Firmy a serbšćina

štwórtk, 27. junija 2024 spisane wot:
Ze swojimi serbskimi aktiwitami twarc klimowych kompresorow TDDK w Na­dróznej Hrabowce znowa překwapja. Jednaćel Ronald Juhnke wosobinsce je wčera wosebite wudaće „Technika, tradicija a wizija“ do redakcije přinjesł. Powědaše, zo byrnjež prěni kurs serbšćiny wotzamknył, w jemu dotal cuzej rěči hišće tak ­wěsty njeje. Nowa brošura, z kotrejž chce TDDK mjez druhim na přichodnych powołanskich wikach Ralbičanskeje wyšeje šule za sebje wabić, je zhromadny wupłód Němcow a Serbow, a to nic jenož z wobsahoweje firmoweje stronki. Serbska sobudźěłaćerka Drježdźanskeho předewzaća Markenbüro Dawina Suchec je brošurku wuhotowała, na to Ronald Juhnke ze skromnej hordosću skedźbni. A štóž internetnu prezentaciju woneje firmy wopyta, tež tam překwapjenje nazhoni: Nimo němskeje a jendźelskeje je serbska rěčna wersija podata. Derje, hdyž předewzaća w swojich wobłukach serbšćinu nałožuja. Derje, zo maja serbskich sobudźěłaćerjow jako nastork k tomu. Axel Arlt

Zhotowjeja samo swójske graty

wutora, 25. junija 2024 spisane wot:
W Zemichowje pola Hodźija je dźěłarnja dudow Jensa Günzela a Stefanie Hübner, kotrajž staj swoju wědu mjez druhim hižo na Mjezynarodnym festiwalu dudakow w Slepom zajimcam spřistupniłoj. Hižo nimale dwě lěće skutkuje mjeztym Meta Schumann w dźěłarni. Młoda žona hori so za hudźbne nastroje a je tam tuž wukubłanje na zhotowjerku drjewjanych dujerskich instrumentow zahajiła. Nimo dudow zhotowja rjemjeslnicy w Zemichowje runje tak graty a mašiny za twar drjewjanych instrumentow. Tak móža na aktualne wuwića stajnje sami reagować a je zwoprawdźić. Foto: SN/Bojan Benić

Zeleny Powerhouse struktura přichoda

srjeda, 19. junija 2024 spisane wot:

Koncern Łužiska energija a milinarnje (LEAG) so nětko na wodźaceho poskićerja za rozrisanja z naslědnymi energijemi strategisce wusměrja. To je dohladowanska rada dźělneju wobłukow hórnistwo a milinarnje wčera w Choćebuzu wobzamknyła. Rozsud runa puć za wobšěrnu transformaciju druheho najwjetšeho producenta miliny kraja.

Choćebuz (SN/at). So z brunicu rozžohnować a hač do 2040 nimale 14 gigawattow wobnowjomnych energijow wuwiwać je LEAG prěni raz 2022 připowědźiła. Sydom gigawattow chcedźa hač do 2030 docpěć. Stołpy schwaleneho nowowusměrjenja su tři nowe operatiwne towaršnosće, kaž předewzaće w nowinskej zdźělence piše. Towaršnosće LEAG Renewables, LEAG Clean Power a LEAG Biomass su samostatne wobchodniske wobłuki, kotrež zjimaja pod třěchu noweje holding z mjenom LEAG tzwr. Wone tworja zakład „Zeleneho Powerhouse“ předewzaća, kaž nowinski rěčnik Thoralf Schirmer rozłožuje.

30 lět wobsteji biosferowy rezerwat Hornjołužiska hola a haty. Nimale runje tak dołho traja prócowanja, nic jenož Budyskeje župy „Jan Arnošt Smoler“, serbsku rěč w jeho skutkowanju zakótwić. Zarjadnistwo biosferoweho rezerwata chce tu skónčnje widźomny krok doprědka přińć. Wuchadźišćo za to tworjachu wobdźěleni na workshopje wčera w Domje tysac hatow.

Mužakow (AK/SN). Łužica chce so z regionom za zelenu energiju stać, kotryž je po cyłej Europje jónkrótny. Tak ma so w kónčinje prěni „Zero Net Valley“ jako pilotowy projekt přewjesć, w kotrymž so žadyn wuhlikowy dioksyd njewustorkuje. Wizija ma so nětko přez konkretne zaměry a žadanja komunow a wokrjesow formulować a sakskemu kaž tež braniborskemu knježerstwu sposrědkować. Runje tak maja so zaměry a žadanja komunow parlamentej EU předstajić, zo móhli za wiziju wabić. Tole wobzamknychu čłonojo Łužiskeho kruha minjeny štwórtk na swojim posedźenju w Mužakowskim Nowym hrodźe.

Chcedźa znowa próstwu zapodać

srjeda, 12. junija 2024 spisane wot:

Zaměrowy zwjazk Łužiska jězorina Sakska podpěruje komuny při jězorach nastupajo wobhospodarjenje přibrjohow a šćežkow, za čož wužiwaja spěchowanske srědki Zwjazka. Bórze pak so doba zakónči.

Wojerecy (AK/SN). Zaměrowy zwjazk Łužiska jězorina chce komunam, kotrež su čłonojo w gremiju, nastupajo wobhospodarjenje přibrjohow a kolesowarskich šćežkow při jězorach sylnišo podpěrać. Předewšěm maja so spěchowanske srědki ze zwjazkoweho programa STARK wužiwać, wo kotrež chce so zwjazk prócować. Program Zwjazka je za kónčiny ze změnu strukturow předwidźany. Radźićeljo wobzamknychu na wčerawšim posedźenju we Wojerecach jednohłósnje, zo dyrbi so spěšnje wotpowědna próstwa zdźěłać. Nowe spěchowanje měło wot klětu spočatka septembra do kónc awgusta 2029 płaćić. „Dźe wo to jězdźidła, graty a wosebite mašiny kupić. Chcemy komuny wolóžić a sami nadawki při jězorach přewzać. Tak maja so na přikład přibrjohi wurjedźić a kolesowarske šćežki hladać“, wuswětli jednaćel zaměroweho zwjazka Łužiska jězorina Sakska Daniel Just.

