Póstne eksercicije

póndźela, 20. februara 2023 spisane wot:

Vatikan (B/SN). Tež lětsa přewjedu so tradicionalne póstne eksercicije za Romsku kuriju w priwatnej formje. Přisłušnicy zetkaja so wot 26. februara do 3. měrca k meditacijam a zhromadnemu modlenju. Dźěło w tym času wotpočuje. Tež bamž Franciskus terminy njepřijimuje, generalna awdienca 1. měrca wupadnje.

Přećiwo korupciji

Kinshasa (B/SN). Na jězbje do Afriki je bamž Franciskus w stadionje Kinshasa młodźinje prědował: „Bóh je Wam dar žiwjenja do rukow połožił. Palc je za modlitwy, pokazowak za zhromadnosć, pjeršćenjak za wodawanje, małušk za słužbu a srjedźak za sprawnosć. Njedajće so ke korupciji zawjesć!“ 65 000 přitomnych w stadionje na to wołaše: „Ně ke korup­ciji!“

Cyrkej a liturgija identiskej

Vatikan (B/SN). Šěsć njedźel po smjerći Benedikta XVI. přednjesu na Božej mši w Canto Santo Teutonico prědowanje kardinala Kurta Kocha. Benedikt XVI. bě woprawnjeneho přeswědčenja, zo „maja wšitke trěbne wobnowjenja cyrkwje z hłuboko sahaceje duchowneje změny liturgije wuchadźeć, dokelž stej cyrkej a liturgija identiskej“.

Sensacionalny dar

Minister trening wopytał

póndźela, 20. februara 2023 spisane wot:

Münster (dpa/SN). Zwjazkowy zakitowanski minister Boris Pistorius je so dźensa wo wukubłanju ukrainskich wojakow na němskich bojowych a třělenskich tankach w Nižosakskej informował. Politikar SPD je šulu tankoweho wójska w Münsteru wopytał, hdźež Ukrainjenjo wobchadźenje z Leopardom 2 a třělenskim tankom Marder nawuknu. Pistorius chcyše sej swójski wobraz wo treningu stworić.

Nimale 47 000 mortwych

Istanbul (dpa/SN). Ličba mortwych po žałostnym zemjerženju w Turkowskej je na 41 020 rozrostła. Wo tym je turkowski zarjad za škit před katastrofami Afad po zdźělence powěsćernje Anadolu wčera wječor informował. W Syriskej su dotal něhdźe 5 900 zahinjenych ludźi w zwisku z přirodnej katastrofu zličili. Dohromady je we woběmaj krajomaj nimale 47 000 ludźi swoje žiwjenje přisadźiło.

Listy po dwěmaj klasomaj

Prezident USA Joe Biden je so dźensa pod najkrućišimi wěstotnymi naprawami na wopyt do Ukrainy podał. Do připowědźeneje wizity w Pólskej je Biden ze swojej delegaciju dopołdnja do Kijewa přijěł. Z ukrainskim prezidentom Wolodymyrom Zelenskim je wysoki hosć z Washingtona katedralu swj. Sofije wopytał a tam w zhromadnym wopominanju za ukrainskich padnjenych wěnc połožił. Za čas přebytka bě powětrowy alarm. Foto: dpa/Kay Nietfeld

Z dalšim přiwótřenjom stawkow hrozyli

póndźela, 20. februara 2023 spisane wot:

Frankfurt nad Mohanom (dpa/SN). Šef dźěłarnistwa ver.di Frank Werneke hrozy do přichodneho jednanskeho koła w zjawnej słužbje z rozšěrjenjom protestow. „Přichodne stawki změja hinašu dimensiju“, zwurazni wón w aktualnym wudaću nowiny Frankfurter Allgemeine Sonntagszeitung. „Zwólniwosć čłonow so na akcijach wobdźělić je wulka. Jelizo budźe trěbne, wjetši stawk smy hižo planowali“, Werneke wuzběhny. W běhu tydźenja móža dźěłodawarjo tomu hišće zadźěwać a dobry poskitk předpołožić. Tež dźěłarnistwo chce so spěšnje dojednać.

Dobyćer je unija

póndźela, 20. februara 2023 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Unija je w nowym woprašowanju wolerjow z jasnym wotstawkom na prěnim městnje. Tole wuchadźa z minjeny pjatk wozjewjeneho „politbarometer“ sćelaka ZDF. Bychu-li dyrbjeli nětko zapósłancow zwjazkoweho sejma wolić, by so 30 procentow wolerjow za CDU a CSU rozsudźiło. Unija zamó so jako jenička strona porno poslednjemu naprašowanju wo wjacore procenty (plus 3) polěpšić. Po tym sćěhuje SPD z 20 procentami, a na třećim městnje Zeleni z 19 procentami.

FDP docpě w naprašowanju 5 procentow. Z tym dyrbjała so, jeli ju woprawdźe wola, wo sydła w zwjazkowym sejmje starosćić. Podobnje wupada pola Lěwicy, kotruž bychu tohorunja 5 procentow wólbokmanych wolili. AfD by 14 procentow ludźi na lisćiku nakřižowało. Knježerstwowa koalicija SPD, Zelenych a FDP njeby z tutymi hódnotami hižo wjetšinu w zwjazkowym sejmje docpěła. Při wólbach sejma w lěće 2021 móžachu 52 procentow hłosow wolerjow zjednoćić. Při­wšěm je něšto wjace hač połojca (53 procentow) naprašowanych z dźěłom zwjazkoweho knježerstwa skerje spokojom. 41 procentow wobdźělnikow ma dźěło knježerstwa za špatne.

