To a tamne (09.03.23)

štwórtk, 09. měrca 2023 spisane wot:

W Čěskej slědźi policija intensiwnje za pokradnjenym konjom, kotryž słuša čečenskemu knježićelej Ramsanej Kadyrowej. Njeznaći skućićeljo su konja najskerje w nocy wot minjeneho pjatka na sobotu z hródźe w Krabčicach pokradnyli. 16 lět stary kóń za galopowy sport ma na čole njeprawidłowny běły blak w formje hwězdy. Hódnota zwěrjeća wučinja znajmjeńša 17 000 eurow. Rěčnica financneho ministerstwa w Praze zjawnoprawniskemu rozhłosej wčera wobkrući, zo słuša kóń woprawdźe Kadyrowej. Tola mjeztym njemóže wón wo zwěrjeću rozsu­- dźić, dokelž słuša k zamóženskim hódnotam, kotrež je EU sankcijow přećiwo njemu dla zamjerznyła. Kadyrow a jeho přiwisnicy wojuja za Rusku w Ukrainje.

Znaty hudźbnik Wincent Weiss je ze 30 lětami swoju emocionalnu stronu wotkrył. „Mjeztym započnu při serijach abo w kinje płakać. To je rjane znamjo za to, so emocionalnje do něčeho dać“, wón rjekny. Do toho njeje emocije rady dopušćił. „Nětko rady płakam a čuju so při tym zbožowny. Płakać, je tola rjenje.“

Wjele wěriwych zhubili

srjeda, 08. měrca 2023 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Ewangelska cyrkej Berlin-Braniborska-šleska Hornja Łužica (EKBO) je w běhu jednoho lěta nimale 30 000 sobustawow zhubiła. Kónc lěta 2022 přisłušachu jej 833 254 wěriwych, lěto do toho bě tomu 862 582, EKBO wčera zdźěli. To je dokładnje 3,4 procentow mjenje. Přiwšěm registrowaše cyrkej 43,9 procentow wjace křćeńcow. Tež ličba konfirmacijow je wo 2,2 procentaj přiběrała. Přičina toho je mjez druhim, zo su ludźo poćah k nabožinje zhubili.

Liča dale ze sněhom

Drježdźany (dpa/SN). Šoferojo w Sakskej bědźa so dźensa z hładkimi dróhami ­a sněhom. Tuž dyrbja so wuměnjenjam wjedra přiměrić a dale kedźbliwje jěć, Němska wjedrowa słužba dźensa warnowaše. Cyły dźeń ma so w Sakskej z blakami dale sněžić. Temperatury leža mjez dwěmaj a štyrjomi stopjenjemi celsiusa. Jutře ma so potom dešćować. Jeničce w horinach maja ludźo z dalšim sněhom ličić, meteorologojo připowědźa.

Klingbeil zmylk přiznał

Sobudźěłaćerjo zjawneje słužby w Sakskej su dźensa warnowanski stawk přewjedli. Dźěłarnistwo ver.di je stawki ze žadanjemi k mjezynarodnemu dnjej žonow za lěpšu a sprawnišu mzdu zwjazało. Dźensa připołdnju demonstrowachu přistajeni na Drježdźanskim póstowym naměsće. Stawkowacy startowachu rano tež z Budyšina do směra stolicy Sakskeje. Foto: Jürgen Männel

Za mjenje běrokratije

srjeda, 08. měrca 2023 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Cyłkownje 56 zwjazkow je knježerstwu 470 namjetow za wottwar běrokratiskich zadźěwkow podało. Kaž rěčnik zwjazkoweho justicneho minis­terstwa na naprašowanje zdźěli, běchu poprawom 70 zwjazki namołwili namjety zdźěłać. Mjez wobdźělnikami naprašowanja su mjez druhim wobswětoškitna organizacija Greenpeace a centralny zwjazk němskeho rjemjesła. Tak dyrbjachu zwjazki njetrjebawše postajenja konkretnje pomjenować a zdobom namjety podać, kak móhli zakonje zjednorić. SPD, Zeleni a FDP wšak dojednachu so w koaliciskim zrěčenju na to, zo ma so běrokratija wottwarjeć, tak zo so hospodarstwo, wobydlerjo a zarjadnistwa wolóža. Tola škitne standardy maja so přiwšěm dale zachować.

Blokady dla dyrbitaj do jastwa

srjeda, 08. měrca 2023 spisane wot:
Heilbronn (dpa/SN). Dwaj klimowaj aktiwistaj skupiny „Poslednja generacija“ dyrbitej blokady dróhi dla wjacore měsacy do jastwa. Zawčerawšim je jeju zarjadniske sudnistwo w Heilbronnje k dwěmaj respektiwnje třom měsacam jastwa zasudźiło, rěčnik wčera zdźěli. Po­trjechenaj běštaj nuzowanja dla wobskorženaj. Hižo wjacekróć staj wonaj dróhi blokowałoj, čehoždla sudnistwo nětko chutnišo postupowaše. Kaž rěčnica skupiny zdźěli, je to prěnje jastwowe chłostanje aktiwistow. Mužej staj so 6. februara na dróhu w Heilbronnje zlěpiłoj. Dalšich třoch aktiwistow je sudnistwo k pjenježnym chłostanjam zasudźiło.

Nochcetaj rozprawy komentować

srjeda, 08. měrca 2023 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy zakitowanski minister Boris Pistorius (SPD) reaguje zdźeržliwje na rozprawy medijow wo sabotažach na płunoweju pipelinow Nord Stream 1 a 2. Wuslědki rešeršow wón z wulkim zajimom na wědomje bjerje, wuswětli wón dźensa we wusyłanju Deutsch­landfunk. „Dyrbimy wočaknyć, što so wobkrući. Hypotetisce komentować tuchwilu ničo nochcu“, wón podšmórny.

Kaž z rešeršow ARD, SWR a nowiny Zeit wuchadźa, su slědy ze směra Ukrainy zwěsćili. Po rozprawje tajnych słužbow je pro-ukrainska skupina za sabotažu zamołwita. Dotal pak njejsu slědźerjo žanych konkretnych pokazkow našli, w kotrym nadawku je skupina jednała. Po wšěm zdaću su wosoby wot Rostocka sem z łódźu startowali. Łódź słuša firmje ze sydłom w Pólskej. Kónc septembra zwěsćichu potom po eksplozijach štyri dźěry w płunowymaj pipelinomaj. W nowembrje su šwedske wěstotne mocy wobkrućili, zo jedna so wo sabotažu, najebać to, zo winika mjenowachu.

Žony w Sakskej dale na čole kraja

srjeda, 08. měrca 2023 spisane wot:
Kamjenica (dpa/SN). Sakske žony su swoju cyłoněmsku wodźacu poziciju na dźěłowych wikach wutwarili. Kwota dźěławosće je 2022 přirunujo z lětom do toho wo 0,9 procentow rozrostła, informuje Kamjeničanska regionalna agentura za dźěło hladajo na dźensniši mjezynarodny dźeń žonow. Tak chodźitej dwě třećinje žonow w dźěłokmanej starobje na dźěło, za kotrež dyrbja socialne wotedawki płaćić. Z cyłkownej kwotu 65,9 procentow zaběraja wobydlerki Sakskeje po informacijach agentury dale prěnje městno w cyłoněmskim přirunanju. Zwjazkowy přerězk wučinja 59,2 procentaj. Nimo toho njetrjebaja so žony hladajo na mužow (67 procentow) chować. „Sakske žony su jara derje kwalifikowane a w předewzaćach prašane“, zwěsća šef regionalneje direkcije Klaus-Peter Hansen. Při wšěm wostanje z nadawkom, dźěłowe městna tak wuhotować a zapłaćić, zo bychu žony zwólniwe byli, dlěje dźěłać. „Tež to móhł přinošk być, njedostatk fachowych mocow we wšitkich wobłukach znižić.“ Po informacijach agentury dźěłaja žony předewšěm w posłužbowym wobłuku.

To a tamne (08.03.23)

srjeda, 08. měrca 2023 spisane wot:

Dobyćerka myta Golden Globe Ruth Wilson w Londonje bórze w njewšědnej dźiwadłowej produkciji wustupi. Cyłkownje 24 hodźin chce britiska dźiwadźel­nica w Londonje w dźiwadle Young Vic přeco samsnu, mało mjeńšin trajacu ­scenu předstajić, ale z měnjatymi partnerami. Sto wšelakich muži ma jedyn po druhim z njej scenu wo dźělenju hrać. Žadyn z mužow njeje do předstajenja zhromadnje z Wilson zwučował.

Po wšěm zdaću wjelki su w Běłej Wodźe psycu torhali a zežrali. Fachowcy sak­skeho krajneho zarjada za wobswět, ratarstwo a geologiju wuńdźechu zawčerawšim z wysokej prawdźepodobnosću z toho, zo su wjelki psycu nadpadnyli. Minjeny pjatk bě Collie-psyca při wuchodźowanju ze swojim wobsedźerjom za sornu běžała a so w lěsu zhubiła. Jako so njenawróći, je wobsedźer za njej pytał a ju mortwu w lěsu namakał.

Z tendencu, deficity zakryć

wutora, 07. měrca 2023 spisane wot:

Njebjelčicy (SN/at). Serbski sejm kritizuje raz debaty „25 lět Charty EU wo regionalnych a mjeńšinowych rěčach“ minjeny štwórtk w zwjazkowym sejmje. Tale debata je mjeztym dźeń a bóle hoła floskla z tendencu, bytostne deficity zakryć, kaž z nowinskeje zdźělenki wuchadźa.

Zwjazkowa republika so po słowach Hajka Kozela, rěčnika prawniskeho wuběrka Serbskeho sejma, chwala, zo na minimalne standardy rěčneje charty wobšěrnje dźiwa. Statny system kubłanja we Łužicy pak masiwnje zapraji. „Wuhotowanje ze serbsce rěčacymi pedagogami zaručene njeje a ma nimo toho wróćo stajenu prioritu. W dwělowanju dyrbja tući najprjedy sportowu wučbu zawěsćić.“ K tomu přińdźe, zo bu dźěćom we wo­spjetnym padźe jich zakonsce zaručene prawo na serbskorěčnu wučbu zapowědźene. Němski stat serbski lud z prawa skorženja wuzamknje, zo by sej mjerzanja zalutował, sejmar dale porokuje.

Serbski sejm to dlěje njeakceptuje. „Přihotujemy trěbne prawniske a politiske kroki, zo stanu so njewužitne prawa na papjerje skónčnje z woprawdźitymi prawami“, Kozel podšmórnje.

Knježerstwo pod ćišć stajili

wutora, 07. měrca 2023 spisane wot:

Paris (dpa/SN). Z dalšim akciskim dnjom su dźěłarnistwa w Francoskej ćišć na tamniše knježerstwo zesylnili a su dźěłopřijimarjow ke generalnemu stawkej namołwjeli. Pozadk toho je planowana reforma rentow, při čimž ma so regularny spočatk wuměnka wot 62 na 64 lět po­zběhnyć, štož ma wjele ludźi w kraju ­za njesprawne. Dźensa su we wjacorych městach demonstracije přewjedli. Tohorunja njejězdźachu wulki dźěl ćahow. Tež na lětanišćach su přistajeni stawkowali.

Lěto derje startowało

Wiesbaden (dpa/SN). Němska industrija měješe spočatk lěta překwapjace wjace nadawkow hač wočakowane. Tak běše to porno decembrej postup wo jedyn procent, zdźěli dźensa zwjazkowy statistiski zarjad we Wiesbadenje. Fachowcy wuchadźachu poprawom z minusa wo 0,7 procentnych dypkow. „To je dobry start do noweho lěta“, wuzběhny ekonom Jens-Oliver Niklasch z Badensko-Württembergskeje krajneje banki.

Pochad 2 000 wosobow njewěsty

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND