Z wudaća: pjatk, 19 julija 2019

Berlin (dpa/SN). Tež po třećim zetkanju tak mjenowaneho klimoweho kabineta je dale dospołnje njejasne, kak ma ze škitom klimy w Němskej dale hić. Tři hodźiny je zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) wčera z fachowymi ministrami w kanclerskim zarjedźe wuradźowała, bjez toho zo bychu so na něšto dojednali. Tole ma so hakle 20. septembra stać, zwjazkowa ministerka za wobswět Svenja Schulze (SPD) nowinarjam zdźěli.

Jednaćel wobswětoškitneje organizacije Greenpeace Martin Kaiser rjekny po­wěsćerni dpa: „Njekmanosć CDU, CSU a SPD, so w prašenjach škita klimy dojednać, tomu polěkuje, zo hibanje za klimu přichodne měsacy dale rozrosće.“

Drježdźany (cry/SN). Přesydlenje Mulkec a Rownoho je z blida. Wulkotne. Njepilic statok móže wostać. Hnydom pódla w Miłorazu pak dźe wo eksistencu. Tohodla informowachu wčera zastupnicy Serbskeho sejma a wobswětoškitneho zwjazka BUND Sakska zajimowanych zastupnikow krajneje nowinarskeje konferency w Drježdźanach wo aktualnym połoženju. Hinak hač so stajnje zaso twjerdźi, njeje wěrno, zo so wšitcy wobydlerjo hladajo na plany přesydlenja wjesela. Někotři chcedźa wostać a tole tež wótře wupraja. Wsy wotbagrować za fosilnu energiju, je to hišće načasne? Wažna to tema w Serbskim sejmje, wšako njebuchu Serbja dotal prašani, što ma so z jich domiznu stać. Wjace hač 80 wsow je so hižo zhubiło. Renaturěrowana krajina je jenož słaby tróšt za rany Łužicy. Čłon Serbskeho sejma Tomaš Čornak fakty znaje. Wón nowinarjow prosy: Pisajće wo wěrnosći: Wodu nam wotklumpaja, štomy zahinu, ludźo, kotřiž chcedźa wostać, su zrudni. „Nichtó njekritizuje tych, kotřiž chcedźa so přesydlić“, rjekny Hagen Domaschke, zamołwity za zjawnostne dźěło Serbskeho sejma.

Bywša pólska ministerska prezidentka w Brüsselu znowa přepadnyła

Waršawa. Druhi króć w běhu jenož něšto dnjow je pólska zapósłanča Europskeho parlamenta, bywša ministerska prezidentka Beata Szydło, w Brüsselu zwrěšćiła. Po tym zo běchu ju minjeny tydźeń při wólbach předsydki parlamentariskeje komisije za dźěło a socialne naležnosće wotpokazali, je wona minjenu póndźelu znowa přepadnyła. Szydło bě jako jenička kandidatka hišće raz při wólbach předsydy nastupiła: Tónraz pak je hišće mjenje hłosow dóstała hač při prěnich wólbach. Nowa předsydka gremija je wot wčerawšeho Lucia Ďuriš Nicholsonová ze Słowjenskeje.

Waršawskemu knježerstwu je poražka Szydło jasny dopokaz, zo „europske elity“ zaměrnje přećiwo Pólskej dźěłaja a zo je Szydło wopor tuteje politiki. Nimo toho­ sej w Brüsselu pólski katolicizm njewaža, kaž to předsyda knježaceje narodnokonserwatiwneje strony Prawo a sprawnosć (PiS), Jarosław Kaczyński, rjekny. Szydło bě za PiS kandidowała.

„Prěni wopor wójny je wěrnosć“ – tute znate a wjacorym awtoram připisane wuprajenje hodźi so tež na planowane a horco diskutowane přesydlenje Miłoraza přenjesć: Prěni wopor žničenja wsy je wěrnosć. „Pisajće wo wěrnosći“, prošeše čłon Serbskeho sejma Tomaš Čornak wčera žurnalistow na nowinarskej konferency w Drježdźanach. Zastupjer BUND Sakska twjerdźeše, zo móhli Miłoraz zachować, bjez toho zo hórnicy swoje dźěło zhubja. Wěrnosć LEAG a Sakskeje skerje hinaša wupada. A što chcedźa Miłoraženjo? Sym wšelakore měnjenja słyšała, jako běch njedawno na městnje. Přesydlić, preč ćahnyć, wostać – zajimy su indiwidualnje wšelakore. W pozdatnym zajimje Miłoražanow rěčeli, demonstrawali a jednali pak su hižo mnozy, wšojedne hač za abo přećiwo přesydlenju. Štož so w padźe hrožaceho wotbagrowanja tohorunja zhubi, je šansa, so z woporom druhich zajimow njestać. Cordula Ratajczakowa

20. julija před 75 lětami docpě 1. a 2. běłoruska fronta w boju přećiwo němskej Wehrmachće wažny wuspěch. Jeje armeje překročichu rěku Bug a po tym sowjetsko-pólsku statnu hranicu. Měsac do toho, 23. junija 1944, běchu 1. baltiska, 1., 2. a 3. běłoruska fronta ofensiwu „Bagration“ za wuswobodźenje Běłoruskeje zahajili.

TŘĚCHU rozměrneho twarjenja sobu za wědomostne dźěło wužiwać, tule no­wotarsku mysl běchu sobudźěłaćerjo Narodneho ratarskeho muzeja (NRM) w Praze wulahnyli. Na třěše institucije bywa tuž polo z 21 ratarskimi rostlinami, nic někajkimi, ale tajkimi, kajkež su je ludźo něhdy plahowali. Jako cyrobu za swoje zežiwjenje, jako picu za swój skót abo jako surowiznu za rjemjeslniske wudźěłki. Mjez wonymi rostlinami je na přikład tak mjenowane dwu­zornko (wědomostne pomjenowanje Triticum dicoccum). Pola tuteje pšeńcy, měwacej dwuzornjate kłóski, jedna so wo jednu z najstaršich žitnych družin, kultiwěrowanej hižo za čas kamjentneje doby. „Nas wjeseli, zo móžemy dźa­kowano kolegam ze Slědźerskeho wustawa rostlinskeje produkcije (SWRO) wopytowarjam mnohe płody znazornjeć, kotrež dźěći a často ani dorosćeni dźensniši dźeń hižo njeznaja“, praji direktor­ NRM Milan Jan Půček. Na rozměrnej třěše muzeja nańdźeš dale rožku, wows, ječmjeń, len, hroch, buny, běrny a dalše płody ně­hdyšich družin, wšo dohromady dwaj dźesatkaj.

Lětuša inscenacija Budyskeho lětnjeho dźiwadła „Na krótšim kóncu Słónčneje aleje“ je chětro woblubowana – předewšěm mnohich dopomnjenkow z NDRskeho časa dla. Štóž chce sej ju wobhladać, měł so do spěcha měć. Wšako pokazaja dźiwadłowe předstajenje na dworje Budyskeho Hrodu jenož hišće tydźeń a zastupnych lisćikow je lědma hišće na předań. Foto: SN/Maćij Bulank

Pjatk 19.7. 19:30 Němsko-pólske dźiwadło „How to (not) revolution“ w Budyskim Kamjentnym domje

Sobotu 20. a 21.7.   Srjedźoněmske wuměłstwowe rjemjeslniske wiki při Njeswačanskim baroknym hrodźe

Sobotu 20.7. 19:00 „W sćinje tysac swěčkow“ w Pančičanskej klóšter­skej­ zahrodźe

Njedźelu 21.7. 10:30 Kemše a spominanske zarjadowanje za patra Romual­da Mikławša Domašku w Róžeńće skład­nost­nje jeho 150. narodnin

  13:00 Wotewrjenje wustajeńcy „Pitne a historiske škleńcy“ w Njeswačanskim domizniskim muzeju

  14:30 Supercup serbskich koparskich mustwow w Njebjelčicach

  14:30 Finisaža a rozmołwa k wustajeńcy wo módro­ćišću něhdy a dźensa w Połčničanskim měšćanskim muzeju

Póndźelu 22.7. 18:00 Bičwolejbulowa tura Radija Satkula w Panči­cach-Kukowje

Srjedu 24.7. 10:00 Wodźenje po stajnej wustajeńcy w Stróžanskim Domje tysac hatow

  21:30 Kino pod hołym njebjom na dworje Budyskeho wopomnišća Budyšin II z filmom „Dobri nje­pře­ćeljo – Mój nan, čerwjena kapała a ja“

Pjatk 26. do 28.7.   Gig-festiwal w Róžeńće

   Wjesny swjedźeń w Serbskich Pazlicach

   Wjesny swjedźeń w Psowjach (Oppitz)

njedźelu hornjoserbsce

11:00 Łužica tutón tydźeń

11:20  50 lět čłowjek na měsačku

11:40  Nowa kniha „Znaki, pominaki, kopolaki“

11:50 Dyrdomdej dźiwizna (2)

12:00 Nabožne wusyłanje

(Měrćin Deleńk)

po tym zbožopřeća

delnjoserbsce

12:30 Aktualny magacin, mjez druhim wo čołmikowanju młodźinskeho aktiwa Delnjeje Łužicy

13:00 Serbske hudźbne nakładnistwa

13:40 Nabožne wusyłanje

 (Adelheid Dawmowa)

po tym zbožopřeća

Sulšečanska młodźina přeprošuje

Sulšecy. Halštrowska młodźina w delnich Sulšecach přeprošuje tež lětsa zaso na Wiesenbeats-swjedźeń. Pjatk a sobotu maja młodostni wot 22 hodź. přistup k partyjowemu arealej při sportnišću. To pak płaći jenož za młodost­nych wot 18 lět respektiwnje wot 16 lět z wotpowědnej dowolnosću. Pjatk zahraja na jewišću The Disco Boys a DJ Romano najwjetše hity 2000tych lět. Sobotu maja dwě jewišći. Tam postaraja so mjez druhim Gebrüber Brett wo dobru naladu.

Nóc tysac swěčkow w klóštrje

Pančicy-Kukow. Nóc tysac swěčkow wotměje so sobotu, 20. julija, wot 19 hodź. na zahrodźe klóštra Marijineje hwězdy. Prjedy hač swěčki zaswěća, poski­ćitej rejowanska skupina Wudwor a Drježdźanska skupina ZUGABE přihladowarjam pisany program na jewišću. Nimo toho wustupi Gabriel Mommér ze Zhorjelca. Wón je znaty z telewizijneho wusyłanja „The Voice Kids“. Tež za dźě­ći je zabawa spřihotowana.

Spominaja na patra Domašku