Firmu edding wopytali
Skupina hortowych dźěći z Pančic je 24. julija z busowej liniju 102 do Budyšina jěła. Jako zastachu před firmu edding, w kotrejž pisaki zhotowjeja, wuwalachu woči. Tam staj nas knjez Malcher a jeho sobudźěłaćerka Nadine hižo wočakowałoj. Wonaj wodźeštaj nas po wulkej hali ze wšelakimi mašinami a nastrojemi. Tak mjez druhim zhonichmy, zo produkuja na Budyskim stejnišću 48 wšelakich pisakow w mnohich formach a wulkosćach. 86 sobudźěłaćerjow tam maja.
Wobhladachmy sej wšelake stacije produkcije a zhonichmy, kelko dźěła je trěbne, prjedy hač je tajki pisak hotowy. Wosebje pak nas zajimowaše, kak pisak swoju kónčnu barbu dóstawa. Pisaki přimać – wosebje wšelake materialije – běše dźěćom wulke wjeselo. Na kóncu wodźenja smědźeše sej kóžde z nich pisak jako dopomnjenku sobu domoj wzać.
Wulki dźak firmje edding, zo smědźachmy sej produkciju pisakow wobhladać. Nětko wěmy, kelko wutrajnosće sobudźěłaćerjo trjebaja, prjedy hač móžemy my tajki pisak wužiwać.
Tekst a foto: Tereza Wajdlichec
Element woheń
W pěstowarni „Chróšćan kołć“ smy so z temu elementy zaběrali. Zeznali smy hižo elementy zemja, woda a woheń. Woheń? Što je najwjetši woheń našeho uniwersuma. Słónco! Kak wažne a trěbne wone za nas ludźi je? Za čo je woheń trěbny a hdźe jón wužiwamy? Woheń móže tež strašny być. To su dźěći wosebje na folklornym festiwalu, jako je so polo blisko Hórkow paliło, zhonili. Wo tym smy samo we wšědnym rańšim kole rěčeli. Zaběrali smy so dale z prašenjom, kak mamy z wohenjom wobchadźeć, što činić, hdyž wudyri? A kotre telefonowe čisło mamy zazwonić? Kotre informacije mamy při telefonje podać? Po tym smy wšelke wudźěłki na element woheń rysowali a paslili. Wotćišć rukow bě woheń.
Pčołki su starše hač sawriery!
SUPER: Wodowe Hendrichecy
Rěčne lěhwo a SŠT – to je zhromadnosć. Prěni króć pódla bě lětsa Claudius Buša z Radworja. „Mój bratr Clemens je hižo wjackróć sobu jěł. Wón je doma přeco wo tym powědał. Tuž sym nětko sam pódla, a mi so lubi.“ Claudius póńdźe nowe šulske lěto do 6. lětnika Radworskeje Serbskeje wyšeje šule „Dr. Marja Grólmusec“. Rady chodźi wón na cyłodnjowske poskitki a najradšo na blidotenis. Tuž je tež we Wodowych Hendrichecach rady z palku za běłym bulikom honił. „Chodźu tež rady kupać. Wosebje derje je, zo namakaš w rěčnym lěhwje přećelow.“ Lubiłoj stej so Claudiusej wosebje kazinowy wječor a dopołdnjo z Matejom Dźisławkom. „Wón je nam wobrazy folklorneho festiwala pokazał a je nam rozjasnił, kak móžeš to, štož so ći na motiwje njespodoba, wušmórnyć.“
Na durjach w domje 2 we Wodowych Hendrichecach wisaja njewšědne plakaty.
Wo Róžant jako hnadowne městno so starosćił
Serbski dušepastyr, wučer a literat Romuald Domaška so před 150 lětami w Koslowje narodźił
„Tysac lět hnadowne městno Róžant“, „Chodojty“ a „Wbohec mosty“. Tele literarne twórby su z pjera spisowaćela, wučerja a dušepastyrja patra Mikławša Romualda Domaški. Žiwjenje a skutkowanje tohole wótčinca je towarstwo Naša Knjeni na Lipje minjenu njedźelu z wobšěrnym přednoškom mnohim zajimowanym znowa zbližiło.
600 lět Sernjany – zajimawe stawizniske powěsće wo delanskej wsy 11
Sernjany swjeća lětsa prěnje pisomne naspomnjenje před 600 lětami. Rodźeny Sernjančan a dobry znajer stawiznow delanskich wsow Pawoł Rota je někotre stawizniske zajimawostki wo wsy zestajał, kotrež čitarjam Serbskich Nowin we wjacorych dźělach spřistupnjamy:
Sydlerjo w kulowcu
Wobydlerjo Sernjan běchu zahrodnicy a chěžkarjo. Hospodarske pisomne podłožki wobswědčeja we wsy dźewjećoch zahrodnikow. W kulowcu (dźensa Při nawsy) bě jich po zapiskach jenož hišće šěsć. Wěsće tež tamni třo spočatnje w jadrje sydlachu.
Złoty jubilej doma kubłanja a zetkanja
Bě to 1. awgusta 1969. Na wonym pjatku knježeše w Smjerdźacej čiłe žiwjenje. Wjes bě pyšena a na šćežorach smahowachu chorhoje. Byrnjež hišće čas žnjow był, sy tehdy wšěch wjesnjanow – tež z Łazka, Róžanta a ze Sernjan – ze swojimi dźěćimi swjedźensce zdrasćenych widźał. Wšitcy dźě chcychu być swědcy wažneho podawka. W zhromadnym dźěle su zmištrowali wulke wužadanje a sej natwarili pěstowarnju.
Mjez čestnymi hosćimi běštaj tež tehdyši předsyda Domowiny Kurt Krjeńc kaž tež prěni naměstnik předsydy Rady wokrjesa Kamjenca Gerhard Huhla. Wón wupraji swój dźak a připóznaće wšěm wobdźělenym třoch serbskich gmejnow. Kurt Krjeńc, kiž je patronat nad twarom přewzał, wuzběhny, „zo su sej wjesnjenjo z twarom swoje žiwjenje wobohaćili“. Kubłarkow napominaše, pěstowarnju njewobhladować jenož jako přebywanišćo za dźěći, ale ju měć za kubłanišćo serbskich dźěći.
Wjesnjanostka Smjerdźaceje a Łazka Marja Krawcowa w mjenje wšěch třoch gmejnow porěča a přepoda prěnjej nawodnicy Borborje Bartowej symbolisce wulki poprjancowy kluč.
Nahladnu pěstowarnju w jednym lěće natwarili
8 000 swěčkow wjac hač tysac hosći wokřewili
Zahroda w klóštrje Marijineje hwězdy w Pančicach-Kukowje, kotraž je w nošerstwje Křesćansko-socialneho kubłanskeho skutka CSB, njeje jenož w regionje adresa, ale tež zwonka njeho. Tež lětsa – w 25. lěće wobstaća zeloweje a wučbneje zahrody – je wosebitosć, kotraž je mjeztym z tradiciju znowa tysacy hosći přiwabiła. Rěč je wo „Nocy tysac swěčkow“, kotruž wotměchu minjenu sobotu 16. króć!
„Nóc tysac swěčkow“ zwjazuje kulturu, zela a wědu ze swěčkami. Minjene lěta móžachu tam na jewišću cyle rozdźělne skupiny witać, mjez druhim akordeonowy orchester z Großröhrsdorfa 2016, serbsku skupinu Sorbian Art Trio 2017 a lětsa Serbski folklorny ansambl z Wudworja a Zhorjelčana Gabriela Momméra, kotrehož hłós mnozy ze Serbskeho rozhłosa znaja. Kombinowanje ze swětłom swěčkow a tych bywaše zašłe lěta dale a wjac – ličba stupaše wot 5 000 hač na něhdźe 8 000 – zda so prawy recept ludźi přiwabić. Ze serbskeje strony zwěsćamy, zo je serbskosć w programje přibyła, štož zwjesela. To měli zamołwići dale wjesć a snano hišće stopnjować.
Božemje w Njebjelčicach
Dźesać předšulskich dźěći je so z Njebjelčanskej pěstowarnju rozžohnowało. Do toho pak dožiwichu hišće zajimawej dnjej.
... nětko smy pěstowarske dźěći!
Žłobikarske dźěći Chróšćan kołća mějachu srjedu, 10. julija, wosebity dźeń. Hnydom po snědani podachu so z kubłarkami na Kralec burski statok w Chrósćicach. Tam je nam knjez Kral swoje zwěrjata pokazał. W hródźi stejachu kruwy a tež małe ćelatko. Łastojčki widlowachu wokoło hněžkow a po cyłej hródźi. Potom wjedźeše wón nas do konjenca. Konje dachu so při nózdrach majkać. Wonka na dworje je nam knjez Kral potom pokazał, kak wón konja rjedźi a zo ma kóń pódkowy. W kurjencu wobhladachmy sej honača a kokoše kaž tež hnězda, do kotrychž kokoše jejka njesu. Zaspěwachmy sej spěwčkaj „Ja mam konje“ a „Kikerahi, biło je tři“. Podźakowachmy so knjezej Kralej a podachmy so na hrajkanišćo stareje pěstowarnje. Tam čakaše na nas wulka překwapjenka. Dźěći su wot nětka pěstowarske dźěći. A tuž dóstachu mału cokorowu titu a znamješko pěstowarskeje skupiny, do kotrejež je přiwozmu. Na znamješku je widźeć „jabłučina“, „krušwina“ abo „wišnina“. Mać, knjeni Hajnkowa, bě za wšitke dźěći piknik přihotowała. Muffinsy, sad, brěčka a słódkosće – wšitko je nam zesłodźało.
