Awtor dźensa

Halena Jancyna

Hižo za dnjej wotměwaja so paralympiske hry. Paralympiske hry so 1960 prěni raz w Romje přewjedźechu. Wone su so minjene lěta k jednomu z najwuznamnišich mjezynarodnych sportowych podawkow wuwili. Prěnjotnje buchu jako „Stoke Mandeville Games“ za we wójnje zranjenych wojakow załožene. Hry zawjedźe Sir Ludwig Guttmann, britiski neurologa. Guttmannowa wizija bě, ludźom ze zbrašenjemi z pomocu sporta nowu perspektiwu a socialne připóznaće skićić. Tuta wizija sta so přez lětdźesatki z globalnym symbolom za inkluziju, diwersitu a sportowu ekscelencu.

Paralympiske hry 2024 wotměwaja so w Parisu. Francoska stolica je z tym znowa srjedźišćo swětoweho sporta, tónraz z fokusom na jimace wukony atletkow a atletow ze zbrašenjemi.

Wosebite přiznamjenja paralympiskich hrow je přiběrace wužiwanje technologije, kaž n. př. wulce moderne protezy a stoły za zbrašenych, kotrež sportowcam k dale a lěpšim wukonam dopomhaja. Nimo toho změja nowe wubědźowanske klasy, kotrež dalšim sportowčam a sportowcam wobdźělenje zmóžnjeja.

Znajeće to tež? Zašaltujeće telewiziju a hačrunjež njewěsće, što scyła na sćelakach běži, so wjeseliće. Přetož wěsće, zo je tam ta jedna konstanta, na kotruž móžeće so přeco spušćeć, kotraž běži, wšojedne hdy kistu zaswěćiće. Runje tak bě to za mnje před dwěmaj tydźenjomaj – za čas olympiskich hrow. A zhladuju­ rady na tutón čas. Telewizor abo tablet běštej tak husto zaswěćenej kaž hewak w běhu lěta ženje …

W Njebjelčicach, Radworju, Pančicach-Kukowje, Ralbicach a Chrósćicach je koparjam kónc tydźenja zawěsće mały kamjeń z wutroby padnył, wšako wšitke serbske ko­parske cyłki swoju prěnju dypkowu hru w nowej sezonje dobychu.

Do hrajneje doby ženje njewěš, hdźe runje stejiš, dokelž testowe hry zdźěla přewjele njewupraja. Zo pak hnydom wšě prěnje mustwa serbskich koparskich zjednoćenstwow wuspěšnje do sezony startuja, tomu najskerje hišće tak husto było njeje. Sebjewědomje za dalše hry je najprjedy raz tu! Koparska sezona so runje hakle zahaji, Olym­piske hry w Parisu su nimo! Znowa bě chětro zajimawje, sej tón abo tamnu nakromnu sportowu družinu w telewizoru wobhladać.

„Hišće jónu dźěćo być, bych chcył ja ...“, rěka w spěwje Józefa Donata, kotryž słyšimy hdys a hdys w programje serbskeho rozhłosa. Kotry wotrězk dźěćatstwa wón konkretnje měni, drje wostanje jeho potajnstwo. A kak dźe so wam, lubi čitarjo, hdyž mysliće na wosebite wurjadne wokomiki zašłosće? Wězo měnju tu w prěni rjedźe sportowe, hewak drje dyrbjała kolumna cyle druhe pomjenowanje měć ... Haj, wo čim drje we wěstej starobje jako dźěćo soniš, što su předstawy abo přeća? Pola hólcow-sportowcow drje dominuje přeće, być raz hrajer znateho koparskeho mustwa. W našej kónčinje je cyle wěsće krónowanje, směć hrać pola Dynamo w Drježdźanach. Tutón són je sebi spjelnił wjesnjan Bruno Młynk, kotryž trenuje tuchwilu pola Drježdźanskeho dorosta. A hižo nětko je jasne, zo njeje puć k zwoprawdźenju swójskeho sona hładki a bjeze zadźěwkow. Kruta wola, sebjedisciplina, wutrajnosć a strowe žiwjenske wašnje su jenož někotre stołpy na puću do raja sonow. Prěnje kroki su kročene, njeličomne hišće na njeho čakaja.