Spahn wobara so wumjetowanjam
Berlin (dpa/SN). Čłon prezidija CDU Jens Spahn wobara so wumjetowanjam, zo chcył wobchadźenje z AfD normalizować. „Wuraz normalizowanje njejsym ženje wužiwał“, rjekny Spahn w sćelaku ZDF. Wón dožiwja sam hidu a šćuwańcu kaž tež parole přećiwo homoseksualnym, hdyž nimo frakcije AfD dźe. „Mi njetrjeba nichtó powědać, kajke typy tam sedźa. To wěm sam“, tak Spahn.
Spahn bě ze swojim namjetom, zo měło so z AfD w organizatoriskich prašenjach w zwjazkowym sejmje runje tak wobchadźeć, kaž z kóždej druhej opoziciskej stronu, raznu debatu zbudźił. Spahn chcył AfD po tutym puću z róle wopora storhnyć. W rjadach SPD a Zelenych běchu na to rozhorjeni reagowali.
Merz: Naladu w kraju polěpšić
Berlin (dpa/SN). Prawdźepodobnje přichodny zwjazkowy kancler Friedrich Merz (CDU) chce so bjezposrědnje po nastupje noweho knježerstwa do zastojnstwa ze spěšnymi naprawami wo to postarać, zo so nalada mjez wobydlerjemi polěpši. „Změjemy prěnje tydźenje dźěłowy program knježerstwa. Prěnje naprawy, kotrež chcemy zwoprawdźić, budu razniše pomjezne kontrole a wotpokazanja, ale tež kročele za wottwar běrokratije a zawjedźenje aktiwneje renty“, šef CDU nowinarjam přeradźi.
„Wažne je, zo hač do lěća naladu w kraju polěpšimy. Ludźo dyrbja pytnyć, zo je z nowym knježerstwom hinak hač dotal.“ Přiwšěm je sej wón toho wědomy, zo dyrbi hišće mnohich přeswědčić.
Po dotalnym planowanju chcedźa Friedricha Merza 6. meje za zwjazkoweho kanclera wuzwolić. Wuměnjenje je, zo wšitke tři strony CDU, CSU a SPD koaliciskemu zrěčenju přihłosuja.
Rada studiji znapřećiwja
Zaso rozumne ćežišća w ratarstwje
Drježdźany (dpa/SN). Sakski minister za wobswět a ratarstwo Georg-Ludwig von Breitenbuch (CDU) je sej wěsty, zo je swobodny stat tež w jeho wobłuku pjenježne mjezy docpěł. „Běch dołho dosć etatowy politikar. Hdyž je lutowarnička prózdna a pjenježne rezerwy tež wjace njejsu, dyrbiš z mjenje pjenjezami wuńć. Časy wurjadnych přećow su nimo“, rjekny wón powěsćerni dpa. Zrozumjenje za tute połoženje je wšelako rozdźělene. Sakska je pak nětko we woprawdźitosći dóšła. „Nimamy wjace telko pjenjez k dispoziciji, kaž smy minjenych pjeć lět we wobłuku wobswěta a ratarstwa za wosebite nadawki wudać móhli“, wón rjekny. Wšelake naležnosći chcył wón hinak zrjadować. „Tuž sym tež dźakowny, zo sadźamy zaso rozumne ćežišća. To je tež šansa.“
W nowym etaće 2025/2026 změje ratarske ministerstwo 500 milionow eurow mjenje k dispoziciji hač do toho. Skrótšić chce von Breitenbuch wosebje pola personala a wěcnych kóštow. Myto přichoda w hódnoće 2,5 milionow eurow za inowatiwne projekty wotpadnje.
Łužiske podawki w Opolu předstajił
Přepytuja pospyt wobšudnistwa
Nürnberg (dpa/SN). Po pospyće wobšudnistwa na onlinowych kontach Zwjazkoweje agentury za dźěło je statne rěčnistwo přepytowanja zahajiło. Centrala za internetnu kriminalitu w Bayerskej tuka tuchwilu na wuskušowanje datow, kompjuterowu sabotažu a kompjuterowe wobšudnistwo, rěčnik Bambergskeho generalneho statneho rěčnistwa zdźěli. Dalše informacije zarjad podać nochce, powołujo so na tuchwilne přepytowanja kriminalneje policije. Tole rozprawjeja nowiny w Kölnje.
Pozadk je nadpad na kompjutery a konta wjacorych ludźi, kotřiž su pola Zwjazkoweje agentury za dźěło zapisani. Pospyty wobšudnistwa pak su poměrnje zahe zwěsćili, tak zo njejsu skućićeljo po dotalnych dopóznaćach žane pjenjezy wotknihować móhli. Agentura je po podawku kónc měrca funkciju k změnje kontowych datow a adresow nachwilnje wotpinyła. Tole ma konta zapisanych klientow agentury škitać, rěčnik zdźěli.
Zwjazkowa agentura prosy ludźi, swoje daty w regionalnej agenturje za dźěło zapisać dać. Wobmjezowanje chcedźa přichodny tydźeń zaso zběhnyć.
Spěchowarjo kultury so zeńdu
Wittenberg (dpa/SN). Kulturu spěchowace towarstwa wuchodneje Němskeje zetkaja so 9. a 10. meje na wulke zeńdźenje we Wittenbergu. Zaměr prěnjeho zetkanja tajkich wažnych towarstwow je, čestnohamtske dźěło w městach a wjesnych kónčinach w zjawnosći widźomniše sčinić a wuměnu mjez zamołwitymi spěchować, kaž zarjadowarjo zdźěleja.
„Kulturu spěchowace towarstwa staraja so ze swojimi kulturnymi projektami wo zhromadnosć a sylnja wosobinski angažement hač do najmjeńšich wjeskow“, rjekny amtěrowacy społnomócnjeny zwjazkoweho knježerstwa za wuchodne zwjazkowe kraje Carsten Schneider (SPD), kiž je zdobom patronatstwo zarjadowanja přewzał.
Na programje steja mjez druhim widejowe portrety wuzwolenych towarstwow z wuchodnych krajow kaž tež dźěłarnički k prawniskim prašenjam towarstwoweho dźěła abo k próstwam wo spěchowanske srědki. Tež rozmołwy z politikarjemi a zastupnikami hospodarstwa su planowane. Na wuchodźe Němskeje mamy 4 100 kulturu spěchowacych towarstwow, po wšej Němskej je jich 20 500.
To a tamne (17.04.25)
Venedig žada sej zaso zastup, lětsa pak telko kaž hišće nihdy. Wot kónca tydźenja dyrbja turisća dźesać eurow wob dźeń zapłaćić, hdyž chcedźa po lagunowym měsće dundać. Při zawjedźenju popłatka loni bě to runje połojca. Hač do spočatka meje maja hosćo popłatk wšědnje zapłaćić, po tym hač do awgusta jenož wěste dny. Cyłkownje zběraja popłatk lětsa na 54 dnjach, tež to je dwójce telko kaž loni.
Mnóstwo mikroplasty we wobswěće spochi přiběra. Hač do lěta 2026 móhło wone wo wjacore króć rozrosć. Tole płaći tež potom, hdyž so poradźi, njedostatki we wobchadźenju z plastowymi wotpadkami wotstronić, rozprawjeja slědźerjo fachoweho magacina „Science Advances“. Po jich wěšćenju docpěje mnóstwo plastowych wotpadkow w morjach swěta lěta 2045 swój wjeršk: Cyłkownje 23 milionow tonow.
Prěni politiski hłós za Serbow w knježerstwje
Drježdźany (SN/mb). Delegaća hłowneje zhromadźizny Domowiny zhonichu jako prěni wo personalu, kotryž su wčera oficielnje na posedźenju sakskeho kabineta wobkrućili: Sakska ma społnomócnjenu za naležnosće Serbow, Francisku Brechowu. Nawodnica wobłuka kultura a turizm w Sakskim statnym ministerstwje za wědomosć, kulturu a turizm budźe w tutej – přidatnej – funkciji politiku za Serbow mjez ministerstwami koordinować. Za to steji jej nowa interministerielna dźěłowa skupina „serbske naležnosće“ poboku. Barbara Klepsch, sakska ministerka za kulturu a turizm, widźi ju tež jako „sylny hłós“ za serbske temy a tworjerku syćow mjez Sakskej, Braniborskej, Zwjazkom a komunami.
Elektroniska akta startuje
Berlin (dpa/SN). Elektroniska akta pacientow ma wot kónca apryla po wšej Němskej wužiwajomna być. Wot oktobra budźe wona w lěkarskich praksach a chorownjach winowatostna. Tole wuchadźa z lista amtěrowaceho zwjazkoweho ministra za strowotnistwo Karla Lauterbacha (SPD). Wot 15. januara su za 70 milionow wšěch 74 milionow zakonsce zawěsćenych w Němskej tajku elektronisku kartu zapołožili. Nětko chcedźa nowy system w někotrych kónčinach testować.
Gaza pod kontrolu Israela
Gaza (dpa/SN). Połdra lěta po započatku wójny w Gazaskim pasmje stejitej dwě třećinje dospołnje izolowaneho pobrjóžneho pasma pod přikazom ewakuowanja abo pod dohladom israelskeho wójska. To płaći mjeztym za 70 procentow wšeho Gazaskeho pasma, piše generalny sekretar UNO António Guterres. Wón so wosebje starosći, dokelž je mjezynarodna pomoc blokowana, štož ma zahubne humanitarne sćěhi.
Biden kritizuje naslědnika
