Chcedźa zhromadnje diskutować
Grodk/Čorna Pumpa (SN/BŠe). Łužiski kruh chce 9. decembra w Čornej Pumpje přewjesć konferencu pod hesłom „Rewěrowy transfer Łužica“. Wěnować chcedźa so klimoškitnym zaměram a strukturnej změnje we łužiskim brunicowym regionje. Za to měło so zrozumjenje budźić. Tak nochcedźa akterojo jenož nadawki rozjimać, ale tež wo inowatiwnych šansach rozmyslować.
Na zarjadowanje přeprosył je sej Łužiski kruh sakskeho hospodarskeho ministra Martina Duliga (SPD). Ministerialny direktor dr. Wolfgang Scheremet, kiž nawjeduje wotrjad industrijneje politiki zwjazkoweho ministerstwa za hospodarstwo a energiju, chce móžnosće k docpěću klimoškitnych zaměrow rozłožić a z nimi zwisowace wužadanja na łužiski region wuswětlić. Zastupjer Europskeje komisije w Němskej Richard Nikolaus Kühnel wěnuje so temje europski modelowy region. Z tajkim so stać dźě je zaměr zastupjerjow Łužiskeho kruha.
Něšto wjace bjezdźěłnych
Budyšin (CK/SN). W nowembru bě we wuchodnej Sakskej 21 512 žonow a muži bjez dźěła, 51 wjac hač měsac do toho.
Agentura za dźěło je drje hižo prěnje přizjewjenja bjezdźěłnosće w sezonowych powołanjach registrowała, kaž na přikład ze zahrodniskeje a krajinotwarskeje branše kaž tež z twarstwa. Přiwšěm pak wosta za počas wočakowany rozrost ličby bjezdźěłnych w nowembrje dźakowano tuchwilnemu miłemu wjedru dotal snadny. Tole rozłoži dźensa dopołdnja Ilona Winge-Paul z nawodnistwa Budyskeje dźěłoweje agentury.
W samsnym času před lětom bě hišće 3 411 wosobow wjace wot bjezdźěłnosće potrjechenych. Bjezdźěłnostna kwota po cyłej Hornjej Łužicy je, kaž hižo w oktobru, dale 7,5 procentow. Wona pak chabła mjez 4,1 procentom w Radebergu a 8,9 procentami w Běłej Wodźe. Jeničce město Zhorjelc slěduje z chětro jasnym wotstawkom jako jenički wobwod w regionje z dwucyfrowej kwotu 11,9 procentow bjezdźěłnosće.
„To je skandal!“
Budyšin (SN). Pjekarjo a jich přistajeni w Budyskim wokrjesu hubjenje zasłužeja. Tole kritizuje dźensa dźěłarnistwo, zamołwite za zežiwidła a hosćency (NGG). „Mnozy z něhdźe 1 570 přistajenych dóstawaja minimalnu mzdu 8,50 eurow na hodźinu“, zdźěli jednaćel NGG Drježdźany-Kamjenica Volkmar Heinrich. Mnohe pjekarnje žadaja sej za swoje wudźěłki wjace pjenjez, přistajeni pak z toho njeprofituja.
Dźěłarnistwo NGG chce nětko ofensiwu zahajić. „Mzda na hodźinu měła jasnje postupić – na dwě městnje před komu. Štóž nětko mjenje zasłuža, njedóstanje pozdźišo dosć renty a ma so přidatnje wo Hartz IV prócować. To je skandal“, Volkmar Heinrich podšmórny. Wón pjekarjow a přistajenych namołwja wjetši ćišć wukonjeć a so krajnemu pjekarskemu zjednoćenstwu Saxonia přizamknyć, kotrež prócuje so wo mzdowe tarifowe zrěčenje. „Najwyši sakscy pjekarjo so tomu dotal spjećuja a nochcedźa wjace wo mzdach jednać. Štož při tym ignoruja, je, zo zniča tak image branše a přichod pjekarnjow“, Volkmar Heinrich wuswětli. Dawno hižo maja pjekarjo ćeže dorost nańć.
Zjawne inwesticije wabja
Rań (AK/SN). Wuwiće łužiskeje jězoriny žada sej wot komunow, zo do přichoda mysla. „Zjawnych inwesticijow do infrastruktury dla je so mnoho priwatnikow rozsudźiło sobu ćahnyć. To dźě je zaměr“, podšmórny Złokomorowski měšćanosta Andreas Fredrich na njedawnej regionalnej konferency na temu „Dokal jězba póńdźe – z rozumom k cilej“. Wot julija ma Zły Komorow status statnje připóznateho wočerstwjenišća.
Dołhodobne inwesticije, kaž měšćanski přistaw, za kotrež su něhdźe dwanaće milionow eurow nałožili, a wjele dalšich projektow su komisiju přeswědčili. Runje tak wažnej stej turistiska kwalita a bjezbarjernosć. Po informacijach Złokomorowskeho zarjada za hospodarske spěchowanje zličichu loni 296 000 přenocowanjow w přebywanišćach z wjace hač dźewjeć łožemi. Dalši hosćo přebywachu w mjeńšich prózdninskich domach. Cyłkownje wostawaja wopytowarjo 3,9 dnjow w měsće, z čimž Zły Komorow braniborsku statistiku nawjeduje.
Z wóčkom, nosom a jazykom
Runje tak kaž swěčki a wotpowědna hudźba słušeja tež wosuški do adwentneho časa. W Kamjencu su fachowcy runje w prawym času krótko do adwenta dźensa najwšelakoriše družiny wosuškow woptali a posudźowali.
Kamjenc (lg/SN). Mjenje wosuškow hač minjene lěta su pjekarnje z Kamjenskeje wokoliny za lětuše pruwowanje wosuškow w Lessingowym měsće zapodali. Michael Isensee z Instituta za kwalitne zawěsćenje pječwow a Worklečanski pjekarski mišter Michael Schlappa staj dohromady 16 wosuškow najwšelakorišich družin z kritiskim wóčkom, nosom a jazykom posudźowałoj.
Poskićeja wěcowne poradźowanje
Rakecy (SN). Regionalny management Leaderoweho regiona Hornjołužiska hola a haty namołwja, wo spěchowanske srědki so požadać. „Z nazhonjenjow wěmy, zo su wot prěnjeje projektneje ideje do doskónčneje próstwy mnohe rozmołwy a wuradźowanja trěbne“, wuswětla Rudolf Rychtar z běrowa regionalneho managementa w Rakecach. Tam poskićeja zajimcam wo spěchowanske srědki z najwšelakorišich wobłukow – hač priwatnych, gmejnskich abo předewzaćelskich – wěcowne poradźowanje, zo móhli kwalifikowanu próstwu zhotowić a zapodać. Poradźowanske poskitki su darmotne a cyłe lěto móžne.
Za lěto 2017 je gremij leaderoweho regiona wobzamknył, zo maja projektne próstwy za pjatu namołwu hač do 6. januara 2017 w Rakečanskim běrowje předležeć. Šesta namołwa slěduje potom nalěto, za čož dyrbja so próstwy hač 21. apryla zapodać. Dalša namołwa je klětu nazymu planowana. A tam měli projekty hač do 15. septembra předležeć.
Strózbi wostać a wěcownje jednać
Ptača gripa z wirusom H5N8 so dale a bóle rozpřestrěwa. Mjeztym je tež hižo pad we Łužicy blisko sakskeje stolicy znaty. Kak plahowarjo pjerizny w regionje na to reaguja?
Rakecy/Brěžki (SN/BŠe). „Njeboju so, dyrbimy pak strózbi wostać a wěcownje jednać“, rjekny nawodnica Rakečanskeje plahowarnje husycow Andrea Lau na naprašowanje Serbskich Nowin. W zawodźe z něhdźe 3 000 husycami njeje hižo žadyn kontakt zwěrjatow k pjeriznje w přirodźe móžny. Husy plahuja w Rakecach tuchwilu pod třěchu, přidatnje su nětko hišće nabóčne škitne saki připrawili. Tež ludźo, kotřiž w zawodźe njedźěłaja, nimaja wjac žadyn kontakt k husycam. „Naš zawod dodźerži wšitke biologiske wěstotne naprawy“, nawodnica wujasni. Tak čisća wšědnje tež jězdźidło, kotrež picu roznošuje. „Kedźbliwosć je tuchwilu najwažniša. Połoženje jara chutnje bjerjemy“, podšmórny Andrea Lau.
Přihotuja kolesa na zymu
Češa so na městnje wobhonili
Zelenu swěcu za projekty dóstali
Na štwórtu namołwu spěchowanskeje periody 2014–2020 programa Leader Hornjołužiska hola a haty bu dwaceći projektow z najwšelakorišich wobłukow zapodatych. Na wčerawšim posedźenju sobustawow w Rakecach su wo přizwolenju spěchowanskich srědkow wuradźowali a projekty wuzwolili.
Rakecy (SN/BŠe). Zelenu swěcu za projekt dóstanje na přikład priwatny inwestor, kiž wotpohladuje w Malešecach přetwarić dom, hdźež matej so lěkarska praksa a fyzioterapija zarjadować. Kaž wuradźowanski gremij wčera pohódnoći, zaruči projekt přichodnje zastaranje ludnosće na wsach. „W bjezbarjernym domje budźe tež lift zatwarjeny“, wujasni Rudolf Rychtar z regionalneho managementa Leader. Lokalna akciska skupina, kotrejž předsyduje Marko Kowar, je wčera rozsudźiła, předewzaće z 200 000 eurami spěchować. Na ležownosći w Malešecach chce inwestor bjezbarjerne prózdninske bydlenja twarić, za čož dóstanje 85 500 eurow. Za wohnjoškitne naprawy Klukšanskeje pěstowarnje přizwoli gremij spěchowanske srědki 90 000 eurow.
