Po puću k atomowej milinarni

srjeda, 31. awgusta 2022 spisane wot:

Kijew (dpa/SN). Fachowcy Mjezynarodneho atomoweho energijoweho zarjada (IAEA) su so dźensa rano na puć k atomowej milinarni Saporiššja do wot Ruskeje wobsadźeneje kónčiny na juhu Ukrainy podali. „Chcemy tam něšto dnjow pře­bywać“, rjekny šef IAEA a nawoda misije Rafael Grossi do wotjězda w Kijewje. Skupina 13 fachowcow wokoło Grossija chcyła situaciju „dalokož móžno stabilizować“. Při tym nadźijeja so tež rozmołwow ze sobudźěłaćerjemi milinarnje.

Wuradźuja wo wizumach

Praha (dpa/SN). Wonkowni ministrojo čłonskich krajow EU su dźensa w Praze wo móžnym wobmjezowanju přizwolenja wizumow za ruskich staćanow wuradźowali. Wobkedźbowarjo do zahajenja posedźenja z toho wuchadźachu, zo tuchwilu wobstejace europske zrěčenje z Ruskej z lěta 2007 wo wolóženym při­zwolenju wizumow dospołnje zběhnu. To by krajam EU zmóžniło, kóšty a wobćežnosće za wizumy na njedobro ruskich staćanow jasnje zwyšić.

Start rakety přestorčeny

Problemy błótowskich rybarjow zeznali

srjeda, 31. awgusta 2022 spisane wot:

Dešno (SN/MkWj). Serbska rada Braniborskeje je so wčera w Dešnje k swojemu prawidłownemu posedźenju zešła. Hinak hač hewak pak njestejachu politiske temy na dnjowym porjedźe, ale skerje hospodarske: mjenujcy problemy błótowskich rybarjow. K tomu běchu sej Sigmunda Lehmanna, předsydu Zwjazka błótowskich rybarjow, jako čłona Domowiny přeprosyli. Serbska rada dawa zwjazkej kóžde lěto móžnosć, wo swojich nalež­nosćach rozprawjeć, jeje předsydka ­Kathrin Šwjelina zdźěla. Problemy rybarjow sahaja wot kormoranow přez kwalitu wody hač k lětušej suchoće. Rybarjo mjez druhim kritizuja, zo njejsu jich zamołwići wo zniženju stawa Sprjewje w Błótach informowali, štož wjedźeše k wusušenju někotrych mjeńšich hatow.

Njeměr zbudźili su tež plany braniborskeho krajneho knježerstwa, přirodne škitne pasmo rozšěrić. Rybarjo njewědźa, hač smědźa w tutym pasmje hišće ryby łójić a kajke budu wuskutki na turizm. Nawoda biosferoweho rezerwata Eugen Nowak móžeše jich změrować.

Němska pospěša digitalizaciju

srjeda, 31. awgusta 2022 spisane wot:

Meseberg (dpa/SN). Zwjazkowe knježerstwo chce digitalizaciju w Němskej z praktiskimi polěpšenjemi za wobydlerjow a předewzaća pospěšić. „Njesonimy wo wizijach přichoda, ale zwoprawdźamy digitalizaciju cyle konkretnje“, rjekny minister za digitalizaciju Volker Wissing (FDP) dźensa na kromje klawsury zwjazkoweho knježerstwa w braniborskim Mesebergu. Wotpowědna strategija předwidźi lěpši přistup k datam, wutworjenje digitalneje identity a standardizacije za hromadźeskutkowanje wšelakich systemow. Tute srědki maja zakład wutworjenja „nowych rumow njewobmjezowanych móžnosćow być“, Wissing zdźěli.

Minister připowědźi, zo chcyła sej Němska po tutym puću městno mjez dźesać wodźacymi krajemi Europy wudobyć. „To je naš narok“, wón rjekny. Zdobom wón přizna, zo jedna so wo hoberski nadawk, kotryž pak je realistiski. ­Wobydlerjo móhli knježerstwo po tym měrić, što je wone hač do lěta 2025 zwoprawdźiło. Při digitalizaciji měli wšitke ministerstwa wusko hromadźe dźěłać.

Wšelaka zasłužba

srjeda, 31. awgusta 2022 spisane wot:
Nihdy wone wozbožace začuće njezabudu, kotrež mějach, jako bě lěta 1990 doskónčnje jasne, zo Třeća swětowa wójna njewudyri a zo smě so Němska měrliwje zjednoćić. Zamołwity za to bě Michail Gorbačow, kotryž takrjec samlutki zymnu wójnu skónči. Hižo do toho wšak bě ­Gorbačow symbol nadźije, jako demonstranća w tehdyšej NDR wołachu „Gorbi, pomhaj nam!“ Byrnjež sej wón w bywšim Sowjetskim zwjazku ze swojej politiku wotewrjenja wjele njepřećelow načinił – kónc zymneje wójny a swoboda Europy stej a wostanjetej jeho zasłužba. Kajki ­to kontrast k začućam, kotrež nas wot 24. februara přesćěhuja a poćežuja. Wójna w Europje je zaso realna. Tež ruski prezident Wladimir Putin bě raz symbol nadźije na europske dorozumjenje a partnerstwo. Wón pak je wšěch přesłapił, ­kotřiž su do njeho wěrili a jemu dowěrjeli. Jeho mjeno budźe stajnje z wójnu Ruskeje přećiwo Ukrainje zwjazane – kajke to zawostajenstwo! Marko Wjeńka

Bärbel Bas mjeńšiny wopytała

srjeda, 31. awgusta 2022 spisane wot:
We wobłuku swojeho wopyta wčera w Flensburgu je prezidentka Němskeho zwjazkoweho sejma Bärbel Bas (SPD, naprawo) danske kubłanišćo Gustav-Johannsen Skole wopytała. Na to je so politikarka, kotruž bě zapósłanc SSW Stefan Seidler (třeći wotprawa) přeprosył, ze zastupjerkami a zastupjerjemi młodźiny w Schleswigsko-Holsteinskej bydlacych narodnych mjeńšin Frizow, Danow kaž tež Sintow a Romow rozmołwjała. Za Seidlera wotbłyšćuje tónle wopyt prezidentki parlamenta „poziciju mjeńšin wosrjedź towaršnosće“. To jeho posylnja, jich widźomnosć zwyšić a za šěršu wědu wo nich w ludnosći wabić. Foto: Martin Ziemer

Atrapy Rusku za nós wodźa

srjeda, 31. awgusta 2022 spisane wot:

Washington (dpa/SN). Ukrainske wójsko zasadźuje w zakitowanskim boju přećiwo ruskim nadpadnikam po informacijach nowiny Washington Post tež atrapy bróni, zo by inwazorow zamyliło. Při tym jedna so zwjetša wo drjewjane napo­dobnjenja modernych rakety mjetacych systemow USA, piše nowina, powołujo so na zamołwitych zastojnikow USA ­a Ukrainy. Na tute wašnje su ruske wójsko pohnuli, dosć drohe wokřidlene rakety typa Kalibr na njestrašne replikaty přepraskać. Nowiny wozjewjeja k tomu fota tajkich pozdatnych wojerskich objektow.

„Ruske truty, kotrychž pozicije pozdatnych raketowych systemow wójnskim łódźam w Čornym morju posrědkuja, njemóža atrapy wot woprawdźitych raketowych baterijow rozeznawać“, cituje nowina ukrainskeho oficěra. Po někotrych tydźenjach su atrapy znajmjeńša dźesać raketow typa Kalibr za nós wjedli. Hladajo na wuspěch su produkciju replikatow dale rozšěrili. Napodobnjenja móh­li tež přičina toho być, zo su ličby wot Ruskeje pječa zničenych ameriskich systemow takle wysoke, wosebje hladajo na raketowy system Himars.

To a tamne (31.08.22)

srjeda, 31. awgusta 2022 spisane wot:

Chory pinguin w zwěrjencu w San Diegu w USA ma wotnětka ortopediske gumijowe črije. Štyri lět stary Lucas, zastupnik južnoafriskich pinguinow, ćerpi hižo dlěši čas zahorjenych nohow dla, zwěrjenc w južnej Kaliforniskej zdźěla. Prěnje wuslědki su wjele lubjace: Lucas móže zaso lěpje běhać a wo wjele lěpje stejo runowahu dźeržeć. Črije su wosebje polstrowane a maja bolosćam zadźěwać.

Młodostnej płuwarce w Sprjewi stej w Berlinje zasadźenje policije a wohnjoweje wobory zawiniłoj. Swědcy běchu holcy wokoło 21 hodź. w Friedrichs­hainje wuhladali a policiju informowali. Policisća płuwarce po někotrych disku­sijach z wody wućahnychu. Płuwanje w Sprjewi w centrumje Berlina je zakazane. Jedna so wo zwjazkowu wodowu dróhu z tójšto nakładnymi a sportowymi łódźemi. Nimo toho je kwalita wody špatna.

Merz: Ampla zawinuje njeměr

wutora, 30. awgusta 2022 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Předsyda frakcije CDU/CSU w zwjazkowym sejmje Friedrich Merz je njepřezjednosć amploweje koalicije nastupajo plany płunoweho popłatka na dobro wulkich importerow energije kritizował. „Surowa wójna w Europje, stupace płaćizny energije a strach hospodarskeje krizy w Němskej: Runje nětko by kraj rozsudne knježerstwo za jasnosć w njewěstych časach trjebało“, rjekny Merz powěsćerni dpa. „Zwada ample ludźi zamyla a zawinuje njeměr.“

Mortwi při namócnosćach

Bagdad (dpa/SN). Při nadběhu přiwisnikow wliwapołneho nawody šiitow Muktady al-Sadreho na knježerstwowy palast w irakskej stolicy Bagdadźe su wěstotne mocy znajmjeńša jědnaće ludźi zatřělili. Wjace hač 160 demonstrantow je so zraniło. Krótko do nadběha bě al-Sadr připowědźił, zo so z politiki wróćo sćehnje. Wobkedźbowarjo rěča wo „strašnej eskalaciji politiskeho połoženja“. Napjatosće běchu minjene tydźenje přiběrali.

Žada sej čujomne wolóženja

Aktiwisća organizacije Campact su sej dźensa před Zwjazkowym ministerstwom za zežiwjenje a ratarstwo z protestnej akciju „Taler město korta“ žadali, wobstatk kormjenych zwěrjatow znižić. Woni kritizowachu, zo tuchwilu w Němskej 60 procentow wšeho nažnjateho žita jako picu wužiwaja, mjeztym zo miliony ludźi na swěće hłód tradaja. Foto: dpa/Bernd von Jutrczenka

General namjet Scholza wita

wutora, 30. awgusta 2022 spisane wot:
Ämari (dpa/SN). Inspektor wojerskeho lětarstwa, generalny leutnant Ingo Gerhartz, je namjet zwjazkoweho kanclera Olafa Scholza (SPD) nastupajo zhromadny powětrowy wotwobaranski system w Europje witał. „Móžu tomu jenož přihłosować“, rjekny Gerhartz při wopyće estiskeho wojerskeho lětarskeho zepěranišća Ämari. Scholz bě na swojim wčerawšim wopyće w Praze připowědźił, zo chcył zhromadnje z europskimi susodami tajki system natwarić. Předewzaće je reakcija na ruski nadpad na Ukrainu. Při tym na to mysla, israelski wotwobaranski system „Arrow 3“ za zwjazkowu woboru kupić. Prěni tajki system móhł hižo w lěće 2025 być kmany fungować, šef němskeho wojerskeho lětarstwa zdźěli.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND