Jutrowne spěwanje je nałožk, kotryž w katolskich kónčinach skerje njepěstuja. Ale wokoło Wojerec, Slepom a samo w Janšojcach žony jutrowne kěrluše zanošuja, při čimž su narodnu drastu wot­powědneje kónčiny zhoto­wane. Lěta 2012 su pak tež we Wuježku starodawnu tradiciju wožiwili. Kaž słónco schadźa, swjeća tam zrowastanjenje Jezusa Chrystusa. Na wobrazu widźiće spěwarki w Čornym Chołmcu. Foto: Gernot Menzel

Maja heju kažłužiski zornowc

pjatk, 26. měrca 2021 spisane wot:

Hordźi na swoju domiznu – na wopyće w Markersdorfje

Při rjanym wjedrje maš krasny wuhlad. Hornjołužiska pahórčina so wšitkim – ­turistam kaž domoródnym – spodoba.

Kóžde lěto 21. awgusta swjeća wsy a gmejny mjez Biskopicami a Zhorjelcom, mjez Běłej Wodu a Žitawskimi horinami „dźeń Hornjeje Łužicy“, tak tež Markersdorf. Byrnjež so w gmejnje blisko Rychbacha z jeje wjesnymi dźělemi a nimale 4 000 wobydlerjemi ničo spektakularneho njestawało, so njedźelny wopyt w susodstwje Limasa na kóždy pad wudani. 60lětny wjesnjanosta Thomas Knack je na swojich ludźi jara hordy. Kaž z Binza nad Baltiskim morjom pochadźacy nan třoch dźěći twjerdźi, drje ma lědma štó z nich serbske korjenje. Zwěsćić pak móžachmy, zo mjenuje ­serbska Wikipedija nimo Rychbacha tež wjesnej dźělej Markersdorfa Deutsch-Paulsdorf Němske Pawlice a Jauer­nick-Busch­bach Jawernik-Nechow. Tamne Markersdorfej přisłušace wsy wostawaja Friedersdorf, Gersdorf, Holtendorf ­a Pfaffendorf. Kaž Serbja tež jich susodźa w Hornjej Łužicy hosći radlubje witaja. „Smy w přitom­nosći žiwi.

Serbskaj swětodundakaj, Sernjančanaj Měrćin a Erika Wjenkec, staj po 112 krajach a šěsć kontinentach pućowałoj

Na našej zemi je tuchwilu 193 statow, kotrež Zjednoćenym narodam (UNO) přisłušeja. Jako stat płaći tež ­Vatikan, wo dwanaće dalšich diskutuja, hač to woprawdźe su. A je jědnaće dalšich krajow na swěće, kotrež UNO nje­přisłušeja.

W 112 krajach swěta staj Měrćin ­a Erika Wjenkec ze Sernjan hižo byłoj. W někotrych wjackróć, w dalšich jenož jónu. Šěsć do dźesać tydźenjow wob lěto staj wonaj po puću – z lětadłom, z ćahom, z busom, jeepom, łódźu abo, wosebje w krajach Europy, ze swojim bydlenskim mobilom. 24 króć staj po kilometrach ličene zemju hižo wobkružiłoj. Zo móhłoj sej to pjenježnje dowolić, staj w swójskej firmje dźěłałoj, doniž njebě­štaj staršej hač sydomdźesat lět. Stajnje staj derje přihotowanaj byłoj. „Sym do kóždeje jězby wjele čitał, zo móhłoj sej wšitko wobhladać, štož je zajimawe. A běch-li zaso na dompuću, čujach so wobohaćeny“, Měrćin Wjenk powěda.

Loni kónc oktobra bě tónle wobraz wo nawodźe Njeswačanskeho domizniskeho muzeja a wjesnym chronisće Arndźe Lehmannu nastał. Widźeć je wón na foće w mnišej kuće, w kotrejž ludźi po Njeswačanskim parku a Starym hrodźe přewodźa. Drasta mnicha bratra Johannesa dopomina na powěsć wo dwanaće mnichach w pincach stareho hrodu, kotřiž tam pječa złotu kuču hrabje wobstražuja. Čłonojo Njeswačanskeho kulturneho a domizniskeho towarstwa su tuž často na wjesnych swjedźenjach, tež na Dnju Saksow, baju wo wsy nad Čornicu předstajili. Arnd Lehmann bě mjez nimi a wužiwa mnišu kutu tuž tež jako drastu přewodźerja po woblubowanym parku, kotryž je 5,5 hektarow wulki. Ludźo z wokoliny so wosebje nětko za čas koronapandemije rady po parku wuchodźuja.

Biskop Timmerevers: Do přichoda hladać

pjatk, 26. měrca 2021 spisane wot:

Drježdźansko-Mišnjanska dieceza hotuje so na 100. róčnicu swojeho znowazałoženja

Pod hesłom „100 dobrych přičin“ je Drježdźansko-Mišnjanske biskopstwo loni w nowembru jubilejne lěto składnostnje 100. róčnicy swojeho znowazałoženja zahajiło. Biskop Heinrich Timmerevers swjećeše w Lipšćanskej propstowskej cyrkwi swjedźensku liturgiju, kotruž móžachu wěriwi na internetnej stronje die­cezy sobu dožiwić. Wón namołwješe wšitke wosady biskopstwa, jubilejne lěto tohorunja swjatočnje zahajić. Nimo toho je so z pastyrskim listom na wěriwych wobroćił.

Łódź na wichorojtym morju

W serialu „Na serbskich slědach po Praze“ wjedźe Pražan Marek Krawc čitarjow na městnosće w čěskej stolicy, kotrež maja za nas Serbow wulki wu­znam. Dźensa: Praske Jězusdźěćatko

1. žnjenca 1961 zběhny policajski zastojnik rano na słužbnym zarjedźe Veřejné Bezpečnosti (bywša čěskosłowakska policija) w Praze słuchatko a zasłyša znjeměrnjeny hłós. W cyrkwi swj. Marije Dobyćerskeje bu kradnjene, a to wšelake liturgiske předmjety, mjez nimi drohotne Praske Jesulatko ze wšěmi debjenkami. Cyle wosebity pad za Majora Jaroslava Zahrádku a wyšeho poručnika Josefa Hyrmana, kotrajž podaštaj so bjez komdźenja na městno njeskutka, zo byštaj jeničkeho swědka Pavela Galla přesłyšowałoj.

Z BOOKiijom w knize slědźić

pjatk, 26. měrca 2021 spisane wot:

Hdźe hnězdźa łastojčki? Štó so we wišninje chowa, a što chowa wjewjerčka? A čeje stopy nańdźeš w sněze? To zhonja dźěći w nowostce „Powědaj mi wo počasach“, kotraž je tele dny w Ludowym nakładnistwje Domowina wušła. Bianka Wjeńcyna je knihu z němčiny přełožiła. W njej dźěći Paula, Jonas, Marie a Noah přeradźeja, što so w nalěću, lěću, nazymje a zymje wšitko stawa, što rosće a što móža wšitko činić. Knižka je kóžde­­mu počasej wotpowědnje pisanje ilustrowana. Dale je z klapkami wuhotowana, za kotrymiž so tajke

a hinaše překwapjenki chowaja, kotrež hodźa so ze słuchopisakom BOOKii wuslědźić. Ludowe nakładnistwo Domowina, Měrka Mětowa

Tajka překwapjenka

pjatk, 26. měrca 2021 spisane wot:
foto: Milenka Rječcyna

Před hródźu steji wulke stadło howjadow, mjez nimi jenički byk, za to pak wulka ličba jałojcow. Herta je chětro pomałka. Wona jako poslednja na pastwu stupi. Mała Madlenka so dźiwa. Herta je jej najlubša. Přeco hdyž Madlenka k pastwje přińdźe, so wona na brjóh sydnje a stadłu přihladuje. Herta so potom k njej bliži. A Ma­dlenka dawa jej najčerstwiše stwjelčka trawy. Tola dźensa so Madlenka dźiwa, Herta je hinaša. Jeje wulkej čornej woči stej raz cyle wočinjenej a raz dlěje začinjenej. Jenož přez mikawčki widźiš, zo wona njespi. „Čehodla poprawom sy tajka pomałka. A što je z twojim brjuchom? Tón je tak tołsty – boli će tón?“ Herta pak kaž hewak mjelčo dale trawički mlaska. „Dokal da chceš?“, so ju Madlenka praša. Herta bliži so k štomam, kotrež steja na boku pastwy. Při tym přeco zaso wróćo na Madlenku hlada. „Haj, ja přińdu!“, jej Madlenka praji. Po puću za nju tu a tam młódne stwjelca trawy šćipa.


Před lětom započa so za Lotku a Sophiju wulki dyrdomdej na internetnym kanalu Youtube, hdźež su mjeztym mnohe rjane a lóštne při­no­ški wo­zje­wje­ne. Swěrnej přećelce zwje­­selatej dźěći po cyłej Łužicy. Wulka party z fanami wiru­sa dla drje wu­pad­nje, za to pak su waše kreatiwne ideje prašane. A tak je za was, lube dźěći, w Dźě­ćiznaku wobrazk za wumolowanje spřiho­towany.

Wjele wjesela přejetej a hač do bórze prajitej Lotka a Sophia!

Sophia Budarjec

Fota: Feliks Haza (1), Bianka ŠeferowaTež prěnje tomaty je Matijas Pěčka hižo wusył. Prěnje móličke rostliny so mjeztym w kašćikach pokazuja. Prjedy hač budu do zahrodki sadźene, zo móhli so słódne tomaty wu­wić, pak je hišće chwile.
Matijas Pěčka plahuje wšela­­ke družiny rostlinow. Tak ma na přikład trajne ­dru­­­žiny kaž pisane gerbery abo lilije w jednej z cył­kownje štyrjoch rostlinarnjow. Rostli­ny dźě trjebaja wšelake wuměnjenja kaž zymne abo ćopli­še temperatury, zo bychu so derje wuwili. W kóždym škleńčanym twarje su tuž hinaše poměry. Kwětki předawa w swojim wobchodźe, hdźež móžeš sej je na krasne kwěćele wjazać dać.
W nalěću njemóže­my často dočakać, zo móhli sej syrotki, narcisy, tulpy abo kropački kupić a do sudobjow kaž tež do zahrodki na­sadźeć. Tež w rostlinarnjach Ma­ti­jasa Pěčki tajke rostu a na to čakaja, zo skónčnje tam swoje městno dóstanu, hdźež móža je ludźo wob­dźiwać. Trochu barby po ćmowych zymskich měsacach dźě je kóždemu spodobanje.
Matijas Pěčka je tohorunja pokazał, kak maja so studentki wusyć. Za to spřihotowa wón kašćik z pódu.

nowostki LND