K 200. narodninam slědźerja, kotrehož publikacije su dźensa hišće wuznamne

Michał Rostok narodźi so 21. apryla 1821 w Bělšecach jako syn chěžkarja a wjesneho krawca. W Budestecach chodźeše wón do ludoweje šule a dźěłaše jako kruwar w Drježdźanach, hdźež chcyše němčinu lěpje nawuknyć. Wot 1837 wopyta Krajnostawski wučerski seminar w Budyšinje, w lěće 1841 sta so z pomocnym wučerjom w Hodźiju a 1844 w Drječinje. Na wuměnk poda so 1884 a přesydli so do Huski. Na tamnišim kěrchowje ma swój row z pomnikom. Při jeho ródnym statoku je dźensa zaso taflička přičinjena, kotraž na to skedźbnja, zo je so tam narodźił a zo běše wuznamny přirodowědnik.

Hižo jako seminarist zajimowaše so Rostok za přirodu. Při tym běše Wulki Pichow­ počasu ćežišćo jeho slědźenja. Wón namaka, kaž na tamnišej wopomnjenskej tafli rěka, na a pod tutej horu pjatnaće družin ćernjowkow. Nowa, wot njeho wopisana družina rěka łužiski ćernjowc (Rubus lusaticus).

Dnja 6. apryla 1971 zemrě w New Yorku jedyn z najwuznamnišich reprezentantow klasiskeje moderny na polu hudźby, ruski komponist Igor Strawinskij. Spo­minamy potajkim na jeho połstate po­smjertniny.

Narodźił běše so hudźbnik 17. junija 1882 w Oranienbaumje njedaloko Pětrohrodu, hdźež skutkowaše jeho nan jako basowy operowy spěwar. W Pětrohrodźe přežiwi Igor swoje młode lěta a absol­wowaše na tamnišej uniwersiće juristiski studij. Lěta 1902 zezna wuznamneho hudźbu­twórca Nikolaja Rimskeho-Kor­sakowa (1844–1908), pola kotrehož daše so někak štyri lěta na polu kompozicije wukubłać.

Wuznamne twarjenje za měnjate stawizny Němskeje loni w zwjazkowej stolicy wotewrěli

Swobodnje po Schilleru, kiž je Spartačanam pomnik stajił, móhło dźensa rěkać: „Pućowarjo, přińdźeš-li do Berlina, maš Humboldtowy forum wopytać.“ Wšojedne, kak bliskej ći wuměłstwo a kultura stej, nowy symbol stolicy, česćowacy sławneju wučencow Alexandera a Wilhelma von Humboldta, dyrbiš prosće zeznać. Zamylace jenož je, hač maš jón Berlinski hród abo Humboldtowy forum mjenować. Humboldtowy forum (HF) je oficialne pomjenowanje, hačrunjež móžeš ze zapřijećom „hród“ wjace započeć. Zo bych to zwoprědka prajił, w nowym kulturnišću čakaja hnydom wjacore muzeje, někotražkuli wustajeńca a impozantne, po rozbuchnjenju stareho měšćanskeho hrodu 1950 zachowane skulptury na swojich wobdźiwarjow. Najmoderniša muzejowa technika z wjele awdiowizuelnej rafinesu a wšudźe barbna mnohotnosć zawosta­jatej trajne zaćišće. Njejsu to jenož dorosćeni, kotřiž započinaja so tule dźiwać a wo stawiznach rozmyslować, ale tež dźěći so njewostudźa. Přewulki je poskitk načasneje, kubłanskeje zabawy.

W tutej kolum­nje powěda šěsć redakciji SN znatych mjezy­narodnych awtorow, wotměnjacy so pod pseudonymom „prof. Wink“, jónu wob měsac wo swojich­ nazhonjenjach a do­žiwjenjach we wobłuku zetkanja kulturow, identitow, rěčow a narodnych­ mjeńšin.

Profesor Wink je so hižo wot časa swojich šulskich a studentskich lět za Tibet a Tibećanow zajimował. Wězo bě tónle zajim kusk zwjeršny, wobwliwowany mjez druhim přez mystiske stawiznički wo lamach a jich njewšědnych kmanosćach a sylnjeny tež přez njelóšt nastupajo namócne chinske wobknježenje kónčiny. Najebać skerje nachwilne a připadne kontakty z tibet­skej tematiku pak njeje jeho zajim wo kraj a lud na himalajaskej „třěše swěta“ ženje cyle popušćił. Hižo w srěnjej starobje dojědźe wón spočatk 1990tych lět na wróćopuću z konferency w Freiburgu na kóncu dnja tež do Züricha. Wottam měješe so hakle nazajtra wječor z busom do ródneho kraja nawróćić.