Schwerin (dpa/SN). Demografiska změna jewi so we wuchodnej Němskej jasnje zašo a sylnišo hač w tamnych dźělach zwjazkoweje republiki. To bě po konferency fachowcow wčera w Schwerinje zhonić. Zwjazkowy dźěłowy minister Hubertus Heil (SPD) mjenowaše wuchod „zažnokćějak za wuwiće, před kotrymž w cyłej Němskej stejimy“.
Sakski knježerstwowy šef Michael Kretschmer (CDU) rěčeše wo změnje časa. Spočatk 2000tych lět steješe bój přećiwo masowej bjezdźěłnosći w srjedźišću, nětko stej to dobywanje a zawěsćenje fachowcow. Dźe wo to, hač so poradźi, to w minjenych 32 lětach nadźěłane wobchować abo nic, rozłoži předsyda konferency wuchodnych ministerskich prezidentow. Heil ma njedostatk fachowcow „za najwjetše wohroženje derjeměća w Němskej“. Rjadowane připućowanje je njewobeńdźomny aspekt, ma-li so potrjebje sobudźěłaćerjow w přichodźe wotpowědować. W ludnosći zrozumjenje tworić, zo ludźo k nam přińdu a zo nowu kulturu witanja trjebamy, za to wabješe Andrea Nahles, šefowka zwjazkoweje agentury za dźěło.
Budyšin (CS/SN). Swoje wuswědčenje jako rjemjeslniski je 66 wučomnikow ze zawodow Budyskeho wokrjesneho rjemjeslnistwa po połštwórtalětnym wukubłanju minjeny pjatk na žurli Serbskeho ludoweho ansambla přijimowało.
Wot wójny zawinowana energijowa kriza je energijowe wiki mócnje „přetřasła“ a nimo toho cyłkownu inflaciju zawinowała. Temu „e-awta“ tuchwilu w medijach lědma nadeńdźeš.
Spočatk lěta je Lydia Zopina zhromadnje z koleginu Christin Krampf apotece we Wojerecach a Budyšinje přewzała. Zo budźe raz mějićelka, sej w Kamjenej bydlaca kónc swojeho studija farmacije 2010 njeje mysliła. Tutón bě w Jenje absolwowała a dopomina so hišće derje na tehdyši čas. „Myslach sej spočatnje, zo njebudu w Jenje nikoho znać“, tak 35lětna mać dweju dźěsći. Tola po prěnich tydźenjach zhoni, zo je tola někotrych Serbow do Jeny zanjesło. Zhromadnje załožichu samo serbske blido a so prawidłownje z „Erfurtskimi“ Serbami zetkachu. Za praktiske lěto, kotrež je w ramiku studija farmacije předwidźane, wróći so Zopina do Łužicy. Poł lěta dźěłaše potom w apotece Zhorjelskeje chorownje. Dźěło tam so jej spodobaše, byrnjež byli nadawki hinaše hač w zjawnych apotekach. „Medikamenty su jara indiwiduelne a na pacientow chorownje přiměrjene.“ W praktiskim lěće winowatostne je pak tež dźěło w zjawnej apotece.
Čorna Pumpa (dpa/SN). Předewzaće Łužiska energija a milinarnje (LEAG) wostanje při zakonsce postajenym kóncu zmilinjenja brunicy w lěće 2038. Runočasnje chce sylnišo do wutwara wobnowjomnych energijow inwestować. Hesło rěka: „Najprjedy wutwar, potom wustup. K tomu stejimy“, rjekny předstejićer LEAG Thorsten Kramer wčera při wopyće zwjazkoweho hospodarskeho ministra Roberta Habecka we Łužicy. Politikar Zelenych bě so mjez druhim wo stawje běžaceje transformacije najwjetšeho wuchodoněmskeho energijoweho předewzaća a wo trěbnych ramikowych wuměnjenjach za přetwar wobhonił.
„Mamy zhromadny cil: Přetwar k wobnowjomnym energijam z runočasnej wěstotu zastaranja“, rjekny Kramer do směra Habecka. Politika je winowata, swoje připrajenja dodźeržeć a spušćomne ramikowe wuměnjenja tworić. Šef LEAG z toho wuchadźa, zo brunicowe milinarnje hišće tróšku časa w syći wostanu.
Budyšin (SN). Dźensniši dźeń je digitalizacija wšudźe prezentna, hač w šuli, na hamće abo na dźěle. Z tym skića wona mnoho lěpšinow. Jedna z tutych je na přikład samoposłužowanje. Někotři znaja snano kasy, při kotrychž móža ludźo wupytane twory za nakup sami scanować a potom zapłaćić abo tež tankownje z kasu za samoposłužowanje. Jedyn přikład digitalnje fungowaceho wobchoda je Archiejowy płokanski salon w Budyšinje.
Wětrow (UM/SN). Industrijna towaršnosć P-D zwr chce přesaknjenu wodu z Wětrowskeje deponije w přichodźe w swójskej připrawje rjedźić. Dźe tu wo spadkowu a dnownu wodu, kotraž přez deponiju wotběži. Při tym chemiske wjazby z ćělesa deponije wupłoka a ze sobu wjedźe. Tute maćizny su zdźěla škódne za wobswět a hodźa so jenož ćežko biologisce wottwarić. Přesaknjena woda Wětrowskeje deponije je po analyzy předewzaća wks Technik GmbH z Drježdźan wosebje z chloridom, sulfatom a amoniakom poćežena. Přestrjeń deponije ma po za to trěbnej próstwje hač do lěta 2027 wo 75 000 na nimale 245 000 kwadratnych metrow rozrosć. Po kónčnym wutwarje liča ze wšědnym mnóstwom 155 kubiknych metrow přesaknjeneje wody. Tuchwilu je jich něhdźe 100.
Drježdźany (dpa/SN). Ličba rjemjeslniskich zawodow w Sakskej je loni snadnje woteběrała. Kaž forum rjemjesła wčera wozjewi, steješe 3 212 přichadam 4 014 wotchadow napřećo. Ličba firmow je wo 1,4 procenty niša. Za jednu z hłownych přičin maja fakt, zo su so mnozy solosamostatni wróćo sćahnyli. „Dalokož su powołansce kwalifikowani, su mnozy z nich jako socialneho zawěsćenja winowaći přistajeni do wubědźowanja kmanych rjemjeslniskich zawodow přešli. Tajke su na přikład w twarskim a we wutwarnym přemysle“, kaž rěkaše.
Nimo toho su přemysło ze starobnych přičin a předewšěm na wsach wotedali. „Druhdy so kwalifikowani rjemjeslnicy njeatraktiwnych wobłukowych wuměnjenjow dla, kaž su to brěmjenja statneje běrokratije we wobchodniskim wšědnym dnju, natwara swójskeje powołanskeje eksistency boja“, mjenowaše Sakski forum rjemjesła dalšu přičinu.
Swinjaca mrětwa w Choćebuzu