Z wudaća: pjatk, 08 decembera 2017

Dyrlich čestny čłon

Běłohród. Serbiski zwjazk spisowaćelow je serbskemu basnikej Benediktej Dyrlichej čestne čłonstwo w swojim zwjazku spožčił. Dyrlich wudźeržuje hižo mnohe lěta wuměłstwowe styki ze serbiskimi spisowaćelemi. Prawidłownje zetkawachu so serbiscy a łužiscy basnicy mjez druhim na Swjedźenju serbskeje poezije we Łužicy. Loni bě w Běłohrodźe dwurěčna zběrka Dyrlicha wušła.

Planuja ćichi protest

Zhorjelc. Dźěłarnistwo IG metal wuchodneje Sakskeje a zawodna rada Zhorjelskeje turbinoweje twornje chcetej 13. decembra ze swěčkowym rjećazom wokoło zawoda kaž tež z dohodownym spěwanjom 19. decembra před centralu Siemensa w Mnichowje a 21. decembra před zawodnymi wrotami w Zhorjelcu na ćiche wašnje za zachowanje wotnožki Siemensa nad Nysu protestować.

Třeći króć za sobu

Runje nětko, w počasu, hdyž njemóža dźěći krótkich dnjow dla dołho wonka być, je čitanje zaso hobby dołhich wječorow. Budyska dźěćaca biblioteka zwěsća tuchwilu přiběracy zajim młodeje generacije na tamnišim knižnym poskitku. Mali kaž tež wjetši čitarjo wužiwaja za to dobre wuměnjenja w knihowni, wosebje rady pak doma čitaja. Foto: Dźěćaca biblioteka/Holger Hinz

Bosćan Nawka

Wólbny wuslědk Čěskeje wotbłyšćuje powšitkowne towaršnostne połoženje wulkich dźělow Europy. Stare, po zdaću wěste koaliciske modele njedocpěwaja wjace wjetšinu. Nětko Andrej Babiš ze swojej stronu ANO wo tym rozmysluje, wutworić mjeńšinowe knježerstwo a so při tym, hdyž žno njepodpěrać, da znajmjeńša tolerować dać wot zapósłancow SPD a KSČM. Tejle stronje stejitej sej w politiskim spektrumje diametralnje napřećo. Přezjednej pak stej sej nastupajo EU, kotruž wobě – skedźbliwje zwuraznjene – kritisce wobhladujetej. Što by to za našich južnych susodow woznamjenjało, wokomiknje nichtó wěsće rjec njemóže. Je pak fakt, zo njeje tajkile mjeńšinowy konstrukt w Čěskej njeznaty – štož mjez druhim tež za Dansku, Šwedsku, Norwegsku, Portugal a Španisku płaći. Tam njeje so najebać to politiski proces sypnył, a wo njespušćomnych partnerach so znajmjeńša hladajo na Skandinawisku njerěči.

IGLU-studija wupokazuje čitanske kmanosće šulerjow

Budyšin (SN/MiR). Kmanosć čitanja mjez šulerjemi zakładnych šulow woteběra. Němska pozhubja w mjezynarodnym přirunanju lěto wob lěto na kwaliće. Na to pokazuje aktualna IGLU-studija, kotraž bu wutoru wozjewjena.

Hórki (JK/SN). Mało brizancy lubješe dnjowy porjad wčerawšeho posedźenja Chróšćanskeje gmejnskeje rady w Hórkach. Ale štož wjesnjanosta Marko Kliman (CDU) radźićelam we wobłuku swojich informacijow zdźěli, měješe potencial hodowneho dara. Wulce zwjeseleny Kliman informowaše, zo je Sakska natwarna banka (SAB) hišće wustejace spěchowanske srědki 329 000 eurow za nowu Chróšćansku pěstowarnju přizwoliła a na konto gmejny přepokazała. Tak je gmejnska kasa zaso stabilnje pjelnjena, a gmejna njetrjeba kasowy kredit hižo dlěje strapacěrować. Nimo toho móža skónčnje konkretnje wo tym rozmyslować, kak ma z něhdyšej pěstowarnju dale hić. Za „Chróšćan kołć“ su wot lěta 2012 cyłkownje 1,7 milionow eurow zasadźili, z toho 1,3 miliony spěchowanskich srědkow SAB. W tym zwisku wupraji wjesnjanosta Marko Kliman wšitkim, kotřiž běchu so na někajkežkuli wašnje wo spěchowanje a zwoprawdźenje projekta noweje­ pěstowarnje prócowali, swój wosobinski dźak.

Budyska župa je wčera Moniku Justec, Ernu Wincarjowu, Rejzu Hazynu, Klawsa Pětrenca, Měrćina Krawca, Měrćina Wornarja a Hinca Cušku počesćiła. Wšitcy sedmjo su dlěje hač sydom lětdźesatkow z čłonom Domowiny.

Budyšin (LTh/SN). Wjednistwo Budyskeje župy „Jan Arnošt Smoler“ je na wčerawšej adwentničce na žurli Budyskeho Serbskeho domu, kotraž bě zdobom hłowna zhromadźizna, swojim čłonam za aktiwne skutkowanje w běhu lěta dźakowało a zdobom wšěm składnosć dało, mjez sobu serbować a sej nazhonjenja kaž tež mysle wuměnjeć.

Po witanju županki Jany Pětroweje rozprawješe regionalna rěčnica Sonja Hrjehorjowa z mnohimi fotami wo lětušich aktiwitach župy, kaž na přikład wo župnym wulěće do Žitawy a do čěskeho Hrádeka nad Nisou a wo swójbnym swjedźenju w Hodźiju. Při skibce wosuška a słódnych poprjančkach słuchachu přitomni wčerana čitanje basnicy Dorotheje Šołćineje a na słuchohru klankodźiwadźelnika Měrćina Krawca.

Budyšin (SN). Za lubowarjow poezije je w Ludowym nakładnistwje Domowina nětko wušła delnjoserbska zběrka „Basnikarska kjarmuša“. Spěwytwórc Bernd Pittkunings je nowiny, časopisy, knihi a protyki přehladał a sto basnjow wot dohromady 50 awtorow zestajał, pochadźacych z Delnjeje a Hornjeje Łužicy kaž tež z druhich narodow. Knize připoło­žena je cejdejka, na kotrejž je połojca wšitkich basnjow słyšeć. Čitaja Martina Golašojc, Fabian Kaulfürst, Jill-Francis Ketlicojc, Marcus Kóńcaŕ, Katalin Pora­c­kojc a Till Wojto-Górjeńc.

Brüssel (dpa/SN). Po dźensa rano docpětym přełamje w prěnich prašenjach rozeńdźenja poskića Europska unija Wulkej Britaniskej jednanja wo přechodnej fazy po brexiće. Kaž prezident rady EU Donald Tusk rjekny, měła Wulka Britaniska w tej dobje dale wšitke wuměnjenja čłonstwa EU kaž dotal spjelnjeć, nima pak prawo soburěčenja při rozsudach. Po zetkanju z britiskej premierku Theresu May bě prezident komisije EU Jean-Claude Juncker na zhromadnej nowinarskej konferency zelenu swěcu za druhu fazu jednanjow za brexit dał.

Nowa intifada wuwołana

Jerusalem (dpa/SN). Po dwělomnym rozsudźe prezidenta USA Donalda Trumpa, Jerusalem jako stolicu Israela připó­znać, je radikalnoislamska Hamas dźensa k nowemu zběžkej Palestinjanow – intifadźe – namołwiła. Šef Hamas Ismail Hanija pomina sej „wuswobodźenje Jerusalema“. Israel je za swoje wěstotne mocy zwyšenu alarmowu hotowosć postajił, dokelž liča po pjatkownych modlitwach z nowym njeměrom.

Madźarska blokuje zakonja dla

Akterojo z Budyskeho Kamjentneho domu wobrubichu swjedźenske zarjadowanje w swojim domicilu, na kotrymž su wčera Myta euroregiona Nysa 2016/2017 spožčili. Počesćenja su Zhorjelski krajny rada Bernd Lange (CDU), Liberecski hejtman Martin Půta a měšćanski prezident Bolesławieca Piotr Roman cyłkam a jednotliwcam z Čěskeje, Pólskeje a Němskeje přepodali. Kooperacija­ Kamjentneho domu z Jelenjogórskim Centrumom kultury bě juroram třeće myto hódna. Foto: SN/Maćij Bulank

Rumpodichej list pisać je mnohim dźěćom wulke wjeselo – nic pak šěsćlětnemu skeptikarjej z USA, kiž měješe w šuli „Santa Clausej“ pisać. Jeho list je nětko w syći wulki zajim zbudźił. Hólčec wot rumpodicha wjele njedźerži, a cyłej hołk a tołk wokoło tohole muža jemu na čuwy dźetej. Wón wě, zo nima Santa we woprawdźitosći žadyn register hrěchow. Nimo­ toho pachoł zwěsća: „Wo mjerzanjach, kotrež sym ja w žiwjenju hižo měł, ty scyła ničo njewěš!“

Eventowe předewzaće smě zarjadowanja za firmy z titlom „olympiada na burskim statoku“ zwičnjeć. To je Mnichowske wyše krajne sudnistwo w powołanskim jednanju skóržby Němskeho olympiskeho sportoweho zwjazka dla rozsu­- dźiło. Zwjazk je skoržił, dokelž bě předewzaće bjez dowolnosće mjeno olympiskich hrow za sebje wužiwało a tak pječa zakoń wo škiće olympije raniło.