Miss C. njeje jenož wopytowarka, ale přemjetuje žiwjenje a wostanje ...
Mnozy tuchwilu wot doma dźěłaja. Druzy su w karantenje. Zaso dalši, a tych njeje runjewon mało, su chori, kaž to w zymskim času je. Mnozy pak dyrbja schorjenja na koronu dla so lěkować.
Sym jej mjeno dała, po swójskim słodźe. Za wirus, kiž tuchwilu swět přemjetuje sym wjacore mjena słyšała. Za mnje rěka wona Miss C. Tak wěm na distancu z njej wobchadźeć. Minjene měsacy su mój wid na Miss C. změnili. Spočatnje, loni nalěto, jako zhonich wo serbskich promijach, kotřiž běchu so z koronu natykli, mějach to za sebje za chětro zdalene. Wšako jězdźachu woni po swěće, zo bychu swoje słužbne winowatosće spjelnili a so z wjele ludźimi zetkali. Ja pak přebywach doma we Łužicy.
Łužicu do wulkeho swěta sobu brać
Byrnjež so rady po wšelakich krajach swěta rozhladowała, swoju domiznu ma Silvia Stengel we Łužicy. Serbam znata je swobodnje skutkowaca žurnalistka předewšěm swojich přinoškow w Serbskich Nowinach dla a w němskich medijach. Wona wužiwa składnosć, swoje zaćišće wo serbskich abo ze Serbami zwjazanych temach w našim wozjewjeć. Tež na internetnej stronje lausitzer-leben.de, kotruž je załožiła, hraje žiwjenje dweju narodow we Łužicy wuznamnu rólu. Zajimawe je, zo namakaš tam přinoški ze wšěch kónčin Łužicy, z Hornjeho kraja, ze serbskeje hole, z pomjeznych kónčin k Čěskej a Pólskej kaž tež z Błótow. Za to je sej Budyšanka syć awtorow wutworiła, kotřiž jej přinoški posrědkuja.
Nadźija za čas koronapandemije
Stejnišćo srjedźoeuropskeho zhromadneho dźěła – Na serbskich ...
W serialu „Na serbskich slědach po Praze“ wjedźe Pražan Marek Krawc čitarjow na městnosće w čěskej stolicy, kotrež maja za nas Serbow wulki wuznam. Dźensa: Serbski seminar (2. dźěl).
Za čas fašizma poćerpje čěska sorabistika hoberske škody, jako běchu bratrow Josefa a Františeka Pátu jeju antifašistiskeho skutkowanja a słowjanskeje zmyslenosće dla zatřělili.
Najebać pandemiju swjećili
Hórki a Hórčenjo w srjedźišću lětušeho serbskeho knižneho ...
Serbska protyka 2021 wěnuje so serbsko-katolskej wsy Hórkam, wo kotrejž jako titulny wobraz statok z tykowanym domskim wuhladaš. Na zadnjej wobalkowej stronje je foto wo Hórčanskej skale, symbolu něhdyšeho hospodarstwa wsy. Protykar Pětr Šołta zeznajomja čitarja ze sydlišćom, kotrež słuša nětko ke Chróšćanskej gmejnje, ale tež ze swojim wosobinskim poćahom k njemu.
Nimo předsłowa namaka čitar hišće štyrnaće přinoškow wo Hórkach, z kotrymiž awtorojo wjes, jeje wosebitosće a wosobiny dokładnje a derje spisane předstajeja. Kaž wšitke protyki minjenych lět poskića tež klětuša fotowu reportažu ze sydom typiskimi wobrazami-motiwami, kaž mjez druhim wo małej, mjez lětami 1625 do 1681 natwarjenej kapałce, wo konjacym sporće a wo 12. požnjenca 2014 připrawjenym kopolaku za židowku Hanu. Nimo fotoweje reportaže podawa Tomaš Šołta hišće dalše barbojte wobrazy wo Hórkach.
Chce so dale za serbski film angažować
Na wopyće pola filmoweje a dźiwadłoweje wědomostnicy Cosimy Stracke-Nawka
Do wulkeho wokna bydlenskeje stwy Cosimy Stracke-Nawka nisko stejace słónco swěći. Wukubłana filmowa a dźiwadłowa wědomostnica w čumpatym křesle spokojnosć wuprudźa. 66lětna žona čuje so w duchu a ćěle swobodna a zbožowna hladajo na to, štož je w žiwjenju dokonjała. „Běch hač do lońšeho kruće přistajena referentka za program, dokumentaciju a młodźinski škit při Sakskim krajnym wustawje za rozhłós a nowe medije (SLM). Směm nětko na to zhladować, štož wšo sym zdokonjała“, mi rentnarka powěda. Při tym je wona přeco na to hladała, zo so we Łužicy tež profesionalne serbske filmowstwo wuwiwa, kotrež zamóže přeswědčiwje serbske temy ludźom zwonka łužiskeho regiona spřistupnić. „Za to chcu so přichodnje dale čestnohamtsce zasadźeć.“ Angažowana žona pochadźa z němskeje swójby, serbska problematika pak jej na wutrobje leži. Tak čuje so sobu zamołwita za dalše spomóžne wuwiće serbskeje kultury.
Z KAMERU PO CYŁEJ ŁUŽICY A DO SWĚTA 7. dźěl a kónc
Pod nadpismom „Z kameru po Łužicy a do swěta won“ wěnowaše so w seriji Serbskich Nowin dr. Toni Bruk stawiznam serbskeho filma. Mjez druhim je w swojich wuwjedźenjach wo wosebitosćach a njewšědnosćach před a za kameru kaž tež wo wuwiću serbskeho filma hač do přitomnosće rozprawjał. Po jeho smjerći 18. decembra zakónčimy serial z poslednim wot njeho hišće spisanym přinoškom.
W 1950tych lětach zadźiwani w šuli abo kružkach na to hladachmy, što nam nowy techniski nastroj „Projektor“ jako wobraz abo film na płachtu kuzła. Hustodosć běchu to fachowe filmy za chemiju, biologiju abo fyziku ... a k tomu hišće čornoběłe a bjez zwuka. Jenož te ridrowanje projektora rjadownisku rumnosć wupjelnješe. Ale widźachmy filmy, štož bě genialna wunamakanka ... Hišće pak nam njeswitaše, zo budźetej film a telewizija bórze jara bliskej našemu žiwjenskemu rumej w 2D, 3D a w formatach z mjenami, kotrež sej ani spomjatkować njemóžeš.
Hdyž čłowjek chce, móže cyłe kino w zaku měć ..., a jeli hdys a hdys njekedźbuje, zrazy do lampy abo do štoma, byrnjež film dawno hišće nimo njebył.
Z pobožnosću do swěta
Lehmannecy z Delan – mjezynarodna serbska swójba z 18. lětstotka (1. dźěl)
Delany pod Čornobohom su znate jako ródna wjes fararja, kěrlušerja a wupućowarja Jana Kiliana. Za čas jeho dźěćatstwa spočatk 19. lětstotka bě wjele swójbow we wsy a wokolinje nutrnu domjacu pobožnosć hajiło. K tomu słušachu wopyty nabožnych zhromadźiznow w priwatnych domach, tak mjenowane štundy, a prawidłowne wosobinske rozestajenja ze Swjatym pismom – hač do 18. lětstotka sahaca to tradicija. Hižo tehdy hromadźachu so pod Čornobohom pobožni k nutrnosćam, prašachu so za Božim kralestwom a ćehnjechu po Božich pućach do swěta.
Njewšědne stawizny Lehmannec swójby z Delan (Döhlen) dawaja nam dohlad do swěta tajkich pobožnych kruhow, kotrymž bě najwažniše za zbóžnotu pytać a Bože słowo šěrić. Zdobom nam swójbne puće pokazuja, kak mjezynarodna móžeše serbska swójba we 18. lětstotku być.
Swójbne žiwjenje we Łužicy
Ale woni jenož francosce rěča!
W tutej kolumnje powěda šěsć redakciji SN znatych mjezynarodnych awtorow, wotměnjacy so pod pseudonymom „prof. Wink“, jónu wob měsac wo swojich nazhonjenjach a dožiwjenjach we wobłuku zetkanja kulturow, identitow, rěčow a narodnych mjeńšin.
Jedna z avatarow prof. Winka bu wot swojich nowych přećelow na silwestersku fetu přeprošena. Po witanju noweho lěta ze wšěmi k tomu słušacymi dobrymi přećemi započachu sej dopomnjenki na dźěćatstwo wuměnjeć. Nowi přećeljo prof. Winka su wšitcy multinacionalni, wjacerěčni, derje kubłani a su daloko po puću byli. Mějachu tuž zajimawe stawizny powědać wo swojim kubłanju, wo dźěle a bydlenju we wšelakorych krajach a wo wužadanjach, kotrež mějachu zmištrować. Skónčnje bě prof. Wink na rjedźe. Rozhladujo so wona pytny, kak tamni wćipni a połni wočakowanjow na nju hladaja. Tak započa wona powědać:
