Zajimy mjeńšin pod blido padnyli
Flensburg (SN). Hižo do zahajenja posedźenja zwjazkoweho sejma, na kotrymž chcychu nowy zakoń wo financowanju załožbow w Němskej wobzamknyć, je so zapósłanc Juhoschleswigskeho wolerskeho zjednoćenstwa SSW Stefan Seidler – zastupnistwa danskeje mjeńšiny a Frizow w Němskej – słowa jimał. Wón piše:
„W předležacym zakonskim naćisku nastupajo financowanje mjeńšinow padnu naše narodne mjeńšiny pod blido. To je demokratiski problem, wšako ma strowa demokratija tójšto hłosow – tež hłosy narodnych mjeńšin. Tak ma tež SSW hižo lětdźesatki stronje blisku załožbu, kotraž wukonja wažne dźěło.
Wězo mam wulke zrozumjenje za to, zo maja při rozdźělowanju dawkowych pjenjez jasne měritka a wotběhi knježić. Nic naposledk wšak dźe wo to, zo njedawamy njepřećelam wustawy žane pjenjezy. Cyłkownje pak móhł naćisk integratiwniši być. Wosebje wažne mi wězo je, na politiske strony narodnych mjeńšin w Němskej skedźbnić.“
To a tamne (13.11.23)
Bywše awto britiskeje kralowny Elizabeth II. su za 118 000 puntow (134 600 eurow) přesadźowali. Awkciski dom Iconic Auctioneers w Birmingamje rěčeše wo „njesměrnje dobrym wuslědku“. Fachowcy běchu hódnotu lěta 2004 twarjeneho Range Rovera na wjace hač 60 000 puntow trochowali. Loni zemrěta kralowna bě swój čas hišće sama z awtom jěła, mjez druhim lěta 2005 na konjacym turněrje na hrodźe Windsor.
Z kumštnym dešćikom z pomocu slěborneho jodita w powětře chce knježerstwo indiskeje stolicy New Delhija něšto přećiwo trajacemu smjerdźatemu smogej činić, kotryž město trapi. Drobny proch w New Delhiju je sobu najhórši po wšěm swěće a je tam w zymje wosebje zasakły. Ratarjo zbytki žnjow spala. K tomu přińdźe proch nadróžneho wobchada, industrije a spalernjow wotpadkow.
Wšědnje štyri hodźiny měr
Tel Aviv (dpa/SN). Israelski ministerski prezident Benjamin Netanjahu chce ciwilistam zmóžnić, bojownu kónčinu dospołnje zawrjeneho Gazaskeho pasma po wěstych pućach wopušćić. Bój přećiwo Hamas pak přiwšěm dale traje. Najebać to chcedźa ciwilistam na někotrych městnach na wěsty čas zmóžnić, bojowe pasmo wopušćić. W jednanjach z UNO bě so Israel zwólniwy wuprajił, wšědnje štyri hodźiny brónjam mjelčeć dać.
Baerbock na Bliskim wuchodźe
Berlin (dpa/SN). Wonkowna ministerka Annalena Baerbock (Zeleni) je so dźensa k dalšim krizowym rozmołwam nastupajo wójnu w Gazaskim pasmje do Bliskeho wuchoda podała. Planowane stacije jeje jězby běchu Zjednoćene arabske emiraty, Sawdi-Arabska a Israel. Po informacijach wonkowneho ministerstwa chcyše Baerbock wosebje wo pušćenju wot ekstremistiskeje Hamas zawlečenych zastajencow w Gazaskim pasmje jednać.
Zakoń wo załožbach w sejmje
41 procentow za nowowólby
Berlin (dpa/SN). 41 procentow ludźi w Němskej by po najaktualnišim woprašowanju sćelaka ARD „Deutschlandtrend“ nowowólby zwjazkoweho sejma do kónca legislaturneje doby witało. Z 32 procentami wupraja so mjenje hač třećina ludźi za dalewobstaće amploweje koalicije SPD, Zelenych a FDP hač k wólbam 2025. Tole su dźensa rano w rańšim magacinje sćelaka ARD wozjewili. Ze 86 procentami je podźěl přihłosowarjow nowowólbow zwjazkoweho sejma mjez přiwisnikami AfD najwjetši.
Při woprašowanju instituta Infratest dimap njeje so w poměru politiskich stron wjele změniło: Zeleni bychu 15 procentow hłosow docpěli (plus jedyn), FDP by z pjeć procentami zaso w zwjazkowym sejmje zastupjena była. SPD docpěwa 15 procentow, Lěwica štyri. Z 30 procentami CDU dale jasnje nawjeduje.
