Z wudaća: pjatk, 19 oktobera 2018

Berlin (dpa/SN). Předsydka Lěwicy Katja Kipping je wot awtotwarca Volkswagen připowědźeny rabatowy program k ze- šrotowanju starych dieselowych awtow kritizowała. „To je dalši pospyt awtowych koncernow, ze swojeho hoberskeho dieseloweho jebanstwa napřećo kupcam awtow znowa kapital wuzbytkować“, rjekny wona nowinarjam. Město toho zo bychu njedostatki awtow na swójske kóšty wotstronili, chcedźa awtotwarcy kóšty zaso kupcam nabrěmjenić a jim swoje „njewotbyte wozy z wulkim dobytkom předawać“. Po słowach Kipping bychu tak jenož dalše wobswětej škodźace awta na dróhi přišli, dokelž njeje dobrych poskitkow za wobswět škitace motory.

Budyšin (SN/MkWj). Tuchwilna diskusija wo zakónčenju zmilinjenja brunicy je dobra składnosć, wo eksistencielnych prašenjach Łužicy za přichodne 30 lět rozmyslować a wotpowědnje jednać. Wo tym je serbski zapósłanc CDU w Sakskim krajnym sejmje Marko Šiman přeswědčeny. Kaž politikar na dźensnišej nowinarskej rozmołwje w Budyšinje potwjerdźi, dyrbjeli so wuhibki za přichod regiona nětko stajić, dokelž njezbywa hižo wjele chwile. Šimanej je wosebje wažne, wjesne kónčiny sylnić, zo njebychu ludźo dale do městow wotpućowali. „Štóž je wotpućował, so hižo njenawróći“, je serbski politikar přeswědčeny. Tuž trjebamy diskusiju wo šansach přichoda za Łužicu, wón rjekny. Šiman sej žada, zo měł Zwjazk znajmjeńša tři slědźenske insti­tucije we Łužicy zaměstnić. Po jeho měnjenju móhło so tule na polu kolijowych jězdźidłow, energije a wo přichodźe ratarstwa slědźić. Tak móhł so tež akademiski dorost w regionje wjazać.

Komunalne wólby zajutřišim, njedźelu, w susodnej Pólskej

Waršawa. Pólska hotuje so na komu­nalne wólby. Lokale budu zajutřišim, njedźe­lu, wot 7 do 21 hodź. wotewrjene. 30 milionow wólbokmanych ma wuzwolić nowych měšćanostow, wjesnjanostow a čłonow měšćanskich a gmejnskich radow w cyłkownje 2 500 městach a wsach. Na dnju wólbow a hižo dźeń do toho je kóždyžkuli wólbny bój kruće zakazany.

Wólbny bój bě wšo druhe hač wostu­dły. Předsyda knježaceje narodnokon­serwatiwneje strony Prawo a sprawnosć (PiS) Jarosław Kaczyński je wudał hesło, wšitke rozsudne zastojnstwa z ludźimi PiS wobsadźić. Wotpowědnje intensiwne běchu jeho napinanja, kandidatow PiS po wšěm kraju skutkownje podpěrować.

Hłowny wojowar Kaczyńskeho bě ministerski prezident Mateusz Morawiecki. Hač do poslednjeho kućika kraja je wón minjeny čas jězdźił, zo by tamnišich kandidatow PiS ludźom předstajił a za nich wabił.

We Wochožanskim parku błudźenkow su wčera pućowansku wustajeńcu „MineLife“ wotewrili. Zestawa ekspozicije słuša k spěchowanskemu projektej, hdźež dźe wo partnerstwo a zhromadne dźěło hórnistwowych zarjadow w Němskej a Pólskej. Wosebje chcedźa wopytowarjam parka stawizny a wuwiće hórnistwa w na­mjez­nym regionje spřistupnić. Tež bro­šuru k temje wopytowarskich šćežkow a podkopkow chcedźa wudać. Prašam so, je to hołdowanje wudo­by­wa­nja brunicy? A to runje w času, hdyž nam politika skónčnje praji, što je to swětej do škody načiniło a što nas z teje při­činy nastupajo změny klimy wočakuje. Čehodla njepokaza wustajeńca hrěšniwosć, hdźež su serbske wjeski wotbagrowali a našu identitu skóncowali. Wěm, zo chcedźa turistow do něhdyšich jamow wabić a pućowanja po nich­ zwičnić. Na Serbow su pozdaću zabyli, wšako so naše słowa we wustajeńcy lědma jewja. Měrćin Weclich

Kabul/Praha (ČŽ/K/SN). W Afghanistanje je přez ataku nadpadnikow z bombu w awće pjeć čěskich wojakow zranjenja poćerpjeło, jedyn z nich ćežke. Jeho su mjeztym dwójce operowali, a po hódnoćenju lěkarjow njeje hižo strach wo jeho žiwjenje. Třoch zranjenych su z chorownje zaso pušćić móhli, jedyn dyrbi dalšeho wobkedźbowanja dla hišće w njej wostać. Načolnik čěskeho generalneho staba Aleš Opata zdźěli, zo nadpad talibanskich atentatnikow w ciwilnym awće njedaloko zepěranišća Bagram njeje wuraznje na čěsku motorizowanu patrolju zaměrjeny był, ale prosće na kolonu wozydłow kontingenta NATO, na kotrejež čole su ameriscy wojacy jěli. Na internetowej stronje čěskeho wójska je zhonić, zo přebywaše spočatk oktobra w kraju pod Hindukushom 346 čěskich wojakow. Předwidźane je, pósłać tam dalšich z nadawkom wuwučować afghaniskich wojakow we wobchadźenju z najwšelakorišimi modernymi brónjemi. Talibanojo maja wukrajnych wojakow za zadobywarjow a njepřećelow.

Měrko Šołta z Budyšina: Serbski sejm – nowa šansa abo spočatk kónca?

Wěsty njeměr knježi tuchwilu w Budyskim Serbskim domje. Něšto so hiba, ale nic w nim. Něšto nowe serbske chce so załožić, a to bjez wotžohnowanja zarjada abo samo zwjazkoweho předsydstwa. Serbja maja sej swój sejm wolić. Wězo je to najprjedy jónu jeno zhromadźenstwo, něšto, štož ma a budźe so hakle skonstituować. Čehodla pak tajke přećiwnistwo? Čehodla sobu nječinja? Někotři maja tele wólby skoro za statnu aferu.

Wšelacy hižo nětko sejmej wumjetuja, zo njebudźe serbski dosć – cyła Domo­wina wobsteji hižo po połojcy z němsce rěčacych Serbow – a zo njebudźe jed­nan­ska rěč serbska – w zwjazkowym předsydstwje wjetšina sobustawow ze srjedźneje a Delnjeje Łužicy lědma něšto zapřim­nje, hdyž so tam hornjoserbscy mjez sobu wurěčuja – atd. Dale šěri so strach před němskej zjawnosću – zo móhli­ Němcy přewjele zhonić wo serbskej realiće, serbskich wobstejnosćach, snano samo napřećiwnych měnjenjach. A to w medijowym lětstotku!

Wot spočatka oktobra do srjedź nowembra poskićuja hosćency w Lubnjowje, Lubinje a Bórkowach cyle čerstwe šćuki, pjerski, sandaki, karpy a dalše ryby, kotrež su błótowscy rybarjo ze sakow zwućahali. Prawidłownje su woni tele dny kaž na Lědach ze swo­jimi čołmikami hižo wotrana po groblach po puću a so na bohate rybowe žně a na swjedźeń wjesela. Foto: Peter Becker

Pjatk 19. do 21.10.   Najwjetša přehladka orchidejow wuchodneje Sakske­je w Lubijskim zarjadowanskim parku

   Nazymski jěchanski a skakanski turněr w Jěžowje

Sobotu 20. a 21.10.   Z Bodom w Małowjelkowskim prazwěrjencu nazy­mu swjećić (wot 9 do 18 hodź.)

   Kreatiwna dźěłarnička „Trojozynk“ we Wojerowskim hrodźe

Sobotu 20.10. 9:00 Wułójenje rybow z wulkeho Ballackec hata w Złyči­nje

  9:00 Rybarski swjedźeń w Chrjebi-Nowej Wsy (Kreba­Neu­dorf) při Čornej truze (Schwarze Lache)

  9:00 Wobswětowy dźeń při Budyskim spjatym jězoru

  13:30 Magacin Łužyca w telewiziji RBB

  14:00 Pućowanje do hribow – na Rěčičanskim Erlichtec dworje

  15:00 Wodźenje po Biskopicach; zetkanje při mediawěži

  16:00 Lětny koncert z Orchestrom łužiskeje brunicy we Wo­jerowskej Łužiskej hali

  19:00 Wulki hrodowy bal a wotewrjenje swjedźenskeje žurle na Mortkowskej Jabubecec twjerdźiznje

  19:30 Předstajenje inscenacije NSLDź „Sergej“ w Njebjelčanskej „Bjesadźe“

  19:30 „Smochčanske jewišćo“ z duwom acuerdo w Domje biskopa Bena

Njedźelu 21.10.   Kermuše we Wotrowje, Pančicach-Kukowje, Šěracho­wje, Korzymju, Chróstawje, Wjelećinje, Chwaćicach, Sprjejcach, Njeswačidle a Łupoji

njedźelu hornjoserbsce

11:00 Łužica tutón tydźeń, mjez druhim wo šulerskej akademiji

11:20 Róža Domašcyna – literarne myto Sakskeje

11:45 Kermuša w Serbach – hudźba

12:00 Nabožne wusyłanje

 (farar Hans-Friedrich Fischer)

po tym zbožopřeća

delnjoserbsce

12:30 Aktualny magacin, mjez druhim wo wustajeńcy Isy Bryc­cyneje a wuradźowanju předsydstwa regionalneho zwjazka Domowiny w Delnjej Łužicy

13:00 Škórc – ptačk lěta

13:40 Nabožne wusyłanje

 (Bernd Pittkunings)

Magacin Łužyca w RBB

Podstupim. Jutře wusyłaja w telewi­zijnym sćelaku RBB w 13.30 hodź. poł­hodźinski delnjoserbski oktoberski magacin Łužyca. Wěnuja so w přinoškach nimo wuhlowej jamje Choćebuz-sewjer a dalšemu tež iniciatiwje „Serbski sejm“ .

Nazymski koncert

Radwor. Skupina Wólbernosće wuhotuje zajutřišim, 21. oktobra, w Radworskim hosćencu „Meja“ w 15.30 hodź. nazymski koncert. Do programa su hosćo na zhromadne kofejpiće přeprošeni.

Swjedźenski tydźeń

Wojerecy. Wojerowska chorownja swjeći lětsa swój 120lětny klinikowy jubi­lej. K tutej přiležnosći přewjedźe so wot 22. do 26. oktobra swjedźenski tydźeń. Wšědnje su zajimcy wot 16 hodź. na přednoški wo diagnosticěrowanju, lěkowanju a terapijach přeprošeni.

Staršiski wječork

Chrósćicy. Dźeń do 3. fachoweho dnja 2plus wotměje so pjatk, 26. oktobra, w 19.30 hodź. w Chróšćanskej wjace­za­měrowej hali „Jednota“ staršiski wječor pod hesłom „Wučba – empatiska a wu­znamna za žiwjenje“. ­

Porěči k reformaciji