Radworscy starši so wobaraja

pjatk, 07. junija 2024 spisane wot:
Radwor (SN/mb). Krajny zarjad za šulu a kubłanje (LaSuB) chce na Radworskej serbskej zakładnej šuli „Dr. Marja Grólmusec“ přihotujo přichodny štwórty lětnik serbsku rjadownju likwidować. To je kubłanska referentka Domowiny Katrin Suchec-Dźisławkowa po wčerawšim digitalnym krizowym posedźenju zastupjerjow sakskeho kultusoweho ministerstwa, LaSuB, Serbskeho šulskeho towarstwa a třěšneho zwjazka Serbow wobkrućiła. LaSuB dale na tym wobsteji, po prózdninach šěsć šulerjow serbskeje rjadownje aktualneho třećeho lětnika z 19 němskimi šulerjemi do zhromadneje rjadownje fuzioněrować – štož by serbski rěčny rum, kotryž je sej staršiska iniciatiwa před třomi lětami wuwojowała, zaso skóncowało. Tohodla je Suchec-Dźisławkowa, zdobom rěčnica staršiskeje iniciatiwy, připowědźiła, zo „budu so starši wobarać“. Tež zwjazkowe předsydstwo Domowiny chce so na swojim dźensnišim wuradźowanju z naležnosću zaběrać. LaSuB wusprawnja swoje postupowanje z personelnymi problemami na němskich šulach a trěbnym wotrjadowanjom personala z Radworja.

Nimale 70 milionow eurow za Čornu Pumpu

štwórtk, 06. junija 2024 spisane wot:

Regionalny přewodźacy wuběrk Łužiskeho rewěra (RBA) je na swojim posedźenju wčera, dalši wutwar parka industrije w Čornej Pumpje, nimo dalšich projektow, wobkrućił.

Zhorjelc (AK/SN). Park industrije w Čornej Pumpje chcedźa do wuchodneho směra powjetšić. K tomu je so regionalny přewodźacy wuběrk Łužiskeho rewěra (RBA) wčera, srjedu, na swojim sedmym posedźenju wuznał. Wón wobkrući projekt změny strukturow „Park industrije Čorna Pumpa rozšěrjenska płonina juh“. „Nam dźe wo wuměnjenja planowanja a wo wotkryće. Perspektiwisce maja nowe dźěłowe městna w industriji nastawać“, podšmórny Zhorjelski krajny rada dr. Stephan Meyer (CDU), kotryž je lětsa předsyda RBA, po posedźenju. Wuběrk so z dohromady 12 projektami zaběraše, kotrež maja cyłkowny wobjim 171 milionow eurow. Někak 140 milionow eurow ma z nich Zwjazk z pomocu zakonja k zesylnjenju strukturow spěchować. Jědnaće projektow je RBA wobkrućił.

Na pochad Krabata dopominać

štwórtk, 06. junija 2024 spisane wot:

Kulow woswjeći „400 lět Janko Šajatović“

Swoje poslednje žiwjenske lěta je Janko Šajatović přewažnje we Łužicy skutkował. Wot lěta 1691 do 1704 bydleše wón na wuměnku we Wulkich Zdźarach. Chorwatski obrist Janko Šajatović (1624-1704), historiska wosoba, kotraž je mnohim awtoram zakład jich powědkow wo Krabaće, je we Łužicy daloko sahace slědy zawostajiła. Kulow dopomina wot 14. do 16. junija ze swjedźenskim kóncom tydźenja na 400. narodniny Šajatovića. Wo nastorku, motiwaciji a wobsahach je so Andreas Kirschke z koordinatorku Beatu Hufnagel rozmołwjał.

Što je motiw za město Kulow swjedźenski kónc tydźenja wuhotować?

B. Hufnagel: Krabata jako mytisku figuru mnozy ludźo znaja, Janka Šajatovića porno tomu pak wo wjele mjenje. Dźakowano Hansej-Jürgenej Schröterej, kiž je wo Šajatoviću slědźił, wěmy, zo je so wón jako historiska wosoba z protagonistom powěsćow stał. Na to chcemy přichodnje bóle dopominać.

Što zwjaza Šajatovića z Kulowom?

Wojerecy (AK/SN). We Wojerecach zamołwići zaměrnje na změnje hospodarskich strukturow dźěłaja. W bywšej produkciskej hali předewzaća Robotron w Ćiskowskim industrijnišću nastanje „Centrum za twarjenje a bydlenje“. Tam maja so nowe maćizny a technologije wuslědźić a za zasadźenje w praksy přepruwować. Nošer projekta je Łužiski technologiski centrum Lautech, kotryž dźěła wusko ze zwjazkowej inowaciskej syću „BauRaumWerk“ hromadźe. W industrijnišću ma mjez druhim zhotowjenska hala, labor, seminarna rumnosć a składźišćo za material nastać. Cyłkownje 5,8 miliony eurow naprawa płaći. 5,7 milion eurow spěchuje so ze zakonja za inwesticije we wuhlowych kónčinach. Łužiski technologiski centrum Lautech, wužiwar industrijoweje hale, tohorunja podźěl přewza.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND