Akciski plan za muzej
Prěnje konkretne naprawy za walorizaciju serbskeho namrěwstwa běža
Budyšin/Choćebuz (SN/CoR). Awtorski team dźělneho projekta „Wuwiwanje strategijow walorizacije“ wědomostneho předewzaća „Hódnoćenje imaterielneho kulturneho namrěwstwa Delnjeje Łužicy w němsko-serbskim konteksće“ (IKN) – su to dr. Fabian Jacobs a Gregor Schneider ze Serbskeho instituta kaž tež dr. Lutz Laschewski a Daniel Häfner z Łužiskeho instituta za strategiske poradźowanje – je wčera akciski plan za delnjołužiske muzeje a domizniske stwy předstajił. Mjez něhdźe 30 wobdźělnikami prezentacije běchu partnerojo ze zapřijatych muzealnych institucijow kaž tež ze serbskich institucijow.
Čitajće w nowym rozhledźe (30.04.21)
Foto ze serije „Statok“ Olafa Rößlera zahaja mejske čisło Rozhlada. W swojim slědźe rozestaja so z Łužicy pochadźacy a w Hamburgu bydlacy fotograf na intimne wašnje z hladanjom starych přez přiwuznych na statoku w južnej Hornjej Łužicy.
Lubina Malinkowa wopisuje w swojim přinošku dóńt Augusta Hermanna Francki, kiž bě Maćicar, tibetologa a dobroćel Serbskeho muzeja. Jako misionar w Tibeće sta so wón ze znajerjom tamnišich dialektow, stawiznow kaž tež nabožiny a je Serbskemu muzejej 1907 nahladnu ličbu indisko-tibetskich objektow a spisow darił. Rukopisy chowaja so dźensa w Berlinskej statnej bibliotece.
Naj(nje)wobstajniši zwjazk
Zwjazk serbskich studowacych (ZSS) je drje mjez wšitkimi towarstwami, kotrež su dźensa pod třěchu Domowiny aktiwne, drje najnjewšědniše zjednoćenstwo. Po wutworjenju najprjedy jako njezapisane towarstwo w aprylu 1991 přisłušachu jemu studentske skupiny „Bjarnat Krawc“ z Drježdźan a „Pawoł Nedo“ z Berlina kaž tež Sorabija Lipsk. Přez na kóncu naspomnjenu organizaciju směł so ZSS někak tež najstarša serbska, kontinuitu wopokazowaca institucija mjenować.
Wotpowědnje strukturam tohorunja runje hakle (nowo)załoženych, skerje informelnje organizowanych čłonskich cyłkow bě – a zdźěla je – chětro měnjate sobustawstwo wot najwšelakorišich faktorow wotwisne. Wustawki z lěta 2015 hodźa so wšako tak rozumić, zo słuša mjenje abo bóle kóždy přichodny serbski akademikar w jednym z mjenowanych městow takrjec awtomatisce k tomu. Přiwšěm wutworješe ZSS poněčim poměrnje krutu strukturu, wosebje w Drježdźanach a Lipsku.
Impresije wobswěta we woliju
Za wjace medijoweje kompetency
Budyšin (SN/CoR). Zazběh projekta Budyskeho Kamjentneho domu za spěchowanje medijoweje kompetency we wokrjesu je minjeny pjatk něhdźe 20 ludźi online dožiwiło. Wot lońšeho januara hač do nowembra zwoprawdźi sociokulturny centrum předewzaće „Dialogi – wuměnjenja za poradźene diskursy na realnym a digitalnym swěće“, kotrež spěchuje Sakski krajny medijowy wustaw we wobłuku programa „Digitalizacija a demokratija“. Po witanju jednaćela Kamjentneho domu Torstena Wiegela předstaji Iryna Yaniv projekt, wusměrjacy so hłownje na wjesnych wobydlerjow. Po tym rozmołwješe so Manja Gruhnowa na podijowej diskusiji z Budyskim ewangelskim fararjom Christianom Tiedu, z nawodnicu projekta „Krizy – dialog – přichod“ na Drježdźanskej Techniskej uniwersiće dr. Cathleen Bochmann a ze sociologu Benjaminom Winklerom z Amadeuwa Antonijoweje załožby.
Nowych čłonow třoch přiradow wolili
Budyšin (SN/CoR). Třoch nowych čłonow swojeje přirady je kulturny konwent Hornja Łužica-Delnja Šleska na swojim wčerawšim 121. posedźenju w Budyskim Kamjentnym domje wuzwolił. W tajnym wothłosowanju je so jednaćelka Sakskeho krajneho zwjazka za tworjace wuměłstwo Lydia Hempel přećiwo Sabinje Schubert za fachowu skupinu „Tworjace wuměłstwo“ přesadźiła. Předsydka Ernsta Rietscheloweho kulturneho kruha Schubert přisłušeše gremijej wot lěta 2016. Tohorunja po pjeć lět trajacym skutkowanju w fachowej skupinje „Muzeje“ su direktorku Kamjenskeho Lessingoweho muzeja dr. Sylku Kaufmann wotwołali. Ju naslěduje nětko nawodnica Hórnikečanskeje Energijoweje fabriki Kerstin Noack. W třećim tajnym wothłosowanju su intendanta Budyskeho NSLDź Lutza Hillmanna znowa za fachowu skupinu „Předstajace wuměłstwo“ na dalše pjeć lět wobkrućili. Za funkciju bě tež předsydka Korzymskeho centruma za reju tanzART Jana Schmück kandidowała.
„Wobrazy krajiny“w Choćebuzu
Wyši měšćanosta Choćebuz Holger Kelch (CDU) je minjeny pjatk w tamnišim Serbskim muzeju mjezynarodnu wustajeńcu „Wobrazy krajiny“ wirtuelnje zahajił. Je to poslednja stacija třikrajoweho projekta po muzejach w Budyšinje, Slovenj Gradecu a Celovecu.
Choćebuz (SN/CoR). „Akteram je so radźiło, we wěstej měrje nimale jónkrótny wuměłski projekt zwoprawdźić. Štož wopřijeće krajina na prěni pohlad po zdaću skerje připódla pokazuje, su žiwjenske zakłady čłowjeskeje eksistency. We Łužicy smy runje při tym, strukturnu změnu zmištrować, kotraž změnu krajiny wobsahuje. Chcemy łužisku krajinu tak wuhotować, zo tu bydlacym ludźom wšelakore pozitiwne perspektiwy do přichoda skići. Přichoda dla je poručomne druhdźe nastate nazhonjenja zapřijeć. K tomu móže wuměłstwo přinošować“, rjekny Holger Kelch w swojich witanskich słowach, „smy hordźi, zo projekt w našim dwurěčnym měsće Choćebuzu jako wjeršk zakónča.“
Knižna premjera hišće raz hinak
Swóńca/Bukecy (SN/bn). Knižne premjery jako wirtuelne zarjadowanja su zjaw, na kotryž je so publikum chcyjo nochcyjo mjeztym zwučił. Kak hodźi so tajka prezentacija hišće raz hinak zwoprawdźić, to dožiwi něhdźe 35 zajimcow minjenu sobotu na portalu Edudip. Wudawaćel Friedhard Krawc a Arnd Zoba předstajištaj wot njeju zeserbšćenu a zestajanu knihu Richarda Zahrodnika „Z mojeho žiwjenja – Stawizna hólca z Młynčka, kiž je wučer był“, po wujimkach před třomi lětami w Serbskich Nowinach hižo zdźěla wozjewjenu. Krótkemu, takrjec live z dobreje jstwy wusyłanemu zawodej přizamkny so poprawne čitanje, kotrež běštaj Krawc a Zoba z Micha- łom Cyžom do toho natočiłoj. Za němskich přihladowarjow bě přełožk spřihotowany, kotryž móžachu w formje teksta na dźělenej wobrazowce čitajo sćěhować.
Prěnja powójnska schadźowanka
23. apryla před 75 lětami wotmě so w Radworju prěnje zetkanje serbskich studentow a inteligency po Druhej swětowej wójnje – jutrowna schadźowanka. Błažij Nawka bě ju organizował. Na njej wopominachu padłych studowacych a předewšěm 3. februara 1943 w koncentraciskim lěhwje Dachau zahinjeneho kapłana Drježdźanskeje Dwórskeje cyrkwje Alojsa Andrickeho. Wón bě jako student teologije w Paderbornje hač do zakaza wšeho serbskeho přez nacijow posledni předsyda Towarstwa serbskich studentow.
Jutrowna schadźowanka zahaji so z Božej mšu, po kotrejž wotkrychu při pohrjebnej Křižnej cyrkwi wopomjatnu taflu za 2. pražnika 1914 rodźeneho Radworčana Alojsa Andrickeho. Po žiwjenskich datach steji na tafli wot Michała Nawki, wuja zamordowaneho, zbasnjeny tekst: „Měšnik Boha wjeršneho, wojowaŕ za čłowjestwo, martraŕ ludu serbskeho, Budźićeŕ bě młodźiny.“ Pod tym čitamy „Serbske studentstwo jutry 1946.“
Swjedźensku narěč při wotkryću tafle měješe Błažij Nawka, kiž hódnoćeše žiwjenje młodeho měšnika kaž tež jeho bój přećiwo nacionalsocializmej a doda dopomnjenki na swojeho kuzenka.
Spjećowarku do wědomja ludźi zwołać
Jako 24. „Žonjace městno Sakskeje“ přepoda Sakska krajna rada žonow minjeny pjatk před Radworskej serbskej šulu dwurěčnu wopomnjensku taflu, a to składnostnje sobotnych 125. narodnin dr. Marje Grólmusec. Zdobom zahajichu tak wopomnjenske lěto za 1944 zahinjenu spjećowarku, kotrež projektowa skupina wokoło jednaćelki wuchodosakskeho DGB Dany Dubil organizuje.
