G20: Bohačkojo maja wjace płaćić
Rio de Janeiro (dpa/SN). Čłonojo skupiny G20 připowědźa, zo chcedźa so za to zasadźić, super-bohačkam wjace dawkow napołožić. Na swojim wjeršku w Rio de Janeiru dojednachu so zastupnicy 20 wodźacych industrijnych a prohowych statow na zhromadnu deklaraciju. Po tym chcedźa mechanizmy wuwiwać, kotrež maja tomu zadźěwać, zo so bohačkojo dawkam prosće wuwinu.
W druhich dypkach deklaracije wjerškoweho zetkanja dosahaše pak jenož za minimalny konsens. Wójny na Bliskim wuchodźe a w Ukrainje tam jenož skrótka naspomnja. Zapadne kraje su ze swojej iniciatiwu zwrěšćili, Rusku jako jeničku zamołwitu za wójnu w Ukrainje pomjenować, kotraž traje hižo tysac dnjow.
Zwjazkowy kancler Olaf Scholz chcyše na wjeršku dźensa z chinskim prezidento Xi Jinpingom rěčeć. Narěčeć chcyše Scholz wojersku podpěru Chiny na dobro Ruskeje we wójnje přećiwo Ukrainje a zasadźenje wojakow ze Sewjerneje Koreje. Prašenje sankcijow EU přećiwo Chinje nochcyše Scholz narěčeć.
Scholz abo Pistorius?
W rjadach SPD diskutuja wo prawym kanclerskim kandidaće k wólbam
Berlin (dpa/SN). Prašenje kanclerskeje kandidatury njeje w rjadach SPD hišće na dobro zwjazkoweho kanclera Olafa Scholza rozsudźene. Předewšěm z na čłonach najbohatšeho zwjazkoweho kraja Sewjerorynsko-Westfalskeje přizjewja so na wliwje sylni socialni demokraća, kotřiž do Scholza wjace njewěrja. Podpěru dóstanje kancler ze stronskeho nawodnistwa a w rjadach ministrow SPD w zwjazkowym knježerstwje. We woprašowanjach wo wjele woblubowaniši hač Scholz je zakitowanski minister Boris Pistorius. Tón pak wostawa loyalny.
SPD dóstawa we woprašowanjach tuchwilu mjez 15 a 16 procentami hłosow. Unija CDU/CSU z Friedrichom Merzom na čole ma dwójce telko. Runočasnje steji Pistorius na lisćinje najwoblubowanišich politikarjow Němskeje na prěnim městnje. Porno tomu je Scholz na – poslednje – 20. městno spadnył.
Wumóžer pytany
Lisćina najwoblubowanišich politikarjow Němskeje mje stajnje zaso zadźiwa. Na prěnim městnje steji njepowalnje Boris Pistorius, zakitowanski minister SPD. Bjez dźiwa tuž, zo maja jeho mnozy w rjadach socialdemokratow za lěpšeho kanclerskeho kandidata strony, kotraž docpěwa we woprašowanjach ze 16 procentami za CDU a AfD jenož hišće třeće městno. Štož pak ludźo z nim zwjazuja? Snano jeho wojerske wustupowanje, cyle hinak hač kancler Olaf Scholz. Ludźo lubuja sylnych politikarjow a njerodźa wo tajkich, kotřiž zbudźeja skerje sobuželnosć.
Socialdemokraća, kotřiž nětko za Pistoriusom wołaja, trjebaja w mojich wočach tajke něšto kaž wumóžerja, kiž wšitke problemy, starosće a strachi rozrisa. Rezolutny muž z Delnjeje Sakskeje so za to wočiwidnje najlěpje hodźi. Woprawdźitosć pak je spěšniša. To smy w USA dožiwili, hdźež je w poslednim wokomiku přiwołana Kamala Harris pře wulkich wočakowanjow dla zwrěšćiła. Marko Wjeńka
Našim čitarjam
Hawarije w čisćerni dla mějachu čitarjo swoju nowinu wčera trochu pozdźišo w póštowym kašćiku. Za to so redakcija SN zamołwi. Čitarjo online-wudaća njeběchu z toho potrjecheni.
Jutřišeho pokutneho dnja dla wuńdźe přichodne wudaće SN zajutřišim, štwórtk 21. nowembra. Redakcija SN
To a tamne (19.11.24)
Wosebje hłódni drje běchu paduši, kotřiž su so do předrumnosće pjekarnje w hornjofrankskim Selbje zadobyli. Tam pokradnychu 30 mlokowych całtow, policija zdźěla. Hódnota rubizny wučinja 45 eurow. Hewak njejsu paduši ničo sobu wzali. Policija pad přepytuje. Tukaja na to, zo su so skućićeljo derje wuznali, dokelž je wěcna škoda skerje snadna.
Wopačni sobudźěłaćerjo banki su mandźelskeju w rudnohórskim Annabergu-Buchholzu wo 15 000 eurow wobšudźili. Porik je pjenjezy na pozdatne wěstotne konto přepokazał. Muž bě so telefonisce jako přistajeny banki wudawał a warnował, zo so kriminelni na konto mandźelskeju měrja. Zo njemóhli pjenjezy wotknihować, měłoj mandźelskaj pjenjezy na wosebite konto přepokazać. Jako njeběchu pjenjezy po dnjach, kaž slubjene, přeco hišće wróćo, wołachu policiju.
Wólbny bój w adwenće
Hannover (B/SN). Ewangelski krajny biskop Hannovera Ralf Meister warnuje před horcej fazu wólbneho boja w adwentnym a hodownym času. „Ludźo trjebaja měrne fazy, zo bychu při strowym rozumje přemyslować móhli. To płaći runje za tele lěto, kotrež je nas ze swojimi krizami k hłubokim dwělam a k dospołnemu wučerpanju wjedło“, praji najwyši zastupjer lutheranow w Němskej.
Centralna rada židow
Berlin (B/SN). W lěće 1950 załožena Centralna rada židow w Němskej je korporacija zjawneho prawa a najwjetše třěšne towarstwo židowskich wosadow a krajnych zwjazkow w Němskej a jich politiske zastupnistwo. Wot 1999 ma wona swoje sydło w Berlinje. „Centralna rada posrědkuje wědu wo žiwjenju, nabožinje, stawiznach a kulturje židow“, praji jeje prezident Josef Schuster. Wona škita židow w Němskej.
Přećiwo ekstremizmej
Słowjenjo chcedźa wuše styki hajić
Košice (SN/mb). Słowjenjo a jich zwjazki, kotrež su w FUEN organizowane, měli wuše styki hajić. Tole bě tenor po lětušim seminarje dźěłoweho zjednoćenstwa słowjanskich mjeńšin (AGSM) Federalistiskeje unije europskich narodnosćow w Košicach. Kaž referent Domowiny za kulturu a wukraj Clemens Škoda informowaše, mjez druhim wo tym přemysluja, kulturny dźeń na Europeadźe wutwarić.
Seminar je so wot štwórtka do njedźele wotměł. Wobdźěliła je so na nim pisana měšeńca Słowjanow: Češa w Słowakskej a jich młodźinska organizacija, Montenegrowčenjo z Albanskeje, Rusojo z Estniskeje, Makedonjenjo z grjekskeho dźěla sewjerneje Makedonskeje, Słowakojo z Madźarskeje, naši Serbja, južni Serbja z Chorwatskeje, Chorwaća ze Serbiskeje, Słowjency z Korutanskeje w Awstriskej, Słowjency z Italskeje, Chorwaća z Hrodowskeje w Awstriskej, Češa z Chorwatskeje a Rusinojo z Ukrainy. Jich načolny zastupjer powědaše, što wšo su wójny dla hižo přisadźili a zo ludnosć sej jara přeje, zo přińdźe kraj do EU. W diskusiji dźěše tež wo polěpšenje zjawnostneho dźěła AGSM.
Zwadna demonstracija za měr
Söder nochce ze Zelenymi
Berlin (dpa/SN). Předsyda CSU Markus Söder je po zjědźe Zelenych potwjerdźił, zo móžnu koaliciju CDU/CSU a Zelenych w zwjazkowym sejmje wotpokazuje. „Čorno-zelene njeje za nas žana opcija“, rjekny bayerski ministerski prezident w sćelaku ARD. Wólby zwjazkoweho sejma měli woprawdźitu změnu politiki wunjesć. „Ze Zelenymi póńdźe wšitko dale kaž dotal.“ Jich zjězd njeje po jeho měnjenju žanu změnu politiki pokazał.
Ukrainje milinu wotpinje
Kijew (dpa/SN). Po najnowšich ruskich nadpadach na energijowe zastaranje Ukrainy su tam dźensa rano po wšěm kraju milinu wotpinyć dyrbjeli. Ukrainski milinowy zastaraćel je wotpowědne časowe plany za wšelake regiony wozjewił. Najebać intensiwne přihoty Ukrainy je so ruskemu wójsku w nocy na njedźelu poradźiło, škitne systemy k wotwobaranju lětadłow a trutow přewinyć a elektrisku infrastrukturu wobškodźić.
Mortwi při ruskim nadpadźe
