hosći, kotrychž dale a wjac do jězoriny přichadźa, Diana Lesche rozprawja. Zdobom wona dodawa, zo móža so za wukubłanje tež serbskorěčni zajimcy přizjewić. Zo budźe dosć naprašowanjow za serbskimi wodźenjemi po jězorinje, drje nawodnica garantować njemóže, za region wokoło Wojerec pak móhła sej to předstajić.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND