Bamž Franciskus – „čłowjek, kotryž je mosty twarił“
Drježdźany/Budyšin (SN/MiP). Drježdźansko-Mišnjanski biskop Heinrich Timmerevers a krajny biskop ewangelsko-lutherskeje cyrkwje Tobias Bilz staj na bamža Franciskusa spominałoj, kotryž je wčera, jutrownu póndźelu, w starobje 88 lět zemrěł. „Cyrkej zhubi z nim strózbeho reformera“, tak hódnoći Timmerevers w zdźělence biskopstwa. Ze swojim „nowym jasnym fokusom na ludźi na kromje towaršnosće, z noworjadowanjom a wobsadźenjom kurije a kolegija kardinalow kaž tež ze skrućenjom synodalneho principa je bamž fundamentalne změny w swětowej cyrkwi nastorčił“.
Jako „skromneho bamža, kotryž je pychu a ceremonije redukował a město toho słužbu na dobro čłowjeka do srjedźišća swojeho skutkowanja stajił“, wopisuje Tobias Bilz Franciskusa. Wón wuzběhny, zo je přeswědčeny, zo impulsy bamža na reformowe hibanje cyrkwjow po wšěm swěće kaž tež na dialog mjez nabožinami nadal skutkuja. „Franciskus je swojej cyrkwi a wšitkim čłowjekam hač do poslednjeho dnja swojeho žiwjenja słužił“, piše Bilz w zdźělence ewangelskeho krajneho biskopstwa.
Merz prosy wo dowěru
Berlin (dpa/SN). Dwaj měsacaj po wólbach zwjazkoweho sejma je přichodny zwjazkowy kancler Friedrich Merz (CDU) ludźi k jutram prosył, nowe zwjazkowe knježerstwo z dowěru a optimizmom přewodźeć. W tři mjeńšiny trajacym poselstwje namołwješe předsyda CDU, so wužadanjam hospodarskeho, towaršnostneho a swětoweho politiskeho razu stajeć. Po dotalnym planowanju chcedźa Merza 6. meje za noweho zwjazkoweho kanclera Němskeje wuzwolić.
Dale a wjace drogow w kraju
Berlin (dpa/SN). Prezident Zwjazkoweho kriminalneho zarjada Holger Münch warnuje před přiběracym mnóstwom twjerdych drogow w Němskej. Zamołwići wobkedźbuja „zapławjenje kraja z kokainom“, rjekny Münch nowinarjam. Přičina je, zo su wiki w Sewjernej Americe nasyćene a zo so wikowarjo nětko přiběrajo na Europu koncentruja. Tež wiki heroina so měnja, po tym zo su Talibanojo w Afghanistanje plahowanje opiuma w dalokej měrje znjemóžnili.
Minister we wuskosćach
Dźiwne jutrowne postrowy Trumpa
Hamas zwólniwa móc wotedać
Tel Aviv/Gaza (dpa/SN). Islamistiska Hamas je po informacijach medijow pječa zwólniwa, swoju móc w Gazaskim pasmje palestinskim ciwilnym zarjadam abo nowej palestinskej instituciji přepodać. Tole rozprawja britiski sćelak BBC, powołujo so na palestinskeho funkcionara. Wo nadrobnosćach chcedźa so hišće dojednać. Hamas wot lěta 2007 w Gazaskim pasmje knježi. Israelski ministerski prezident Benjamin Netanjahu je sobuskutkowanje palestinskich institucijow w nowym knježerstwje Gazaskeho pasma hižo wuzamknył.
Mjeztym su posrědkowarjo indirektnych jednanjow mjez Hamas a Israelom dalši namjet za dołhodobne rozrisanje konflikta předpołožili.
Putin za rozmołwy z Ukrainu
Moskwa (dpa/SN). Ruski prezident Wladimir Putin ma direktne rozmołwy z Kijewom wo rozšěrjenju moratorija nastupajo nadpady na wuzwolene objekty za móžne. Ruska je registrowała, zo spyta Ukraina nastupajo přiměr iniciatiwu přewzać, zo by dalše objekty před nadpadami škitała, rjekny Putin ruskim žurnalistam. „Dyrbimy wo tym rozmyslować.“ Putin w tym zwisku njewuzamkuje, direktne rozmołwy z Ukrainu zahajić. Dotal wotměwaja so rozmołwy indirektnje z pomocu pósłancow.
Ruska je minjeny čas tež ciwilne objekty nadběhowała, Putin přizna. Konkretnje mjenowaše wón nadpad na město Sumy, při kotrymž bě 35 ludźi žiwjenje přisadźiło. Putin pak dale twjerdźi, zo měrješe so nadpad z raketami na zhromadźiznu ukrainskich oficěrow w měšćanskej hali. Tuž bě ataka woprawjena.
Runočasnje 72lětny wot njeho wukazany jutrowny přiměr pozitiwnje hódnoćeše. Ukraina je přiměr po słowach Putina 5 000 króć raniła, Ukraina wumjetuje Ruskej 3 000 ranjenjow přiměra.
Kardinalojo w Romje so zešli
Vatikan hotuje so na chowanje zemrěteho bamža Franciskusa
Rom (dpa/SN). Po smjerći bamža Franciskusa su so dźensa we Vatikanje kardinalojo zešli, zo bychu wotběh žarowanskich swjatočnosćow wobzamknyli. Zemrěty bamž steji tuchwiluw kapałce swojeje rezidency na marach. Chowanje bamža je přichodnu sobotu předwidźane.
Prawdźepodobnje jutře chcedźa ćěło do Pětroweje cyrkwje w Romje donjesć, zo móhli so wěriwi tam z nawodu katolskeje cyrkwje rozžohnować. K tomu wočakuja statnikow ze wšeho swěta. Tež prezident USA Donald Trump je swój wopytwe Vatikanje připowědźił.
Franciskus bě wčera, jutry póndźelu, po dołhej ćežkej chorosći w swojej rezidency 88lětny zemrěł. Po informacijach Vatikana je bamža boža ručka zajała. Nalěto bě bamž po ćežkim zahorjenju płucow 38 dnjow w chorowni přebywał.
Pochować nochcedźa rodźeneho Argentinjana po jeho wuraznym přeću w Pětrowej cyrkwi, ale w bazilice Santa Maria Maggiore wosrjedź Roma. Bamž sam bě postajił, zo ma so žarowanska swjatočnosć w skromnej formje přewjesć. Pochować maja jeho w jednorym, drjewjanym kašću.
Rady mjez ludźimi był
Franciskus njebě wony wulki teologa a nabožny teoretikar kaž jeho předchadnik Benedikt XVI. Jemu pobrachowaše tež přemóžacy charisma Jana Pawoła II. Tola Franciskus bě stajnje rady mjez ludźimi. Wón modleše so ze staršimaj, kotrajž runje wo swoju pjećlětnu dźowku žarowaštaj. Wón žortowaše z dźěćimi, kotrež w awdiencnej hali po jewišću skakachu a so nad pisanymi uniformami šwicarskich gardistow dźiwachu. Wón wobjimaše chorych a zbrašenych, wón měješe stajnje chwile za wšěch.
Wosebje prěnje tydźenje zastojnstwa bamža Franciskusa su so mi do pomjatka zaryli. Z hejatosću so spjećowaše, w pyšnych rumnosćach bamžowskeho palasta bydlić. Wón wobjedowaše z přistajenymi Vatikana w jich jědźerni a so jich prašeše, što cyły dźeń činja. A ze swojeje namołwu „Zmužitosć za běłu chorhoj“ w zwisku z wójnu w Ukrainje njeje sej jeničce přećelow zdobył. Jako tajki zańdźe wón do stawiznow. Marko Wjeńka
To a tamne (22.04.25)
Kaž w filmje je muž w badensko-württembergskim Ravensburgu před swojej mandźelskej ćěkał, kotraž bě jeho z lubku w hotelu lepiła. Muž spleće sej z płachtow powjaz, zo by so z woknom hotela dele pušćił. Při tym pak so wotsuny a padny dźesać metrow hłuboko na třěchu twarjenja. 66lětneho dowjezechu zranjeneho do chorownje. Hač je jemu mandźelska mjeztym wodała, njeje znate.
Njewšědnu rubiznu wupytali su sej paduši w Lubiju. Z ležownosće pokradnychu w nocy na sobotu dwě bagrowej łopaći. Policija trochuje hódnotu hromadźe na 3 500 eurow. Do toho su skućićeljo płót ležownosće namócnje přewinyli. Zastojnicy kriminalneje policije móžachu wšelake slědy zawěsćić. Swědkojo, kotřiž su něšto podhladneho widźeli, su prošeni, so pola policije přizjewić a k rozrisanju njeskutka přinošować.
Z Afghanistana přilećeli
Lipsk (dpa/SN). Wot zwjazkoweho knježerstwa skazane pasažěrske lětadło z ludźimi z Afghanistana je wčera wječor na lětanišću w Lipsku přizemiło. W mašinje bě cyłkownje 138 wosobow. Po informacijach wonkowneho ministerstwa jedna so wo wosoby, kotřiž maja ze stron Němskeje zawjazowace přilubjenje, zo jich tule přiwozmu, dokelž su w Afghanistanje přesćěhowani. Kaž nutřkowne ministerstwo zdźěla, je mjez nimi 45 młodostnych.
Meloni rěči z Trumpom
Washington (dpa/SN). Prezident USA Donald Trump wočakuje dźensa wječor italsku ministersku prezidentku Giorgiu Meloni na wopyt w Běłym domje. Hłowna tema rozmołwy budźe bjez dwěla zwada wo cła mjez USA a Europu. Meloni słuša ke kritikarjam cłowneje politiki USA. Předsydka prawicarskeje strony Fratelli d‘Italia je mjez europskimi politikarjemi nimale jenička, kotruž Trump jako rozmołwnu partnerku akceptuje.
Prěnje demonstracije za měr