Na dobro přirody
Komisar UNO: Nadpady ranja prawo
Genf/Amman (dpa/SN). Wysoki komisar UNO za čłowjeske prawa Volker Türk je Israel namołwjał, nadpady z wosebje eksploziwnymi brónjemi we wusko wobsydlenych kónčinach Gazaskeho pasma hnydom skónčić. „Hladajo na wotwidźomnje wysoke ličby ciwilnych woporow a wulke zničenja ciwilnych objektow mamy chutne wobmyslenja, zo su nadpady njepřiměrjene, a zo ranja humanitarne čłowjeske prawo“, rjekny Türk dźensa w Jordaniskej stolicy Ammanje. Do toho bě wón na wopyće pomjezneho přechoda Rafah mjez Egyptowskej a Gazaskim pasmom wo wójnskich złóstnistwach na woběmaj bokomaj konflikta rěčał. Wón poćahowaše so na terorowy nadpad ekstremistiskeje palestinskeje Hamas 7. oktobra na Israel kaž tež na israelsku reakciju.
Namołwa Israela, ewakuować palestinske chorownje w Gazaskim pasmje, je „smjertny wusud pacientam“, tak Türk.
To a tamne (10.11.23)
Titul najspěšnišeje rjedźerki a rjedźerja zdobyła je sej 20lětna Sarah Lutz z Badensko-Württembergskeje – a to w cyrkwi swj. Lamberta w Düsseldorfje. Tam bě dźesać wučomnikow k cyłoněmskemu wubědźowanju nastupiło, dźewjeć muži a žona. Swoje kmanosće dopokazać dyrbjachu při rjedźenju špundowanja, woknow a polstrowanych ławkow. Nimo toho dyrbjachu wóskowe blaki w cyrkwi ze žehlidłom a pijawku wotstronić.
Prěni króć w swojich stawiznach wustupuje sławny cirkus Roncalli w USA. W 70tych lětach wot Awstričanow Bernharda Paula a Andréja Hellera załoženy cirkus ze sydłom w Kölnje změje kónc tydźenja w New Yorku premjeru a prezentuje so tam hač do kónc januara. Ameriski wuměłc Andy Warhol (1928–1987) bě cirkus swój čas přeprosył: „Dyrbiće do New Yorka, tam budu was lubować.“
Pady wobšudnistwa přiběraja
Policija warnuje nětko wobydlerjow z kampanju před jebanstwom
Poprawom je policija za to znata, zo wjele prašenjow staja, dokelž za informacijemi pyta. Tola na „Dnju policije“ njedawno w Zhorjelcu mějachu wobydlerjo składnosć, so zastojnikow woprašować.
Zahajił bě informatiwne zarjadowanje orchester policije hromadźe z moderatoromaj Romanom Knoblauchom wot radija Lausitz a policajskim hłownym komisarom Thomasom Knaupom. Tež sakski minister za nutřkowne naležnosće Armin Šuster (CDU), kaž tež sakski policajski prezident Jörg Kubiessa, prorektor Wysokeje šule sakskeje policije Hanjo Protze a nawoda staba Zhorjelskeje policajskeje direkcije Mirko Göhler běchu přitomni.
Na ležownosći bywšeje Zhorjelskeje wagonownje informowaše so něhdźe 7 000 wopytowarjow mjez druhim wo dźěle wobchadneje policije, słužbneje psyčeje stafle, jěcharskeje stafle policije, kolesoweje stafle zwjazkoweje policije, hotowostneje policije a kriminalneje policije.
Francoska organizuje pomoc
Paris (dpa/SN). Francoska je dźensa mjezynarodnu pomocnu konferencu přewjedła, zo by humanitarnu pomoc na dobro ciwilneje ludnosće w Gazaskim pasmje organizowała. Na zetkanju ze zastupnikami wjacorych krajow a pomocnych organizacijow dźěše po informacijach Elyséejoweho palasta wo dodźerženje mjezynarodneho prawa w pobrjóžnym pasmje a wo lěpši přistup wobydlerjow k žiwidłam, wodźe a lěkam.
Kijew hotuje so na přistup k EU
Kijew (dpa/SN). Po doporučenju komisije EU nastupajo zahajenje jednanjow wo přiwzaću Ukrainy do EU je prezident Wolodymyr Zelenskyj dekret podpisał, kotryž ma proces přihotować. Knježerstwo ma wotnětka pruwować, kak móhło zakonje Ukrainy předpisam EU zbližić. Doporučenje EU je na wuměnjenja wjazane. Do prěnjeho koła jednanjow měła Ukraina zahajene reformy wotzamknyć.
Linnemann za nowe rozmołwy
