Macron: Rusku wottrašić

štwórtk, 27. měrca 2025 spisane wot:

Paris (dpa/SN). Europske wojerske jednotki w Ukrainje změja po słowach francoskeho prezidenta Emmnauela Macrona w prěnim rjedźe nadawk, wažne města a strategiske zepěranišća škitać. Njeje zaměr, zo jednotki na fronće steja a přećiwo ruskim jednotkam wojuja, Macron rjekny. Přez swoju prezencu maja Rusku wot dalšich nadpadow na Ukrainu wottrašić. W padźe noweje agresije pak su wojacy kmani, na to reagować, rjekny Macron po rozmołwje z ukrainskim prezidentom Wolodymyrom Zelenskym.

Dźensa wočakowachu zastupnikow 31 krajow k wuradźowanju „koalicije zwólniwych“ w Parisu. Při tym póńdźe wosebje wo wěstotne garantije na dobro Ukrainy w padźe přiměra z Ruskej.

Wo awtowej industriji diskutowali

štwórtk, 27. měrca 2025 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Sakski krajny sejm je so na swojim dźensnišim posedźenju w Drježdźanach z hrožacym zničenjom dźěłowych městnow w awtomobilowej industriji zaběrał. Temu běchu na próstwu Lěwicy na dnjowy porjada stajili. Po tym wuradźowachu po woli CDU wo ­naprawach k zaručenju šulskeje wučby. W tutym šulskim lěće su dotal 9,4 procenty hodźin wupadnyli. Posledni dypk aktualneje hodźiny je wuwiće kraja. AfD chce wo tym rěčeć, dokelž je měnjenja, zo so Sakska dale njewuwiwa.

Wčera su mjez druhim wo tak mjenowanym sakskim fondsu wuradźowali. Opozicija na to tuka, zo chce knježerstwo zwonka etata kraja přidatne srědki składować a bjez přihłosowanja parlamenta zasadźeć, předsydka frakcije Zelenych Franziska Schubert zwurazni. Frakciski a stronski předsyda SPD Hennig Homann fonds zakitowaše. „Wurjadne zamóženje je runje to, štož Sakska nětko trjeba. Z nim je hakle dołhodobne planowanje inwesticijow hač do dźesać lět móžne“, wón argumentowaše.

„Ludźo tola hłupi njejsu“

štwórtk, 27. měrca 2025 spisane wot:

Ministerski prezident Wüst za sprawnu analyzu wólbneho wuslědka CDU

Köln (dpa/SN). Měsac po wólbach zwjazkoweho sejma je ministerski prezident Sewjerorynsko-Westfalskeje Hendrik Wüst (CDU) swoje přesłapjenje hladajo na wólbny wuslědk swojeje strony zwuraznił. „Njemóžemy jako unija z cyłkownym wólbnym wuslědkom spokojom być. Smy sej wjace předewzali“, rjekny wón předwčerawšim, wutoru w sćelaku ARD. CDU a CSU běštej z wólbow 23. februara zhromadnje jako najsylniša móc wušłoj. Zo su strony amploweje koalicije SPD, Zeleni a FDP přirunujo z lětom 2021 nimale 20 procentow přisadźili, unija pak runje štyri procenty přidobyła, „njeje žadyn dobry wuslědk“, Wüst rjekny. „Friedrich Merz je sam wo 35 procentach a wjace rěčał, kotrež dyrbjeli móžne być.“

Trjebamy pomjatk

štwórtk, 27. měrca 2025 spisane wot:
Při rešerši za portret młodeho, něhdyšeho městopředsydy Domowiny je mi njedawno napadnyło, kak ćežko zdźěla je, dospołne informacije wo skutkowanju narodnych prócowarjow a institucijow najnowšich stawiznow digitalnje namakać. Před něšto lětami sym w tajkej situaciji hišće na stareho zarjadniskeho zajaca zwonił, kiž je mi w běhu pjeć mjeńšin z perfektnje rjadowanych papjerjanych aktowkow wšo zezběrał, štož trjebach. Doba tajkich analognych ekspertow je nažel nimo, a digitalny system hišće njefunguje. „Što stara mje moje bledźenje wot wčerawšeho“ je hustodosć princip nic jenož w politice. Kritiska zjawnosć trjeba pomjatk, zo by aktualne wuprajenja a skutki přirunować a pohódnoćić móhła. Porno dźěćom znaje dorosćeny přitomnosć, zańdźenosć a přichod. Bjez fungowaceho towaršnostneho pomjatka njehrozy nam jenož digitalna demenca, ale infantilne zadźerženje. Trjebamy dobre archiwy, kotrež su kóždemu přistupne. Marcel Brauman

8. meja dźeń wopominanja

štwórtk, 27. měrca 2025 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Sakski krajny sejm je prěni króć w swojich młódšich sta­wiznach naćisk zakonja, kiž bě opoziciska Lěwica zapodała, tež z hłosami CDU schwalił. Z nim budźe 8. meja přichodnje dźeń wopominanja. Wón ma na wuswobodźenje wot nacionalsocializma a na kónc wójny 8. meje 1945 dopominać. Naćisk zakonja podpěrowaše nimo mjeńšinoweje koalicije CDU/SPD a Lěwicy tež BSW. AfD hłosowaše přećiwo tomu. 8. meju wuzběhnyć, je stare žadanje Lěwicy.

Za CDU bě přihłosowanje naćiskam Lěwicy po znowawutworjenju parlamenta po zjednoćenju Němskeje 1990 njemóžne. Hač do dźensnišeho je za CDU zasadneho stronskeho wobzamknjenja dla zhromadne dźěło z Lěwicu wuzamknjene. Nětko pak je so mjeńšinowe knježerstwo CDU/SPD z opoziciskimi frakcijemi BSW, Zelenych a Lěwicu dorozumiło. Dokelž pobrachuje koaliciji w krajnym sejmje dźesać hłosow k wjetšinje, chce knježerstwo opoziciju dočasnje do swojich předewzaćow zapřijeć a je tak w parlamenće přesadźić. AfD nochce so na tak mjenowanym konsultaciskim mecha­nizmje wobdźělić.

Přećiwo wójnje demonstrowali

štwórtk, 27. měrca 2025 spisane wot:
Do wčerawšeho posedźenja Choćebuskeje měšćanskeje zhromadźizny su ludźo před radnicu města na Ericha Kästnerowym naměsće přećiwo wójnje a za měr demonstrowali. Zhromadnje wotpokazachu kóždužkuli agitaciju na dobro wójny a dalšeho brónjenja. Foto: Michael Helbig

Šulerjow za krizy wukmanić

štwórtk, 27. měrca 2025 spisane wot:

Brüssel (dpa/SN). Z wučbu nastupajo wobchadźenje z krizami w šulach chce Europska komisija kmanosć wobaranja Europy sylnić. Šulerki a šulerjo měli po woli Brüsselskeho zarjada přichodnje po wšej EU nawuknyć, kak maja so w nuzowych padach kaž přirodnych katastrofach abo cyberowych nadpadach prawje zadźeržeć. To je dźěl noweje strategije wotwobaranja, kotruž maja čłonske kraje EU hišće schwalić.

Po měnjenju EU dyrbi so Europa na wjacore kompleksne wohroženja nastajić, a to wot cyberowych nadpadow přez kampanje na zakładźe wopačnych informacijow hač k přirodnym katastrofam. Z cyłkownje 30 naprawami chcedźa čłonske kraje lěpje na krizy přihotować.

Centralny dypk strategije je, wobydlerjow aktiwnišo do wotwobaranja krizow zapřijeć. Nimo šulskeje wučby namjetuje komisija EU kóždolětny „Europski dźeń hotowosće“. Nimo toho chcedźa ludźi pohnuć, žiwidła a nuzowy material za 72 hodźin składować. W tym zwisku ma krizowy centrum EU nastać. Tež kooperaciju z NATO chcedźa wutwarić, mjez druhim za wojersku mobilitu.

To a tamne (27.03.25)

štwórtk, 27. měrca 2025 spisane wot:

Wobsedźerka 15 000 eurow, kotrež bě sprawna sobujěduca w spěšniku ICE ­namakała, je so přizjewiła. 34lětna ze Schleswigsko-Holsteinskeje bě hižo njedźelu pola policije skoržiła, dokelž z toho wuchadźeše, zo su jej pjenjezy pokradnyli. Wona pak měješe zbožo: 33lětna z Lipska bě tobołu z pjenjezami w spěšniku z Hannovera do Mnichowa wuhladała a policiji přepodała. Pjenjezy za nowe awto chcedźa žonje nětko přepodać.

Z balonom płuna w ruce su 27lětneho šofera wosoboweho awta w Berlinje le­pili. Muž bě napadnył, dokelž z woči­njenym woknom zastojnikam nadawaše a płun z balona zadycha. Jako jeho policisća zadźeržachu, bě šofer chětro agresiwny. Hakle po dlěšim času wočini durje a so jim raznje spjećowaše. Policisća dyrbjachu jeho namócnje z awta wućahnyć a sputać. Nětko hrozy jemu chłostanje.

Popłatk w porjadku

srjeda, 26. měrca 2025 spisane wot:

Karlsruhe (dpa/SN). Skóržba wjacorych politikarjow FDP přećiwo solidaritnemu popłatkej w Karlsruhe je zwrěšćiła. Zwjazkowe wustawowe sudnistwo je wotpowědnu próstwu wotpokazało. Zwjazk dyrbi za kóšty znowazjednoćenja Němskeje dale přidatne srědki nałožować, sudnistwo zwěsća. Najebać to dyrbi popłatk po času wobmjezowany wostać. Bychu-li sudnicy přećiwo popłatkej rozsudźili, bychu statej lětsa dochody 13 miliardow eurow pobrachowali.

Přećiwo Hamas demonstrowali

Gaza (dpa/SN). W Gazaskim pasmje su Palestinjenjo wčera za skónčenje wójny a přećiwo tam knježacej Hamas demonstrowali. W spontanych pochodach žadachu sej ludźo w Beith Lahia na sewjeru pasma kónc knjejstwa Hamas. W druhich kónčinach dóńdźe k podobnym protestam. Demonstracije tajkeho razu su w Gazaskim pasmje skerje rědke. Hamas je za to znata, zo dosć raznje přećiwo swojim přećiwnikam postupuje.

Weber kritizuje Turkowsku

Złamany zwón je wšitko, štož je wot pawiljona w sławnym templu Goun w měsće Uiseong w Južnej Koreji zwostało, po tym zo bě tam lěsny woheń zachadźał. Jenož někotre twarjenja móžachu zachować. Wohenje 250 kilometrow južnje stolicy Seoula su sej dotal wjace hač 20 smjertnych woporow žadali. 5 000 wohnjowych wobornikow je zasadźenych. Foto: dpa/Kim Do-hoon

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND