Towarstwa šwikaja dlijenja

póndźela, 13. měrca 2023 spisane wot:
Drježdźany (dpa/SN). Akciska syć „Tolerantna Sakska“ je dlijenja při přizwolenju projektow kritizowała. Najebać hinak klinčace připrajenja krajneho sejma, Statneho ministerstwa za socialne a Sakskeje natwarneje banki čaka najwjace nošerjow dale na přilubjenje spěchowanja, akciska syć zdźěla. Jej přisłušeja po swójskich informacijach wjace hač 130 sakskich iniciatiwow. Próstwy wo spěchowanje projektow buchu hižo loni zapodate. W natwarnej bance wobdźěłanje próstwow prawdźepodobnje hižo poł lěta wotstorkuja a zanjechuja, syć zdźěla. „Nětko w měrcu nimamy žane zrozumjenje wjace za to, zo w towarstwach přeco hišće njewědźa, hač a hdy móže so ze srědkami ličić“, rjekny Martina Glass, zastupnica Syće za demokratisku kulturu we Wurzenje. „Njeńdźe jenož wo eksistencu towarstwow, ale tež wo fachowcow w syćach, kotrychž přichod je dale njewěsty.“

Zakoń pruwować

póndźela, 13. měrca 2023 spisane wot:
Hamburg (dpa/SN). Po amokowym njeskutku w Hamburgu debatuja w Němskej wo přiwótřenju zakonja wo brónjach. Dźeń po złóstnistwje z wosom mortwymi a wjacorymi zranjenymi w rumnosćach swědkow Jehowy je zwjazkowa nutřkowna ministerka Nancy Faeser (SPD) připowědźiła, zo chcyła naćisk k změnje zakonja hišće raz pruwować. Wona chcyła po tutym puću tomu zadźěwać, zo móža sej tež psychisce chori brónje wobstarać. Městopředsyda FDP Wolfgang Kubicki při wšěm před dalšimi zakazami warnuje: „Štóž tajki njeskutk planuje, namaka tež puć.“

Unija a Lěwica stej přećiwo namjetej

póndźela, 13. měrca 2023 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Amplowa koalicija chce sydła w zwjazkowym sejmje wot 736 městnow na 630 dołhodobnje wobmjezować. Za to žněje knježerstwo wjele kritiki, předewšěm ze stron opozicije. Frakciski jednaćel CDU/CSU Thorsten Frei ma to za problematiske, dokelž njehodźi so to prawnisce přesadźić. „Namjet měri so přećiwo Lěwicy, kotrejž chcedźa z pomocu wólbneho prawa škodźeć“, podšmórny jednaćel frakcije Lěwicy Jan Korte.

Hač do kónca tydźenja chce amplowa koalicija namjet wobzamknyć. Hižo w lěće 2025 ma so nowe wólbne prawo nałožować.

Wo reformje hižo někotre lěta w zwjazkowym sejmje diskutuja. Naposledk měješe sejm dale a wjac zapósłancow, štož zawinuje přidatne kóšty. Přičina toho je němski wólbny system z dwěmaj hłosomaj. Prěni hłós je za direkt­neho kandidata wólbneho wokrjesa. Z druhim hłosom wobliči so podźěl sydłow, kotrež strony w zwjazkowym sejmje dóstanu. Tak nastanu přidatne mandaty abo wurunanske mandaty.

„Durje trochu wotewrjeniše“

póndźela, 13. měrca 2023 spisane wot:

Rozdźělne reakcije na wuslědki konferency biskopow Němskeje

Frankfurt n. M. (dpa/SN). Wuslědki sobotu zakónčeneho reformoweho procesa katolskeje cyrkwje w Němskej su rozdźělne reakcije wubudźili. Wobaj zarjadowarjej, Němska biskopska konferenca a Centralny komitej katolikow Němskeje, hódnoćeštaj facit přewažnje pozitiwnje: Synodalny puć je fungował, najebać wšě wobmyslenja a wšón pesimizm“, rjekny předsyda konferency biskopow Georg Bätzing po zakónčenju pjateje a poslednjeje synodalneje zhromadźizny w Frankfurće nad Mohanom. „Njejsmy hišće wšitko wobzamknyli, wuhibki pak su stajene.“

Kóžda pistola je riziko

póndźela, 13. měrca 2023 spisane wot:
Porno hajnikej poprawom sportowy třělc – kaž tón, kiž je runje w Hamburgu wosom ludźi zatřělił a dalšich zranił – nje­trjeba swoje brónje doma měć. Tohodla je woprawnjene, zaso wo zakonju za wobchadźenje z pistolemi a třělbami w Němskej rěčeć. Smy drje daloko zdaleni wot poměrow w USA, hdźež słuša tajki masaker do wšědneho žiwjenja. Ale w konkretnym padźe je dosć wotewrjenych prašenjow, wšako běše skućićel hižo za čas přepytowanja podhladny. Wo konkretnych regulach móžeš wězo wěčnje debatować, jedne měritko pak njech­ płaći: Mjenje ­brónjow je lěpje hač wjac, dokelž z kóždej pistolu rosće statistiska prawdźepodobnosć znjewužiwanja. Tuchwilu knježi tež w Němskej a Sakskej napřećiwny trend. A hač je nawal nowych zajimcow zašłych lět za sportowe třělenje jenož wuraz rosćaceje woblubowanosće tutoho sporta, słuša do wotewrjenych prašenjow, na kotrež trjebamy politisku wotmołwu. Marcel Brauman

To a tamne (13.03.23)

póndźela, 13. měrca 2023 spisane wot:

We wjacorych kinach w Němskej a druhich krajach je minjene dny k wukročenjam dóšło. W běhu předstajenja filma „Creed III“ młodostni w kinje stawachu, po sedłach krosnowachu, z popcornom mjetachu a napoje rozkidachu. Na syći TikTok su wideja tajkich mylenskich akcijow wulku kedźbnosć wuwabili. Policija w Essenje je pokazki na wubědźowanje namakała. Při tym čuja so akterojo k tomu pohnući, sej ze swojimi akcijemi přetorhnjenje ki­nowych předstajenjow wunuzować a tak kedźbnosć pola TikTok dóstać.

Na swójskim kwasnym dnju měješe ­njewjesta w Oberfrankenje njedawno hubjenu naladu. Najprjedy je 32lětna z frizerskeho wobchoda ćeknyła, bjeztoho zo je cyłkownu sumu za swoju njewjesćinsku frizuru zapłaćiła. Po tym je wona do awta frizerki zajěła. Hač da so žona na wonym dnju přiwšěm hišće zwěrować, njemóžeše rěčnik policije rjec.

Syć za e-awta natwarić

pjatk, 10. měrca 2023 spisane wot:

Stuttgart (dpa/SN). Awtotwarc Mercedes-Benz je swoje plany k syći za nabiwanje elektroawtow konkretizował. W Němskej a Francoskej chcedźa lětsa prěnje stołpy za spěšne nabiwanje twarić, rozłoži šef předsydstwa Mercedes-Benz Mobility Franz Reiner nětko w Stuttgarće. Nastać ma wobšěrna syć. Kupcy e-awtow předewzaća maja z toho profitować, dokelž móža sej wotpowědne stołpy rezerwować.

Wšitcy dyrbja energiju lutować

Brüssel (dpa/SN). Europska unija dyrbi hač do lěta 2030 znajmjeńša 11,7 procentow mjenje energije přetrjebać. Na to dojednachu so zastupjerjo europskeho parlamenta krajow EU dźensa rano w Brüsselu. Zakład za to tworja ličby z lěta 2020. Kóždy kraj EU ma tomu přinošować. Na zakładźe formule chcedźa narodne přinoški wuličić. Kraje maja je po móžnosći dodźeržeć. Jenož hač do 2,5 procentow smědźa wot přinoška wotchileć.

Žadaja sej jednoriše postajenja

Wočakuja znowa wjele ćěkancow

pjatk, 10. měrca 2023 spisane wot:
Zły Komorow (dpa/SN). Wokrjesy Bra­niborskeje žadaja sej po přestorčenju wjerš­koweho zetkanja ćěkancow dla spěšnu pomoc ze stron Zwjazka a kraja. „Móžnosće su dźeń a snadniše, su wobmjezowane a so nachileja“, rjekny předsyda sejma wokrjesow, krajny rada Siegurd Heinze powěsćerni dpa. Zdobom wón warnowaše, zo bliži so Němska połoženju, kotrež runa so krizy lěta 2015/16. Pomoc trjebaja wokrjesy po jeho słowach předewšěm při zaměstnjenju ćěkancow, w pěstowarnjach, šulach a při lěkarskim zastaranju. Po 39 000 ćěkancach w minjenym lěće – předewšěm ­z Ukrainy – wočakuja komuny lětsa 26 000 ćěkancow. To by nimale telko było kaž lěta 2015, w lěće tak mjenowaneje krizy ćěkancow. Dotal pak njeje so knježerstwo SPD a CDU na pomocy přidatnje k wobstejacemu paketej dojednać móhło. Tohodla bě nutřkowny mi­nister Michael Stübgen (CDU) konfe­rencu krajnych radow přestorčił, na ­kotrejž chcychu wo wobchadźenju z ćěkancami rěčeć.

Přetwar tepjenjow spěchować

pjatk, 10. měrca 2023 spisane wot:

Hospodarski minister Habeck planuje wobšěrny pomocny program

Berlin (dpa/SN). Za raznje diskutowany poněčimny přetwar tepjenjow na klimje přichilene připrawy přilubja zwjazkowy minister za hospodarstwo a škit klimy Robert Habeck miliardy eurow wopřijacy spěchowanski program. Pomoc měła so na dochodach ludźi orientować, je mi­nisterstwo Habecka wčera w Berlinje připowědźiło. „Nichtó njepoběži do pincy, zo by tepjenje zwutorhał“, rjekny politikar Zelenych hladajo na tuchwilu hišće wjele wužiwane płunowe a wolijowe ­tepjenja. Předwidźane su tuž „mnoholičbne wu­wzaća, přechodne rozrisanja a časowe předpisy“, rěka w dokumenće z titulom „Derjeměće klimoneutralnje wobnowić“, kotryž Habeck w tym zwisku w Berlinje předstaji.

Mortwi po amokowym běhu

pjatk, 10. měrca 2023 spisane wot:
Hamburg (dpa/SN). Po smjertnych wutřělach na zarjadowanju swědkow Jehowy štwórtk wječor w Hamburgu je policija dźensa njeskutk dale přepytowała. Nadrobnosće k mortwym a zranjenym nochcyše rěčnik policije hišće mjenować, pokazujo na planowanu nowinarsku konferencu w běhu dnja. Za čas zarjadowanja w twarjenju swědkow Jehowy bě dotal njeznaty skućićel wjacorych ludźi zatřělił abo zranił. Po informacijach medijow jedna so wo znajmjeńša wosom smjertnych woporow, znajmjeńša wosom dalšich ludźi bu zranjenych. ­Skućićel je so prawdźepodobnje po njeskutku sam zatřělił. Policija zastopnjuje pad jako amokowy běh.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND