Snadne spadki minjenych tydźenjow wuskutkuja so na staw dnowneje wody runje tak kaž na pegele rěkow a rěčkow. Zjawne zastaranje z wodu pak je dale zawěsćene.
Drježdźany (SN/bn). Aktualny staw dnowneje wody w regionje je po informacijach Sakskeho krajneho zarjada za wobswět, ratarstwo a geologiju (LfULG) „přewažnje konstantny. Wuhódnoćene měrjenja dohromady 311 pruwowanskich městnosćow wujewjeja, zo leži přerězny pegel w 77 procentow padow wo něhdźe 51 centimetrow pod wjelelětnym přerězkom.“ Přičina toho su hłownje „poměrnje snadne spadki w minjenych tydźenjach“. Přiwšěm je rozdźěl mjez jednotliwymi měrjenskimi stacijemi we Łužicy – tež wotwisnje wot wašnja pruwowanja pak w šachtowej studni, pak z tak mjenowanej wobkedźbowanskej rołu za dnownu wodu – dosć wulki. Tak zwěsćeja w Małym Wjelkowje 15 centimetrow resp. w Barće samo 57 centimetrow niši a we Łuhu 21 cm resp. w Klětnom samo 63 cm wyši přerězny staw. Złožujo so na aktualnu meteorologisku situaciju zarjad z toho wuchadźa, zo „pegel přichodnje trochu postupi“.
Předstajenje wuwića na dźěłowych wikach we wuchodnej Sakskej zwjaza Budyska agentura za dźěło wutoru z połlětnej bilancu lěta powołanskeho poradźowanja 2019/2020. Hłowne poselstwo je, najebać wšitke njewěstosće zawodne wukubłanje dale wjesć.
Budyšin (SN/at). Přistajeni dźěłodawarskeho serwisa w Budyskej wotnožce agentury za dźěło su wot lońšeho oktobra hač donětka 2 438 zawodnych wukubłanskich městnow zličili, 85 wjace hač w samsnej dobje před lětom. Minjene poł lěta je 2 481 młodostnych, 62 mjenje hač w přirunowanskej dobje, pola powołanskich poradźowarjow dźěłoweje agentury abo jobcenterow Budyskeho a Zhorjelskeho wokrjesa wo pomoc prosyło, zo bychu wukubłanske městno dóstali.
Zły Komorow (SN/BŠe). Kupa na Złokomorowskim jězorje je najprjedy raz saněrowana. Bagry a płuwace připrawy nětko zaso na kraj dowjezu, zdźěli Łužiska a srjedźoněmska towaršnosć hórnistwoweho zarjadnistwa (LMBV). Wot nowembra su tam z pomocu płuwaceje techniki płoninu wokoło kupy wobdźěłali. „Najebać ćežke wobstejnosće je twarska firma ETK za wódnu techniku kupu saněrowała“, wuzběhny nawoda saněrowanskeho wobłuka pola LMBV Gerd Richter. Dalše dźěła pak su trěbne a móhli hišće chwilu trać.
Nětko slěduje najprjedy raz dokumentacija wo zakónčenych naprawach. Dźěle wobłuka wokoło jězora, kotrež běchu hižo dlěje njepřistupne, budu bórze zaso wobchodźomne. Wčera je braniborski zarjad za geologiju a hórnistwo wo přestrjenjach rozsudźił, kotrež měli dale zawrjene wostać. Hižo dźensa chcyše LMBV areal z Kóšynskeho směra wotewrěć, hdźež móža so ludźo přichodnje zaso wočerstwić a wuchodźować.
Lěs w Hornjej Łužicy steji před wužadanjemi, kotrež njehodźa so hišće wotwidźeć. Škódniki, kaž na přikład skórnik, so dale a bóle wupřestrěwaja. „Hižo měsacy njemóžemy přećiwo nim ničo skutkowne činić. Cyła kulturna krajina hrozy so razantnje změnić“, wopisuje nawoda lěsniskeho wobwoda Hornja Łužica zawoda Sakske lěsnistwo Holm Karraß tuchwilne přewšo chutne połoženje. Wo přičinach, sćěhach a konsekwencach kaž tež wo namołwje wobsedźerjam lěsow je so Andreas Kirschke z Karraßom rozmołwjał.
Kak so hornjołužiskemu lěsej dźe?
H. Karraß: Jeho strowotny staw zatraša. Wosebje potrjechene su šmrěki a chójny, kotrež kulturnu krajinu w Hornjej Łužicy přewažnje tworja. Na wjele blakach, hdźež su jenož šmrěki, hrozy so system sypnyć. Tak zhubja so kompleksne lěsne funkcije, kotrež njewuskutkuja so jenož na wobstatk a předźěłanje drjewa. Samsny zjaw wobkedźbujemy nimo toho na městnach, hdźež předewšěm chójny rostu. Tam je wuwiće trochu słabše, ale zakładnje jenak.
Drježdźany/Budyšin (SN/at). Ćahi we wobłuku wobchadniskeju zwjazkow Hornje Łobjo (VVO) a Hornja Łužica-Delnja Šleska (ZVON) su dotal najebać wobmjezowanja koronakrizy dla dale tak po puću byli, kaž to jězbny plan postaja. To pak so nětko změni.
Mjeztym dźeń a mjenje ludźi z ćahom jězdźi. Železniske předewzaća tuž wot jutřišeho 1. apryla swoje poskitki na někotrych čarach jasnje přiměrja, kaž VVO informuje. Najebać to ma stabilny taktowy poskitk wostać. Ćahi DB Regio z Wojerec (RE 15) a Srjedźoněmskeje regioželeznicy z Kamjenca (RB 34) jězdźa dale kóždu hodźinu do Drježdźan. VVO na to skedźbnja, zo su na čaromaj Drježdźany–Kamjenc a Drježdźany–Kinspork někotre ćahi jeno z jednym ćěridnym wozom město hewak z dwěmaj po puću. „Mobilitu za wobydlerjow w regionje, kotřiž su za swoje wšědne jězby na bliskowobchad pokazani, tak zhromadnje zaručamy“, informuje jednaćel VVO Burkhard Ehlen.
Dźěłarnistwo IG metal starosći so wo sobudźěłaćerjow předewzaćow a žada sej za nich wobšěrne naprawy, wšako jich měsačne poćeženja dale wobsteja. Jedna naprawa je, płaćić wjace pjenjez za krótkodźěło. Zahajeny pomocny paket Zwjazka a krajow za firmy pak sej dźěłarnistwo chwali.
Budyšin (SN/BŠe). Dźěłarnistwo IG metal je minjeny tydźeń zapósłancam demokratiskich stron zwjazkoweho sejma pisało a sej žadało, hnydomne naprawy pomocneho paketa w zwisku z korona-krizu rozšěrić. W prěnim rjedźe je pomoc jeno za předewzaćelow předwidźana. Wurunanja za mzdy dźěłopřijimarjow hišće zapřijate njejsu. Wězo su wolóženja nastupajo krótkodźěło, kotrež pak wučinjeja 60 do 67 procentow přerězneje mzdy. Přistajeni z dźěćimi su po słowach dźěłarnistwa dwójnje chłostani. Woni smědźa dowol brać a nadhodźiny wottwarjeć, dóstanu pak skónčnje jeno 67 procentow mzdy. Tuchwilu postajeny pjenjez za krótkodźěło tuž njedosaha a dźěłopřijimarjow w krizy přidatnje poćežuje.
Choćebuz (SN). Předewzaće Łužiska energija a milinarnje (LEAG) chce zastaranje ludźi z milinu dale zaručić. Dokelž njemóža sobudźěłaćerjo wot doma dźěłać, je koncern wšelake naprawy zahajił, zo by sobudźěłaćerjow škitał. Přiwšěm njehodźitej so wuhlo a energija wot doma produkować.
Tuchwilu su třo sobudźěłaćerjo na koronawirus schorjeni. Tak su w brunicowych jamach wjace jězdźidłow zasadźili, zo móhli přistajeni wěstotny wotstawk dodźeržeć. Hižo wot spočatka měrca njesmědźa wopytowarjo na ležownosće předewzaća. W milinarnjach dźěłaja nětko w kruće postajenych teamach w změnach. Sobudźěłaćerjow w jednotliwych skupinach hižo njewuměnjeja, tak riziko infekcijow mjez přistajenymi pomjeńšeja. Přiwšěm je energijowy koncern ze sydłom w Choćebuzu hižo nuzowe přenocowanske móžnosće w milinarnjach a brunicowych jamach zarjadował, zo móhli we wulkej nuzy reagować a sobudźěłaćerjow izolować.
Tuchwilne naprawy, spomalić rozšěrjenje koronawirusa, so tež na regionalnych dodawarjow awtomobilneje industrije wuskutkuja. Reakcije su přiwšěm rozdźělne.
Nadrózna Hrabowka/Kamjenc (UM/SN). Twornja klimowych kompresorow TDDK w Nadróznej Hrabowce je produkciju přetorhnyła. Spočatk tydźenja wutworjeny krizowy stab pak chce „njeparujomne funkcije“ zaručić, kaž firma zdźěla. To płaći mjez druhim za zličbowanje, informacisku technologiju kaž tež za přijimanje komponentow z Japanskeje. Wjetšina přistajenych „jednoho z najwažnišich dodawarjow awtomobilneje industrije, kotryž je mjeztym něhdźe 50 milionow kompresorow za nimale wšitke europske twornje jězdźidłow zhotowił“, nětko hižo wot póndźele njedźěła (SN rozprawjachu).
Zjawne žiwjenje hižo žane njeje. Zwjazk a knježerstwa krajow su wjele wobmjezowanjow postajili, zo móhli rozpřestrěću coronawirusa zadźěwać, tak tež sakske knježerstwo. Pytnjemy to we wšěch žiwjenskich wobłukach. Tež turistikarjo pod situaciju ćerpja.
Zły Komorow (SN/BŠe). We łužiskej jězorinje wuskutki naprawow jara začuwaja. Wosebje turistiska branša je potrjechena, a tak su hosćencarjo kaž poskićerjo chětro njewěsći. Turistiski zwjazk Łužiska jězorina je tuž informaciski poskitk na swojej internetnej stronje www.lausitzerseenland.de rozšěrił. W rubrice „serwis turistikarjam“ su prašenja a wotmołwy kaž tež wažne pokazki zestajane, tak zo móža so wšitcy hladajo na połoženje coronakrizy dla wobhonić. Předewšěm dźe tam wo pomoc hosćićelam a poskićerjam. „Informacije wobstajnje aktualizujemy“, zdźěli sobudźěłaćerka turistiskeho zwjazka Katja Wersch. Turistikarjo dóstawaja mjez druhim informacije nastupajo pjenježnu pomoc, personal, pře- nocowanja a wotprajenje skazankow.
Zhorjelc (SN/BŠe). Pólska a Čěska chcetej so z nowymi naprawami před dalšim rozpřestrěćom coronawirusa škitać. Tak maja so ludźo, kotřiž chcedźa přez mjezu, do dwutydźenskeje karanteny podać. Za wobydlerjow Čěskeje płaći to wot dźensnišeho. Wot pjatka předwidźi to tež Pólska.
W Zhorjelskim wokrjesu maja w strowotnistwje mnohich sobudźěłaćerjow ze susodneju krajow. Wčera je tamniši krajnoradny zarjad připowědźił, zo chce potrjechenym pomhać a za tych, kotřiž chcedźa dale do Zhorjelca na dźěło jězdźić, přenocowanske móžnosće pytać. Strowotniski wobłuk ma dźě dale kmany być ludźi zastarać. Zo bychu nětko najprjedy raz potrjebu zwěsćili, je Zhorjelski krajnoradny zarjad zwisk do wšěch strowotniskich institucijow nawjazał. Potrjecheni smědźa so tež sami na krajnoradnym zarjedźe přizjewić.