foće: andreas kirschke

hodźinsku

akciju – do žiwjenja zwołanu wot Němskeje katolskeje młodźiny – su minjeny měsac po cyłej Němskej přewjedli. Tež Kulowska farska młodźina bě pódla a wobnowi městnosć mjez starow­nju a nowej pěstowarnju. Mjez druhim je nowe štomy kaž tež malenowe a jahodkowe kerki sadźała. Tež dodźeržane pućiki a małe chěže za po­stawy su młodostni wob­nowili. Andreas Kirschke

P řibrjóh Bjerwałdskeho jězora bě 1. junija dospołnje pisany. Přičina bě tak mjenowany „Holi-festiwal“, ­importowany před lětami do Němskeje.

Pisane reje su dale jara woblubowane – we Łužicy předewšěm při Bjerwałdskim jězoru. Před rekordnej kulisu

hrajachu tam hnydom wjacori znaći DJjojo,

kaž na přikład „Ostblockschlampen“ abo

„Gestört, aber Geil“. Z wulkim wohnjostrojom je

so party­ při naj­wjetšim jězoru Sakskeje skónčiła.

tekst a foto: Rocci Klein


Holi-festiwal

we Łužicy

ACORY

pjatk, 05. julija 2019 spisane wot:
Krasne kupy wosrjedź Atlantika –
fota: caroline hanskec a stani šewc

Tójšto swójbow poda so hižo kónc tydźenja na dowol. Dokelž je dźensniši dźeń poměrnje lochko sej do kóždehožkuli kućika zemje dolećeć, budu zawěsće tež Serbja zaso na wšěch kontinentach po puću. Hižo loni běštaj Caroline Hanskec a Stani Šewc z Róžanta daloko preč, mjenujcy na małej kupowej skupince wosrjedź Atlantiskeho oceana – na Acorach. Wone słušeja k awtonomnemu regionej Portugalskeje a su znate za překrasnu krajinu, małe rybarske wsy, zelene łuki a módre hortensije, wulkany, delfiny a wjelryby. Na najwjetšej z mnohich kupow, São Miguel, pobyštaj młodaj Róžeńčanaj. W młodźinskim wudaću wonaj tule na swój přebytk na kupje dopominataj.

„Na wuchodźe kupy nadeńdźechmoj wjesku Furnas. Sylny­ wětr wotdźeržuja tu wulke kraterowe murje, tak zo knježi na kupje włóžna a płódna mikroklima. Nimo toho móžeš tu tak mjenowane fumarole (ze zemje stupaca para) kaž tež horce žórła wobdźiwać. Tam sej domoródni poliwku „cozido“­ warja, za kotruž hač do wosom hodźin trjebaja.


Foće: Damian DyrlichŠto wěmy wo serbskich institucijach? To smy my šulerjo 6. lětnika Serbskeho gymnazija Budyšin na projektnym dnju wuslědźili. W štyrjoch skupinkach podachmy so do Němsko-Serbskeho ludo­weho dźiwadła, Serbskeho ludoweho ansambla, do Serbskeho muzeja a do redakcije Serbskich Nowin. W dźiwadle je nas knjeni Korchowa po domje wjedła. Knjez Brankačk nam rozjasni, što wšo za dźiwadźelenje trjebaja. W Serbskim ludowym ansamblu pokaza nam knjez Cuška šwalčernju a baletne žurle, hdźež so tež z Alexandru w rejo­wanju wuspytachmy. Pozdźišo mějachmy skład­nosć, profesionelnu baletnu skupinu wob­kedź­bować. W Serbskim muzeju smy sej zhromadnje z knjeni Ošikowej mólby a wosebite wustajeńcy wobhladali. Zajima­wost­ka běchu origi­nal­ne wo­bra­zy Měrćina Nowaka-Njechorńskeho a Jana Bu­ka. W redakciji Serbskich Nowin zho­nichmy, kak nowiny na­stawaja, kotre žórła za informacije tam wuži­waja a hdźe nowiny ćišća. To nas jara zajimo­­wa­še. Po nawróće do šule před­stajichmy swoje wu­slěd­ki w skupinach. Tak za­kónčich­my swój pisany a wotměnja­wy projektny dźeń. Šulerjo 6.

Poradźene zakónčenje sezony

pjatk, 05. julija 2019 spisane wot:
Foto: Johana Wjeselic

Radworscy koparjo młodźiny E wobdźělichu so tydźenja na tak mjenowanym LGS-cupje w Hlinowcu. Wuhoto­war koparskeho turněra běše Jednota Kamjenc. Cyłkownje je tam šěsć mustwow mocy měriło: SC Hlinowc 1931, Jednota Kamjenc, Biskopičanske KT 08, FSV Bretnig-Hauswalde, Radebeulski BC a ST 1922 Radwor. Hrajachu kóždy přećiwo kóždemu, stajnje dwanaće minutow. Horcoty dla dyrbjachmy mjez hrami wjetše přestawki zapołožić, přiwšěm spyta kóžde mustwo wšitko dać. Dobyć pak móžeše jenož jedne. Radworscy koparjo so wot wšeho spočatka přesadźichu. Hač na jednu hru su wšitke jasnje dobyli, poslednju sa­mo z 11:0. Tak wobsadźichu na kóncu prěnje městno. Druhi bě Radebeulski BC a třeći FSV Bretnig-Haus­walde.

Zaso doma w Radworju swjećachmy zhro­madnje ze staršimi a trenarjomaj zakón­čenje sezony, grilowachmy a wjeselachmy so nad wuspěšnym turněrom.

W mjenje mustwa dźakuju so našimaj nazwučowarjomaj Carstenej Simonej a Fran­kej Wićazej za krasnu se­zo­nu, za rjany zhro­madny čas a za wul­kotne wu­spě­chi, kotrež smě­dźachmy dožiwić.

Johana Wjeselic w mjenje młodźiny E ST 1922 Radworja

Foće: Sabine Wunderlich
Spočatk junija běše skónčnje tak daloko. Po zhromadnej snědani w šuli dojědźechu sej dźěći 1. a 2. lětnika Křesćanskeje zakładneje šule Wóslink z busom do Wojerowskeje Łužiskeje hale. Tam wobhladachu sej klan­kohru „Blidko, kryj so”, kotruž je jeničce jedyn dźiwadźelnik předstajił. Dale pu­ćowali su šulerjo do coologiskeje zahrody, hdźež wobhladachu sej jako prěnje tropiski dom. Slědowaše piknik w zelenym, a k tomu sydaše słódny lód. Derje zesylnjeni wotkrychu sej wulětnicy dalše dźěle coowa ze wšitkimi jeho wobydlerjemi. Wosebje lubjachu so jim wopicy. Majestetisce so tiger za nimi rozhladowaše. Skónčnje móžachu so na hrajkanišću wucychnować. Wosebje lubiłoj stej so Wóslinčanskim šulerjam tunl hrjebakow (Erdmännchen) a wódne hrajkanišćo. Čas je so spěšnje minył. Popołdnju podachu so wučerpani z busom zaso domoj. Za wšitkich běše to rjany pućowanski dźeń. Sabine Wunderlich a Kerstin Hörig rjadowniskej wučerce 1. a 2. lětnika šule Wóslink

Hura, prózdniny

přeje wšitkim šulerjam dožiwjenjowpołne a wokřewjace prózdniny! A snano ma tón abo tamny młody čitar lóšt wo nich rozprawjeć a nam postrowy z dowola připósłać!

Tradicionalne ručne rjemjesło na lisćinu swětoweho kulturneho herbstwa přiwzate

Loni bu módroćišć na lisćinu swětoweho kulturneho herbstwa při­wzaty. Tale technika ma tež we Łužicy korjenje. W Choćebuzu měješe Evelin­ Rühtz-Müller jara znatu dźěłarnju, kotraž pak je mjeztym zawrjena­. Módroćišć jako imaterielne kulturne herbstwo pak skići jej nětko­ nowe móžnosće.

Štož so derje zeleni, móže so tež jara derje na módru barbu změnić! Tele stare hrónčko wo barbjenju je Evelin Rühtz-Müller stajnje nałožowała, je-li hósć město wočakowaneho módreho płata žołto-zeleny wuhladał, kotryž bě z wańčki za barbjenje wuća­hnyła. Krótko na powětře bu płat wo­spjet do wańčki tunkany, zo by so po štyrjoch do šěsć dalšich razach skónčnje w módrej barbje błyšćił. Mjeztym pak je w Choćebuskej dźěłarni měr zaćahnył. Módroćišć słuša tam nimale hižo k stawiznam.

Serbski ewangelski domizniski dźeń lětsa we Wulkich Ždźarach wotměli

„Bože žohnowanje za žiwjenje“ móžemy na kartkach čitać. Přityknjene su wone módrym, čerwjenym a běłym powětrowym balonkam, kotrež tradicionelnje k zakónčenju Serbskeho ewangelskeho domizniskeho dnja Wojerowskeje kónčiny k njebju pušćeja. Hač tež jedyn z balonow na wuchod leći? Runje tak su so loni wobdźělnicy na do­mizniskim dnju w Blunju prašeli. „Nó wězo“, znapřećiwi Joachim Nagel, iniciator tohole zarjadowanja, minjenu njedźelu. Tež na lětuši domizniski dźeń je wón do Wulkich Ždźarow přijěł. Wot lěta 1992 do 2012 bě Nagel w ewangelskej janskej wosadźe Wojerec-stareho města z fararjom. Zaměrnje je serbšćinu wuknył a ju rady na kemšach a na wosadnych popołdnjach nałožował. Wot lěta 2012 wón ze swojej mandźelskej w Pólskej bydli.

Sernjany swjeća lětsa prěnje pisomne naspomnjenje před 600 lětami. Rodźeny­ Sernjančan a dobry znajer stawiznow­ delanskich wsow Pawoł Rota­ je někotre stawizniske zajimawoski wo wsy zestajał, kotrež čitarjam Serbskich Nowin we wjacorych dźělach spřistupnjamy:

Słowjanske kulowcy

Sydlišća w formje kulowca připisuja stawizny Słowjanam. Čas připućowanja Słowjanow do dźensnišeje srjedźneje a wuchodneje Němskeje wone hrubje po lětstotkach takle rozrjaduja:

zažnosłowjanska doba 500–800

srěnjosłowjanska doba 800–1000

pózdnjosłowjanska doba 1000–1200

nowostki LND