Sprjewja čeće po starym promjenju

wutora, 15. oktobera 2019 spisane wot:
Nalěwo wotbočować rěka wot kónca tydźenja zaso za Sprjewju nimale poł kilo­metra za Połpicu (Halbendorf/Spree) do směra na Nowu Wjes (Neudorf). We wobłuku renaturěrowanja rěki mjez Lemišowom (Lömischau) a Nowej Wsu nad Sprjewju je bager Nadeborec předewzaća za wodo­twar z Krušwicy (Krauschwitz) poslednju barjeru mjez dotalnym rěčnišćom a wurjedźenym starym­ promjenjom wotstronił. Te bě w 1930tych lětach nastało, jako łužisku rěku mjez mjenowanymaj wsomaj zruna­chu. Nětko je Sprjewja wo nimale 900 metrow dlěša a po hižo njetrjebanym rěčnišću přichodnje wulku wodu wotwjedu. Foto: SN/Hanka Šěnec

Wubědźowanje zahajene

póndźela, 14. oktobera 2019 spisane wot:

Domoródni, ale tež ludźo ze zdalenišich kónčin so rady wo najwoblubowanišich hosćencach­ regiona wobhonjeja. Hižo někotre lěta wotměwa so nětko wubědźowanje, kotrež ma na prašenje wotmołwić.

Budyšin (SN/BŠe). Mjeztym šesty raz pyta­ja w Hornjej Łužicy za najwoblu­bowanišim hosćencom. Hišće hač do 23. oktobra móža so zajimcy přizjewić, kotřiž chcedźa so wo titul požadać. Wot spočatka nowembra hač do januara smědźa ludźo potom na wupołoženych cedlkach abo online pod www.lieblingslokal.de wothłosować. Kaž organizatorojo zdźěleja, rozrjaduja lokale do wotpowědnych kategorijow: Ryzy hosćency, kofejownje, bary a lodarnje móža so wšitke wobdźělić. Nimo złoteho pokala kiwa předewšěm wabjenje w najwšelakorišich medijach. Hač su to w interneće, nowinach abo brošurkach, wšudźe budźe najlěpšich dwanaće hosćencow zastupjene, přilubja agentura 1 ze Spitzkunnersdorfa, kotraž wubědźowanje koordinuje.

Wudźěłki bóle hódnoćić

štwórtk, 10. oktobera 2019 spisane wot:

Łužiscy rybarjo lětsa znowa mnohe ćeže přetrać dyrbjeli

Budyšin/Hóznica/Rakecy (SN/BŠe). Łužiscy rybarjo so tež lětsa z wulkimi će­žemi bědźa. Tak mějachu kaž hižo loni přemało wody w hatach. „Žně rybow su w jednotliwych wodźiznach chětro rozdźělne. Tam, hdźež bě dosć wody, smy z wunoškom přewšo spokojom“, hatar Armin Kittner z Hóznicy (Petershain) rozkładuje. Wón plahuje ryby najwšelakorišich družin, kaž šćuki, karpy a pstruhi. W někotrych z wobhospodarjenych hatow pak mějachu tež lětsa zaso přemało wody. „Ryby nimaja dosć bio­logiskeje maćizny, zo móhli wotpowědnje rosć“, Kittner wuswětla. Mało wody pak so hišće dale wuskutkuje, a to na pře­mało kislika. Nimo toho móža škód­niki-kormo­rany w niłkej wodźe lóšo za ry­bami łapać. Fachowcy samo z toho wucha­dźeja, zo je 50 procentow karpow jednoho lětnika wopor tohole ptaka.

Bojkot młyna diskusiju wuwabił

póndźela, 07. oktobera 2019 spisane wot:

Wulku diskusiju zbudźa pad błótow­ske­ho młyna w Gołkojcach (Kolkwitz) pola Choćebuza, hdźež produkuja wudźěłki z jahły (Hirse). Politiski angažement wobsedźerja je přičina, zo hospodarska situacija młyna ćerpi.

Budyšin (SN/BŠe). Hižo před měsacomaj je so Lipšćanske wobchodniske přede­wzaće Biomare, poskićace biologisce zhotowjene wudźěłki, za to wuprajiło hižo žane produkty Gołkojčanskeho młyna njepředawać. Z cedlkami na polcach skedźbnjachu na to, zo přisłuša wobsedźer młyna stronje AfD, kotraž přez čłowjeka zawinowanu klimowu změnu prěje.­ Tajki nahlad njeruna so z před­stawami a zaměrami Biomare, čehoždla w swojich wobchodach wudźěłki z Gołkojčanskeho młyna hižo njeposkića.

AfD spřećiwja so po nahledźe Biomare aktiwnej klimoškitnej politice. Klimopolitiski rěčnik frakcije strony w zwjazkowym sejmje Karsten Hilse, kiž tam Budyski wokrjes zastupuje, wšak stajnje zaso na to skedźbnja, zo čłowjek klimowu změnu njewuskutkuje, a ma tuž tuchwilne klimoškitne prócowanja za hysteriju bjez wědomostneho zakłada.

Łužiska jězorina so wobstajnje dale wuwi­wa. Hakle wčera su w Lejnom (Geierswalde) skónčnje Borboriny kanal­ oficialnje poswjećili. Nětko móža łódźe mjez Złokomorowskim, Parcowskim a Lejnjanskim jězorom po puću być.

Lejno (AK/SN). Łužiska jězorina je dźeń a atraktiwniša. Wčera su zastupjerjo zaměroweho zwjazka Łužiska jězorina Sakskeje, Łužiskeje a srjedźoněmskeje towaršnosće hórnistwoweho zarjadnistwa (LMBV), komunow, wobydlerjow, towarstwow a zarjadow Borboriny kanal swjatočnje poswjećili.

Sprjewja dóstanje stare promjo

srjeda, 02. oktobera 2019 spisane wot:

Stróža (SN/at). Dźěła při renaturěrowanju Sprjewje mjez Lemišowom a Nowej Wsu su posledni wotrězk docpěli. W druhej połojcy oktobra chcedźa najdlěše stare­ promjo rěki mjez Połpicu a Nowej Wsu zaso přiwjazać. „Tak budźe Sprjewja wo 900 metrow dlěša“, rjekny dr. Jan Peper, za projekt přisłušny w zarjadnistwje biosferoweho rezerwata Hornjołužiska hola a haty. Dźěłaćerjo nadawki wukonjaceho Nadeborec předewzaća z Kruš­wicy tuchwilu bywše promjo wubagruja, zo móže sej Sprjewja tam swoje nowe „stare“ rěčnišćo wutworić. Porno prěnjotnemu promjenju, po kotrymž rěka podłu zwyšeneju pobrjohow blisko Lemišowa wot lońšeje nazymy zaso ćeče, leži tamny renaturěrowany wotrězk skerje w płonej krajinje, dr. Peper rozprawja.

W běhu lěta steješe Sprjewja w Połpicy w srjedźišću dźěła. Tam su po lěwym pobrjoze nasyp natwarili. Tón wupře­strěwa so nimo šulskeho wjesneho domu po cyłej wsy a ma ju před wulkej wodu­ škitać. Škitany, ale nětko wot rěki wotrěznjeny je stary wódny młyn.

Ryzy twarske naprawy lětsa dokónča. Nowe štomy budu hakle klětu sadźeć.

Janšojce (SN/BŠe). Wulki zarěz ma tuchwilu energijowe předewzaće Łužiska energija a milinarnje (LEAG) znjesć. Wčera popołdnju w pjećich su druhi z cyłkownje šěsć blokow, blok E, z milinoweje syće wotpinyli. Wot lońšeho hižo słuži blok F jako wěstotna rezerwa. Wot změny potrjecheni su předewšěm sobudźě­ła­ćerjo. Něhdźe 600 dźěłowych městnow milinarnje njebudźe hižo znowa wobsadźenych. „Zdźěla podadźa so ludźo na wuměnk, a někotři budu na druhim stejnišću dźěłać.­ Tež wukubłansku strategiju smy dołhodobnje wobstejnosćam přiměrili. Tak hižo telko wučomnikow njewukubłujemy a po wuspěšnym zakónčenju njepřewozmjemy“, rozłožuje zamołwita za zjawnostne dźěło LEAG Kathi Gerstner na naprašowanje.

Chcedźa plan nětko zwoprawdźić

póndźela, 30. septembera 2019 spisane wot:

Zaměrowy zwjazk Łužiska jězorina Sakskeje chce Kóšynski nasyp mjez Złokomorowskim a Lejnjanskim jězorom za přichod turistisce zaměrnje wutwarić. Masterski plan za naprawu nětko bórze do nadawka dadźa.

Hory (AK/SN). Turistiske wužiwanje Kóšynskeho nasypa ma za zaměrowy zwjazk Łužiska jězorina Sakskej wulki wuznam. „Wšitko ma so krok po kroku zwoprawdźić“, wuswětli jednaćel zaměroweho zwjazka Daniel Just na posedźenju minjeny štwórtk na Horach. Zaměr je, z derje wothłosowanymi naprawami inwestorow nańć. Gmejna Halštrowska Hola je wažny partner zwjazka a zamołwita komuna na městnje. Prěnje wothłosowanja z gmejnu su wot 7. oktobra předwidźane. Wotpowědnje budu tež ze zwjazkowymi radźićelemi dale wuradźować. „Prošu gmejnu Halštrowska Hola, na zwoprawdźenju masterskeho plana sobu skutkować“, podšmórny sakski předsyda zaměroweho zwjazka Łužiska jězorina Michael Harig (CDU).

Zakład za přichod kładli

štwórtk, 26. septembera 2019 spisane wot:

Rózborske lětanišćo jako efektiwne stejnišćo wužiwać

Zhorjelc/Rózbork (AK/SN). Lětanišći w Zhorjelcu a Rózborku měłoj dołhodobnje efektiwnje wužiwanej być. Tole podšmórny jednaćel zaměroweho zwjazka lětanišćoweho zarjadnistwa Rózbork/Zhorjelc Thomas Rublack. Nadawk zarjadnistwa je ležownosće wobhospodarjeć, regionalnje zwičnjeć a infrastrukturu dale wuwiwać. „Tuchwilu je w Rózborku čara za přizemjenje něhdźe 2 000 metrow dołha a 30 metrow šěroka. Bjez wulkich ćežow móhli ju na 2 500 metrow dołhosće a 45 metrow šěrokosće roz­šěrić. Potom móhli tu lětadła Boeing a Airbus přizemjeć“, jednaćel nowinarjam njedawno rozłoži. W Zhorjelcu maja něhdźe 700 metrow dołhu čaru k dispozi­ciji, hdźež pak njejsu po słowach Thomasa Rublacka žane wulke změny móžne. Lětanišćo słuži přede­wšěm sportowemu wobłukej.

Cyłkownje maja při Rózborskim lětanišću 34 hektarow přemysłoweje pře­strjenje, hdźež móža so předewzaća zaměstnić. Tuchwilu stej tam tankownja a solarna připrawa instalowanej.

Na łužiskich polach tuchwilu běrny žněja, tak tež tu w Baršću. Z kombajnom tam zemske kulki z pódy ćahaja a je hišće na městnje wuběraja. Suchoty dla njeje dźěło runjewon přijomne, wšako so wokoło mašiny njesměrnje próši. Tak so dźěłaćerjo z po­mocu rubiškow­ wotpowědnje škitaja. Foto: Michael Helbig

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND