Orban mandat EU nima

pjatk, 05. julija 2024 spisane wot:

Brüssel (dpa/SN). Šefdiplomat Europskeje unije Josep Borrel je móžny wopyt madźarskeho ministerskeho prezidenta Viktora Orbana w Moskwje raznje kritizował. Wopyt wotměwa so jenož we wobłuku bilateralnych poćahow mjez Madźarskej a Ruskej, zdźěli społnomócnjeny za wonkowne naležnosće EU. Madźarska wukonja drje tuchwilu rotěrowace prezidentstwo, to pak njepředwidźi zastupowanje wonkowneje politiki unije. Tuž Orban žadyn mandat za jednanja nima.

China z firmami rěči

Brüssel/Peking (dpa/SN). Europska unija žada sej cłowny popłatk na elektorawta z Chiny a wobkrući to ze statnej podpěru chinskich awtotwarcow. Jako reakcija na to přepytuje China hižo dlěje přećiwo importowanemu brandyjej z EU. Z firmami, kotrež su wot importowaneho palenca z EU potrjechene, chce China nětko rěčeć. Wotpowědne zetkanje ma 18. julija być, na dnju nachwilneho nabywanja płaćiwosće cłow EU přećiwo w Chinje produkowanym awtam.

Nowa nadźija na přiměr

Etna, najwyši wulkan Europy a wot lěta 2013 dźěl swětoweho namrěwstwa přirody UNESCO, je tele dny wosebje aktiwny a přiwabi ze spektakularnymi erupcijemi tójšto zajimcow na Sicilsku. Wosebite škitne naprawy nimaja zamołwite zarjady na městnje dotal za trěbne. Foto: imago/ZUMA/Orietta Scardinox

Hoberske dobyće strony Labour

pjatk, 05. julija 2024 spisane wot:

London (dpa/SN). Strona Labour je wčerawše wólby parlamenta we Wulkej Britaniskej z hoberskim předskokom dobyła. Wona změje po prognozy BBC 410 ze 650 zapósłancow a frakcija konserwatiwnych Torryjow pomjeńši so na 144 čłonow. W Londonje rěkaše, zo kral Charles III. stronskemu šefej Keirej Starmerej připołdnju nadawk da nowe knježerstwo wutworić. Dotalny premjer Sunak je wólbnemu dobyćerjej rano gratulował.

Starmer je po wólbnym dobyću strony Labour nowostart za kraj přilubił. Wužadanjow ma dosć: statne strowotnistwo NHS přewšo chromi, je přemało bydlenjow, marodne jastwa su přepjelnjene, brexit přewinjeny njeje, fachowcy wšudźe faluja, dowěra do politiki je skažena.

Berlin (dpa/SN). Koalicija ample je so na přełamk za zwjazkowy etat 2025 a paket rozrosta dojednała, to je powěsćernja dpa z kruhow koalicije zhoniła. Jednanja kanclera Olafa Scholza (SPD), financneho ministra Christiana Lindnera (FDP) a hospodarskeho ministra Roberta Habecka (Zeleni) trajachu hač do rańšich hodźin.

Dojednanje ke klětušemu zwjazkowemu etatej a financnemu planej hač do lěta 2028 ma za wuměnjenje, zo wobmjezowanje dołha dodźerža. Nuzowe połoženje zwěsćili njejsu, piše dpa.

Paket rozrosta móhł klětu přidatny plus poł procenta wuskutkować, to je 26 miliardow eurow hospodarskeho wukona. Planowane su pospěšene wotpisanja inwesticijow a polěpšena přiražka za slědźenje. Nimo toho chcedźa impulsy za wjace přistajenjow dawać.

Zdobom je so koalicija na zwyšenje dźěćaceho pjenjeza wo pjeć na měsačnje 255 eurow dojednała. Wo samsnu sumu chcedźa hnydomnu přiražku za dźěći swójbow z wobydlerskimi pjenjezami zwyšić. Swobodna suma za dźěći ma so lětsa hišće wo 228 na 9 540 eurow zwyšić, wuchadźa z podłožkow knježerstwa.

Namjet je minimalne rozrisanje

pjatk, 05. julija 2024 spisane wot:

Ze změnu jednanskeho porjada sejma wjac wobdźělenja narodnych mjeńšin

Berlin (SN/at). Zajimy narodnych mjeńšin chce parlament Němskeje w přichodźe bóle do swojeho skutkowanja zapřijeć. To wuchadźa z naćiska za reformu jednanskeho porjada zwjazkoweho sejma, kotryž su amplowe frakcije SPD, Zwjazk 90/Zeleni a FDP zapodali. Zapósłancy zaběrachu so předwčerawšim w plenumje z ćišćenku 20/12088, kotruž po debaće do wuběrkow přepokazachu.

Zapósłanc SSW Stefan Seidler skedźbni na „wobkedźbowanje zapósłancow narodnych mjeńšin, štož je so w debaće wospjet wuzběhnyło“. Naćisk koalicionarow ample předwidźi, w paragrafach 61, 69 a 88 jednanskeho porjada móžnosće wobdźělenja za zapósłancow stron narodnych mjeńšin rozšěrjeć. Seidler sam, kotryž swój mandat za stronu danskeje a friziskeje mjeńšiny wukonja, rěči wo „historiskim kroku w stawiznach němskeho parlamenta“ a wo „wažnym wuznaću k našej pluralnej demokratiji“. Lětdźesatki dołho je so praksa w zwjazkowym sejmje bjez reprezentacije mjeńšin wuwiwała.

Prawy wažny krok

pjatk, 05. julija 2024 spisane wot:
Što móže jenički zapósłanc mjeńšinoweje strony w zwjazkowym sejmje žno wukonjeć? To běše prašenje, jako je Stefan Seidler za Južnoschleswigski wolerski zwjazk (SSW) 2021 do parlamenta Němskeje zaćahnył. Na přikład je hibićiwy politikar ­sobuiniciator před dwěmaj lětomaj wu­tworjeneho sejmoweho kruha „mjeńšiny“. Pozicije Danow, Frizow, Serbow a Sintow a Romow dyrbja w zwjazkowym sejmje lěpje słyšeć być, je jedyn z narokow frakcije přesahowaceho gremija. Prawdźepodobnje su nastorki, kotrež su tam sobuskutkowace zapósłanče a zapósłancy SPD, FDP a Zelenych do swojich frakcijow sobu wzali, w nich na płódnu pódu padnyli. Parlamentownikam narodnych mjeńšin so wotewrjeć, jim šansu dawać, zo bychu swoje specifiske zajimy w sejmje lěpje tematizowali, to wučitaš z namjeta frakcijow ample za reformu jednanskeho porjada zwjazkoweho sejma. Krok je prawy a wažny. Nawala padow pak so nichtó bojeć njetrjeba. SSW je jenička strona narodneje mjeńšiny z mandatom. Axel Arlt

To a tamne (05.07.24)

pjatk, 05. julija 2024 spisane wot:

Oficialna tafla z napisom „zawrjene městnostne połoženje – narunanska wjes­na tafla“ wita tuchwilu do wjesneho dźěla Hanf města Hennef w Sewjerorynsko-Westfalskej. Přičina je, zo su njeznaći zaso raz požadanu wjesnu taflu Hanfa pokradnyli. Mjez 2021 a 2023 je so na 15 taflow zhubiło. Doniž nowa tafla dozhotowjena njeje, so po wšěm zdaću hišće někotre tydźenje pominu, rěka z krajneho zawoda Straßen.NRW.

Najwjetše zasadźowanske wozydło powołanskeje wohnjoweje wobory w Němskej su nětko w Hamburgu předstajili. Tak mjenowane wozydło z teleskopowym sćežorom (TMF70) je z košom wuhotowane, kotryž wohnjowym wobornikam zmóžnja, z wysokosće hač do 70 metrow ludźi wuchować a wohenje zhašeć. Płaćiło je jězdźidło 1,6 milionow eurow, Hamburski nutřkowny zarjad informowaše.

Statnik před AfD warnuje

štwórtk, 04. julija 2024 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Dawid Statnik, předsyda Domowiny, warnuje w interviewje z Berlinskej nowinu „Tagesspiegel“ před AfD a „wospjetowanjom stawiznow“. Po jeho měnjenju by wuspěch strony na wólbach do krajneho sejma Sakskeje a Braniborskeje negatiwne konsekwency za serbski lud měł. Statnik wopodstatni swoju po­ziciju mjez druhim z manifestom zapósłanca AfD w europskim parlamenće Maximilana Kraha. Jeho nahlady so do demokratiskeje wotewrjeneje towaršnosće njehodźa.

Schuster sej jasnu změnu žadał

Berlin (dpa/SN). Sakski nutřkowny minister Armin Schuster (CDU) je sej wot zwjazkoweho knježerstwa jasnu změnu kursa nastupajo migracisku politiku žadał. Na to skedźbni wón wčera w debaće w zwjazkowym sejmje. Při tym dźěše wo namóc ludźi, kotřiž so w Němskej wo azyl požadaja. Subjektiwne začuće wěstoty ludnosće je w zwisku z namocu dramatisce spadnyło. „Integracija njeje žana dróha, kotraž do jednoho směra wjedźe“, Schuster zwurazni. Chcemy migrantow dožiwić, kotřiž chcedźa so integrować.

Röttgen: Biden měł cofnyć

Zničene chěže a rozpadanki w šwicarskim dole Val Bavona ludźi chětro wustróžeja. Poněčim spytaja tam škody wotstronić, štož budźe drje dlěje trać. Ćežke wichory a sylne spadki su kónc tydźenja domy a infrastrukturu zničili. Tři wosoby, mjez druhim ­turisća z Němskeje, su tam žiwjenje přisadźili. Po informacijach policije tam hišće za pjeć ludźimi pytaja. Foto: pa/Samuel Golay

Namjetuje wosebite zamóženje

štwórtk, 04. julija 2024 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) je na wosebite zamóženje Zwjazka za infrastrukturu a komuny skedźbnił. „Bjez prašenja, trjebamy inwesticije“, wón sćelakej „Deutschlandfunk“ wujasni a mjenowaše sumu 100 miliardow eurow. Tajke wosebite zamóženje pak ma jenož potom hódnotu, jelizo su Zeleni k tomu zwólniwi, so swojeje ideologije wzdać. Přede­wšěm dźe Kretschmerej wo to, planowanja za infrastrukturne naprawy pospěšić. Tak dyrbi móžno być, hižo wobstejacu železnisku čaru tež jónu za tři, štyri lěta wutwarić a pruwowanje znjesliwosće wobswěta jenož w padźe njedótknjeneje krajiny do nadawka dać. „Jelizo chceš, su rozrisanja, jeli nochceš, namakaš stajnje někajke přičiny. Zwjazkowe knježerstwo je hladajo na přičiny jara, jara sylne“, Kretschmer wuswětli. Wosebite zamóženje móže tomu dopomhać wo tym rozmyslować, što su problemy Zwjazka.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND