Holanski swjedźeń 60 lět
Wjace hač 3 000 přihladowarjow dožiwi spočatk septembra 1956 w Komorowje pola Klukša prěni holanski swjedźeń, kotryž bě Budyska župa Domowiny z jeje tehdyšim 1. sekretarom Erichom Maćijom organizowała. Na 25 wozach swjedźenskeho ćaha předstajichu wuwiće ratarstwa po rólnej reformje 1945. Masowa reja zjednoći 200 młodych ludźi z Budyskeje a ze susodnych župow. Holanski swjedźeń wuwi so na kulturny wjeršk, na kotrymž wobdźělichu so nimo Budyskich župnych kulturnych skupin ćělesa z Wojerowskeje, Běłowodźanskeje a Nišćanskeje župy kaž tohorunja němscy wuměłcy.
Zajim za serbski lud budźili
Liberec (CRM/SN). Z wčerawšim wotewrjenjom wustajeńcy wo katolskej serbskej drasće w Liberecskej krajnej wědomostnej bibliotece bu w srjedźišću namjezneho regiona znowa zajim za susodny drje mały, ale tola čiły a na kulturu bohaty serbski lud zbudźeny.
Jako zastupnica nawody města poda magisterka Libuše Vítová čěskim zajimcam kaž tež serbskim přitomnym, kotřiž zastupowachu zarjad Domowiny a jeje zwjazkowe předsydstwo, swój wid na čěsko-łužiskoserbske poćahi. Mgr. Vítová skedźbni wuraznje na to, zo słuša k tudyšim namjeznym rěčam nimo čěšćiny, pólšćiny a němčiny tež serbšćina. Nawodnica za město a region wuznamneje a reprezentatiwneje Liberecskeje biblioteki Blanka Konvalinková zazběh nowych stykow jara podpěruje. Jako jedyn z hłownych iniciatorow wustajeńcy přednjese jednaćel Domowiny Bjarnat Cyž předstawy Serbow, kotrež nańdźechu runje tak pozitiwny wothłós.
Z wótrym wóčkommotiwy zapopadnył
Dobre wothłosy na Jürgena Maćijowu wustajeńcu „Formacija Zhorjelc“
To je hižo markowe znamjo, hdyž Budyski fotografikar Jürgen Maćij wustajeńcu swójskich fotow wuhotuje. Stajnje wone wopytowarja wobohaćeja, pozbudźeja a na to a tamne dopominaja. Njejsu to jenož z wótrym wóčkom a swědomitym začućom zapopadnjene detaile, ale tež motiwy, kotrež zdobom přeswědčiwje prezentuja wuwića, změny, žiwjenske situacije, stawizniske pohladnjenja, tradicije a dalše towaršnostne połoženja, wosebje we łužiskim regionje. Tule je sej Budyšan – wón je sej na Lipšćanskej wysokej šuli za grafiku a knižne wuměłstwo swoju profesionalnosć na polu fotografiki w dalokostudiju zdobył – natwarił wosebity image, wobdźiwanje a připóznaće za fotografiku a fota zajimowacych so ludźi.
Serbsko-serbiska antologija basnjow Dyrlicha
Serbska lyrika žněje tež w słowjanskim wukraju dźeń a wjetšu kedźbnosć a připóznaće. Tak wuńdźe njedawno w Běłohrodźe antologija basnjow Benedikta Dyrlicha „Janske nocy“ w serbskej a serbiskej rěči. Wo wudaće postarał bě so serbiski basnik a wobdźělnik Swjedźenjow serbskeje poezije Mićo Cvijetić, kiž je zdobom basnje serbskeho kolegi přełožił.
Knižka je woprawdźity juwel, wosebje za lubowarjow poezije w Serbiskej, ale tež za serbske čitarstwo. Tole podšmórnu dwurěčnosć nowostki, zwuraznjowaca zhromadnosć wobeju słowjanskeju ludow, zajimawy wuběr Dyrlichowych basnjow a wobšěrne wobsahowe předstajenje jeho literarneho skutkowanja. Tu je Mićo Cvijetić w kapitlomaj „dosłowo“ a „biografija“ wulkotnje do stawiznow pismowstwa a tučasneho tworjenja w serbskej lyrice zapřijał. Z česćownosću a wulkej wutrobu zanurja so wón do Dyrlichowych twórbow. Wo lektorat 157 stron wopřijaceje knižki z krutej wobalku staraše so šefredaktor Běłohródskeho nakładnistwa Srpska Književna zadruga. Powabliwu titulnu stronu zhotowił je Branislav Stepanov.
Na jubilejny koncert „Swjedźenske zynki“ je Nowa Łužiska ...
Zhonili, što je čerkeska buškej
Z wćipnosću trapjachu sobudźěłaćerjo Serbskeho muzeja zajimcow z přeprošenjom na wosebity eksponat w domje, kotryž je restawrator Jan Bart wčera zwědawym hosćom předstajił.
Budyšin (CRM/SN). Restawrator Serbskeho muzeja Jan Bart rozkładźe zajimcam historisku drohoćinku – třělbu z dekoratiwnym mustrom, tak mjenowanu čerkesku buškej. Je to prědnik (Vorderlader), kajkiž wužiwachu w napoleonskich wójnach. Tónle eksponat bu drje wot Čerkesow zhotowjeny. Historikar Měrćin Brycka poda k staremu sewjerokawkaskemu ludej stawizniske informacije. W 19. lětstotku podležachu Čerkesojo ruskej namocy. Mjeztym sydla woni po hrózbnym ludomordarstwje nimo Ruskeje tež w Syriskej, Turkowskej a Jordaniskej a jako ćěkancy w diasporje.
Myto Albinusa Mollerusa wupisali
Spěchowanske towarstwo za serbsku rěč w cyrkwi je Łužiske myto Albinusa Mollerusa wupisało. Přičina je klětuši 500. jubilej reformacije, kotryž ma so hódnje woswjećić.
Choćebuz (SN/MiR). Wupisanje myta je na wuměłske tworjenje wusměrjene. Zajimcy su namołwjeni wšelake wuměłske, wosebje rěčne formy zwuraznjenja wužiwać kaž eseje, powědančka, basnje, dźiwadłowe sceny a spěwy. Tež na polu nowych medijow wotwěraja so jim mnohe móžnosće. Wobkedźbować ma so při tym poćah k dwurěčnej Łužicy. „Nas zajimuja wosebje měnjenja młodych ludźi. Njejsmy pak starobne wobmjezowanje do wupisanja zapřijeli“, informuje předsyda spěchowanskeho towarstwa dr. Hartmut S. Leipner. Wón mysli předewšěm na to, zo šule po wšej Łužicy projekty na temu reformacija přewjedu. Předstajić sej dale móže, zo tole w praktikumach w institucijach tematizuja. Tež zajimcy, kotřiž hižo do šule njechodźa, su přeprošeni na wubědźowanju so wobdźělić.
Dopomnjenki Kocha němsce
Budyšin (SN). Pod hesłom „Windrad auf dem Dach“ je k wosomdźesaćinam Jurja Kocha nětko druhi dźěl jeho žiwjenskich dopomnjenkow wušoł, kotrež bě LND lěta 2014 hižo w serbskej rěči wudało.
W zwjazku wěnuje so Jurij Koch podawkam ze swojeje młodosće a zrałych lět. Zhladuje na čas wyšeje šule w Budyšinje, na studijne lěta w „małym Parisu“ a na čas, w kotrymž bě jako młody reporter we Łužicy po puću.
Spočatki reformacije a stawizny łužiskich wsow
Němskorěčna Hornjołužiska domjaca protyka 2017 z Budyskeho nakładnistwa Lusatia serbskeho nakładnika dr. Franka Stübnera je na předań. Klětu 1. apryla wobsteji nakładnistwo 25 lět. Bohužel njeje wudawaćel tomule wažnemu jubilejej wosebity přinošk wěnował. Serbska maćizna pak je, kaž w kóždym dotalnym lětniku, tež w klětušim wudaću wobkedźbowana.
Trudla Malinkowa wopisuje njewšě- dne putace žiwjenje ewangelskeje serbskeje misionarki Hany Wackwitzoweje, kotraž narodźi so 1880 w Čornowje pola Bukec jako prěnje dźěćo Albertec žiwnosćerskej swójbje. Na cuzorěčnje jara wobdarjeneho Budyskeho knihiwjednika Arnošta Hermana Zahrodnika (1872– 1955), pochadźaceho z Radworskeho Haja, dopomina jeho wnučka dr. Ingelora Goldmannowa. Jana Marćinkec serbsku dynastiju wobsydnikow skałow, kotraž pochadźeše z Dobrošec pola Malešec, předstaja prof. dr. Hinc Šewc.
W naležnosći so ničo njezměni
Ministerka Stange rozdźělenje hłosow w kulturnym rumje wusprawniła
Zhorjelc. Debata wo dźiwadle kulturneho ruma w Hornjej Łužicy saha lěta wróćo. Nětko so wona znowa jewi: na podijowej diskusiji składnostnje 20lětneho wobstaća Noweje Łužiskeje filharmonije, hdźež je wčera wječor w Zhorjelskim dźiwadle wo šansy a wužadanja orchestra za cyły kulturny rum šło. Štož tele hudźbne ćěleso nastupajo derje funguje, měło tež za dźiwadła rozrisanje być. Fuziju pak awtomatisce zalutowanja njepřinjese. Wona dyrbi mudrje přemyslena być, rjekny sakska ministerka za wuměłstwo Eva-Maria Stange (SPD).
Generalny intendant Gerharta Hauptmannoweho dźiwadła Zhorjelc-Žitawa, Klaus Arauner, je wčera znowa na „rozdźělowanske boje“ w kulturnym rumje Hornja Łužica-Delnja Šleska skedźbnił. Z wokrjesomaj Budyšin a Zhorjelc kaž tež ze Załožbu za serbski lud ze sydłom w Budyšinje přisłušeja kulturnemu konwentej třo hłosokmani čłonojo. To zawinuje „njerunowahu“, štož sy w zašłosći na někotrymžkuli rozsudźe pytnył, tak na dobro Budyskeho Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła.