To a tamne (20.02.23)

póndźela, 20. februara 2023 spisane wot:

Francoski minister za dźěło Olivier Dussopt je wosrjedź parlamentariskeje debaty k diskutowanej rentowej reformje křižowku wuhódał, při čimž jeho lepichu. „Sym hłuposć worał“, wuzna 44lětny politikar minjeny pjatk w sćelaku BFMTV. Dokelž debata hižo dwaj tydźenjej traje a so stajnje přetorhnje, je w přestawce hódančko do ruki wzał a njeje je hižo wotpołožił. Dussopt dyrbi reformu w narodnej zhromadźiznje a tež zwonka njeje přećiwo sylnej kritice zakitować.

Po 25 lětach njewotměwa CDU w Mecklenburgsko-Předpomorskej žanu politisku popjelnu srjedu. Tole su čłonojo strony njedawno rozsudźili. Zwjazkowa CDU je zarjadowanje zapłaćiła a ma nětko hinaše ćežišća. Na zetkanju wobdźěli so 1 000 hosći, tež ze druhich stronow. Jako wurunanje planuja swjedźeń w lěću.

Z wotběhom stawka spokojom

pjatk, 17. februara 2023 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Warnowanski stawk dźěłarnistwa ver.di je dźensa rano wjele haćenjow zawinił. Tak njeje dźensa regularny wobchad na sydom wjetšich lětanišćach w Němskej móžny. W nocy je hižo něhdźe 70 přistajenych lětanišća Lipsk/Halle stawkowało. Ver.di je z wotběhom jara spokojom. Po Zwjazku lěta­nišćow je nimale 300 000 pasažěrow wot stawka potrjechenych. Cyłkownje ně­hdźe 2 340 lětow su šmórnjene.

Płaćizna za płun dale spaduje

Frankfurt nad Wódru (dpa/SN). Płaćizna za europski zemski płun dale spaduje. Dźensa ležeše płaćizna samo pod marku 50 eurow na megawattowu hodźinu. To je najniši staw wot awgusta 2021. W zwisku z wójnu w Ukrainje je płaćizna loni razantnje stupała a ležeše nachwilnje ­samo pola wjace hač 300 eurow na megawattowu hodźinu. Wotwisnosć wot ruskeho płuna je w Němskej energijowu krizu zawiniła. Přičina spadowaceje płaćizny su mjez druhim derje pjelnjene płunowe składy.

Pytaja za zhromadnej bazu

Tež w Choćebuzu su žony wčera póstnicy zahajili a do tamnišeje radnicy ćahnyli. Wyšemu měšćanosće Tobiasej Schickej (SPD) su krawatu wottřihali. Na najwjetšim karnewalowym ćahu w Braniborskej, kiž mjenuja „Ćah wjesołych ludźi“ ­wočakuja tysacy přihladowarjow. Karnewalowy zwjazk Łužica liči z něhdźe 3 000 sobuskutkowacymi, 90 wupyšenymi wozami a někotrymi ­konjacymi zapřahami. Foto: Michael Helbig

Wodźik po syći transportować

pjatk, 17. februara 2023 spisane wot:

Podstupim (dpa/SN). W Braniborskej ma za něhdźe sydom lět transport wodźika přez syć móžny być. Potom hodźa so industrijne předewzaća z klimje přichilenej energiju zastarować. Ze studije w nadawku braniborskeho krajneho knježerstwa wuchadźa, zo maja hač do lěta 2030 nowe trasy, kaž na přikład do Schwedta a Choćebuza, nastać. Předewšěm pak maja so za to wobstejace płunowody přetwarić a wužiwać. Hospodarski minister Jörg Steinbach je wčera w Podstupimje wu­zběhnył, zo měło so na startowej fazy ­zaměrnje dźěłać. Jenož potom móhła Němska hač do lěta 2045 klimoneutralna być. Předewšěm industrijne přede­wzaća, kaž wolijowa rafinerija PCK w Schwedće, maja so z wodźikom zastarać.

Po studiji płaći hač do lěta 2045 wu­twarjena syć 1,2 miliardow eurow. Najwjetši dźěl toho ma swobodne hospodarstwo nałožić. „Stat njemóže to jako swójsku infrastrukturu předewzaćam přewostajić.“ Hač do lěta 2030 dyrbi so wodźikowa syć na dołhosć 687 kilometrow wutwarić. A hač do lěta 2045 ma so potom po 1 100 kilometrach wodźik dodawać.

Debatować a spěwać

pjatk, 17. februara 2023 spisane wot:
Mjezynarodna kooperacija zastupjerjow awtochtoneje ludnosće europskich krajow – to njejsu jenož spěwne wječorki, turněry kopańcy a wulěty do rjanych krajinow. Druhdy chcedźa ludźo tež politiku činić. K tipam za smalltalk z cuzymi ludźimi słuša: Njerěč wo seksu, nabožinje a politice, w nich tči konfliktny potencial. Tohodla so radšo wjedru wěnujemy. Tak mjenowana NGO kaž FUEN je pak tež zastupjerka mjeńšinopolitiskich zajimow, potajkim smalltalk při diskusijach njedosaha. Njejsmy pupk swěta a mamy akceptować abo znajmjeńša tolerować, zo druzy ludźo na přikład wo migraciji abo „multikulturelnej towaršnosći“ hinak mysla. So wě, zo směš tež za swoju poziciju tolerancu wočakować a kritizować, hdyž so něchtó retorisce přećiwo standardej ciwilneho mjezsobneho wobchadźenja přeńdźe. Do tutoho standarda pak tohorunja słuša, zo móžemy po zakónčenju politiskeje debaty hišće hromadźe spěwać, karty placać a kopańcu hrać. Marcel Brauman

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND