Zda so wizija być
Petrick: Přejemy sej, zo LMBV bórze zaso dźe
Hórnikečanski jězor wot lěta 2014 saněruja – Towarstwo Rebelojo Hórnikečanskeho jězora wojuje wo spěšne wožiwjenje
Hač do lěta 2021 wostanje Hórnikečanski jězor zawrjeny. Přičina su saněrowanske dźěła Łužiskeje a srjedźoněmskeje towaršnosće hórnistwoweho zarjadnistwa (LMBV). Towarstwo Rebelojo Hórnikečanskeho jězora wojuje wo wolóženja a wo bórzomne znowawožiwjenje jězora. Wo wudobyćach, dalšich zaměrach a předewzaćach je so Andreas Kirschke z předsydu Rebelow Wernerom Petrickom rozmołwjał.
Wjacore lěta hižo zasadźeće so za to, dźěl južneho přibrjoha wot měrca do septembra za kupanje spřistupnić. Što sće dotal docpěli?
W. Petrick: Bohužel ničo. Kóžde lěto stajamy próstwu Sakskemu wyšemu hórnistwowemu zarjadej. W zhromadnym wuradźowanju z nim, z LMBV kaž tež ze sakskim hospodarskim ministerstwom 23. junija 2016 běchu nam připowědźili, zo chcedźa Wulkoždźarowski přibrjóh klětu za kupanje wotewrěć. Hač k tomu dóńdźe, wotwisuje wot toho, hač fachowcy wyšeho hórnistwoweho zarjada nowe dopóznaća geotechniki akceptuja a zwoprawdźa.
Sćěhi hórnistwa znowa zawěsćene
Na Sprjewinej dróze mjez Hamorom a Mułkecami pisaja nowy kapitl stawiznow hórnistwa. To je trjeba, dokelž ma LMBV tam nowe wěstotne směrnicy zaručić.
Łužiska a srjedźoněmska towaršnosć hórnistwoweho zarjadnistwa (LMBV) dohladuje na kromje Wochožanskeje jamy mnohe stare filtrowe studnje. Wone nastachu spočatk 1960tych lět, zo bychu dnownu wodu wotklumpali, doniž njezapočachu 1966 w jamje brunicu wudobywać. Tajke stare filtrowe studnje maš tež we wobłuku wokrjesneje dróhi K 8481, tak mjenowaneje Sprjewineje dróhi. LMBV je jako nadawkar a projektny nošer zamołwita za to, zo stare studnje zawěsći.
Po dołhosći 2,5 kilometrow direktnje pod Sprjewinej dróhu a jeje nakromnymi pasmami je 120 tajkich studnjow. Prěnjotne zawrjenje kolesowarskeje šćežki pódla dróhi su zaso zběhnyli, dokelž wopokaza so jako njetrjebawše. Kolesowarjo pak měli kedźbliwje po twarskim wobłuku jězdźić a w datym padźe wěstotne pokiwy personala na twarnišću sćěhować.
W Janšojskej milinarni produkuja milinu na konwencionelne wašnje. Z ...
Kupać a wudźić njeradźomne
Tony mortwych rybow su minjeny tydźeń ze Slěborneho jězora pola Łaza wułójili. Běše-li tam wudźenje a kupanje dotal dowolene, to nětko najprjedy raz radźomne njeje. Potrjechene gmejny, w kotrychž jězor leži, su hižo reagowali a wotpowědne taflički připrawili.
Bjedrichecy (AK/SN). Mrěća rybow w Slěbornym jězoru dla njeměli so tam ludźo najprjedy raz kupać a wudźić. To radźitej strowotniski zarjad Budyskeho wokrjesa a Sakski zarjad krajnych rěčnych zawěrow (LTV). „Ze stron gmejnow su hižo taflički nastajene, kotrež na to skedźbnjeja, zo njeje kupanje radźomne“, zdźěli nowinski rěčnik Budyskeho wokrjesa Peter Stange. „Přičiny zahinjenych a na přibrjohu jězora ležacych rybow dla njeměło so tohorunja wudźić.“
Ella a přichod elektrobranše
Přichodni fachowcy hladaja přez hranicy swojeho rjemjesła
Budyšin (UM/SN). Ella přijědźe. Na njej hnydom njepytnješ, zo je wona něšto cyle wosebite – mjenujcy pućrubarka elektromobility. Spočatnje skutkuje Łastojčka kaž tróšku starši moped z NDRskeho časa. Hakle, hdyž Andrzej Serwecinski na tym městnje pokrywadło zběhnje, hdźež dyrbjało poprawom wěko tanka być, wuhladaš wurjadne „nutřkowne žiwjenje“ z bateriju. „Kóždy móže sej z cyle normalneho mopeda Łastojčki z twarskej sadźbu, kotruž rozšěrjamy, swójsku ,Ellu‘ twarić“, přeradźa mějićel Němsko-Pólskeho informaciskeho běrowa we Wojerecach. Dźesać tajkich setow su w interneće hižo předali.
Keramika w starym młynje
14. hornčerske wiki w Hózku mjez wopytowarjemi dobry wothłós žnjeli
Hózk (aha/SN). Bjezposrědnje do towaršnostneho přewróta bě so Hózkowčan Christian Schmidt jako hornčer zesamostatnił. Zo móhł swój zawod powjetšić, je sej po přewróće zhromadnje z Gundu Gleimig něhdyši Hózkowski młyn kupił. Impozantny twar je w chronice klóštra Marijineje hwězdy 1380 prěni raz naspomnjeny. Před połdra lětstotkom wulki woheń młyn dospołnje zniči. Lěta 1861 młyn zaso tak natwarichu, kaž jón ludźo dźensa znaja. 1935 běchu tam poslednju muku mlěli.
Nowaj wobsedźerjej bywšeho młyna zarjadowaštaj sej w stawiznisce zajimawym twarje 1996 keramisku dźěłarnju. Swoje wudźěłki staj spočatnje wokolnym wobchodam poskićałoj. Nimo toho wobdźěleštaj so w běhu lěta na wjace hač 15 hornčerskich wikach. Při tym zrodźištaj ideju, samaj tajke wiki zarjadować. Wšako so teren wokoło Hózkowskeho młyna za tajke zarjadowanje wuběrnje hodźi.
Wusonjene powołanje dóstać
Choćebuz (SN/at). Tři štwórćiny wučomnikow na terenje wuchodoněmskich Industrijnych a wikowanskich komorow (IHK) wuknu swoje wusonjene powołanje. To wuchadźa z naprašowanja mjez 28 000 wučomnikami prěnjeho wukubłanskeho lěta, kotrež su IHK nalěto přewjedli. Jara požadane je dale dźěło předewšěm w zjawnej słužbje. „Štóž pak so na wone mało powołanjow njekoncentruje, ma na wukubłanskich wikach wjele wjetše šansy hač hišće před lětami“, zwěsća Anke Schuldt, nawodnica wobłuka wukubłanje Choćebuskeje IHK.
Lěpše šansy na wukubłanske městno pokazuja so tež w tym, zo su młodostni porno naprašowanjomaj 2016 a 2017 mjenje požadanjow rozesłali.
Zdobom wšak wujewja so negatiwna stronka: We wjesnych kónčinach dyrbi kóždy pjaty młodostny za wukubłanske městno bydlišćo změnić, kóždy štwórty dyrbi za wopyt powołanskeje šule dalši kwartěr wotnajeć. Tohodla je po słowach Anki Schuldt „jedne z najwjetšich wužadanjow, w dobje demografiskeho wotmacha bydlišću bliske šulske wukubłanje zaručić“.
Mjezynarodna konferenca wo hórnistwje
Lipsk (dpa/SN). Ze swojim fachowym přinoškom wo saněrowanju hórnistwa je Techniska uniwersita Hórniska akademija w sakskim Freibergu mjezynarodne zetkanje „Mine Closure“ do Němskeje zwabiła. Něhdźe 250 fachowcow z cyłeho swěta schadźuja so wot 3. do 7. septembra w Lipsku, zo bychu wo zawrěću brunicowych jamow a wo jich sćěhach rěčeli. Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) je patronat za zarjadowanje přewzał a ma postajenu městnosć konferency za „wuraz wćipnoty za naš know-how“. Z pusćinow, kajkež bě brunicowe hórnistwo zawostajiło, su atraktiwne jězoriny za dowolnikow a wodowych sportowcow nastali. „Tele wuspěšne nazhonjenja widźimy, hdyž wo to dźe, strukturnu změnu we Łužicy pohonjować, prjedy hač tam za něšto lětdźesatkow hižo žanu brunicu njewudobywaja“, Michael Kretschmer rozkładźe.
Po informaciji Hórniskeje akademije su Zwjazk a kraje wot 90tych lět něhdźe 16 miliardow eurow za to nałožili, wotstronić škody z hórnistwa na wuchodźe Němskeje. Hižo dlěje zaběra so akademija z fachowym wobłukom saněrowanske hórnistwo.
Jónkrótne a kreatiwne projekty podpěrali
Běrow leaderoweho managementa w Hornjej Łužicy před dźesać lětami dźěłać započał
Běrow Leaderoweho regiona Hornjołužiska hola a haty (OHTL) w Rakecach zhladuje na dźesaćlětne wobstaće. Přičina to, so raz bliže z docpětymi wukonami rozestajeć. A tych je tójšto z najwšelakorišimi narokami.
Zaměr leaderoweho managementa bě sylne regiony wutworić, hdźež su akterojo najwšelakorišich wobłukow, kaž politiki, towarstwow, rjemjeslnistwa atd., pod jednej třěchu zapřijeći. Zamołwite za to je Towarstwo za wuwiće hornjołužiskeje hole a hatow, kotremuž přisłušeja tři města a 13 wjesnych gmejnow.
