Kamjenc (SN/BŠe). Na wosebite pućowanje podachu so wčera šulerjo rjadownje 7a Serbskeje wyšeje šule „Dr. Marja Grólmusec“ Radwor. Jakubowy puć, kotryž wjedźe tež po Łužicy, bě a je jim cyle no­we­ wužadanje. Hižo před lětomaj běchu so tři dny zhromadnje z rjadowniskej wučerku Moniku Šołćinej, dalšej pře­wodźacej wučerku a ze staršimaj na puć nastajili a zahajichu jón w Smochćicach. Zakónčili běchu jón w Kamjencu, zwotkelž su nětko wčera dale šli.

Zejmuju swój kłobuk!

štwórtk, 17. meje 2018 spisane wot:
Jako teenager maš hdys a hdys za wušomaj. A štož starši abo wučerjo prěduja, dźe do jednoho wucha nutř a po tamnym zaso won. Jako chłostanje zasadźeja dorosćeni dźensa rady zakaz techniki, a internetny zwisk WLAN je w tej abo tamnej domjacnosći spěšnje raz hasnjeny. Přiznawam, zo tež ja naprawu wužiwam. Ćim bóle překwapi mje předewzaće šulerjow 7. lětnika Radworskeje Serbskeje wyšeje šule „Dr. Marja Grólmusec“, kotřiž tele dny hižo druhi raz po Jakubowym puću putnikuja. To pak njejsu sej jich starši abo wučerjo wumyslili. Ně, wuknjacy sami sej přejachu swoje pućowanske dny na te wašnje zhromadnje přežiwić. A to najlěpše je, zo wzdadźa so wšeje techniki, kotraž móhła jich wobwliwować. Zejmuju swój kłobuk! Snano měli sej to za přikład brać a runje tak jónu někotre dny bjez handyja, telewizora abo kompjutera přetrać. Bianka Šeferowa

Pěstuja wukrajne kontakty

srjeda, 16. meje 2018 spisane wot:

Swobodna wyša šula Hamor pěstuje intensiwne styki z gymnazijom w pólskich Mysłakowicach we wokrjesu Jelenia Góra. Serbskim poskitkam z wokoliny je kubła­nišćo wotewrjene.

Hamor (AK/SN). Na njedawnym posedźenju Hamorskeje gmejnskeje rady je nawoda tamnišeje Swobodneje wyšeje šule Ralph Berthold wo dwulětnym partnerstwje „Mjezy překročaceho kubłanja w zelenej rjadowniskej stwě za lěpši přichod“ rěčał.

W nětčišim 7. a 8. lětniku Hamorskeho kubłanišća wuknu štyrjo šulerjo pólšćinu jako druhu cuzu rěč. „Starši kaž tež šulerjo widźa pak w praksy skerje přemało aktiwneho wužiwanja mozow za wjacerěčnosć. Tak wabimy za pólšćinu stajnje w rozmołwach ze staršimi“, rjekny Ralph Berthold. Wón wobkrući, zo je šula wotewrjena tež za serbske wobsahi. Kónc lěta 2014 nastaty zwisk k towarstwu Šwjelowa bróžeń Wochozy z.t. pak so poradźił njeje. „Nažel njebě wot šulerjow dosć rezonancy na wabjenje towarstwa“, Berthold wobžarowaše. „Někotryžkuli widźi to tež jako logistiske přežadanje šulskich wotběhow.“ Šulski nawoda pak potwjerdźi, zo chce so dale wo kontakt k towarstwu prócować.

Ralbičanka mjez najlěpšimi była

srjeda, 16. meje 2018 spisane wot:
Šulerka 8. lětnika Serbskeje wyšeje šule Ralbicy Davinia Brězanec (naprawo) je sej na lě­tušej 10. sakskej olympiadźe rušćiny w Drježdźanach 2. městno wubědźiła. Na fi­nalnym wurisanju w kultusowym ministerstwje bě so 14 šulerjow 8. lětnika z cyłeje Sakskeje wobdźěliło, mjez nimi tež dalša šulerka z Ralbic Nóra Zahrodnikec. Wona docpě predikat „z dobrym wuspěchom“. Na wubědźowanju měja­chu šulerjo pisomne nadawki spjelnić. Po tym dyrbjachu dialogi zestajeć, mjez druhim wo temach swójba, přećeljo, hobbyje a wotběh dnja, při čimž dźěłachu jako partnerojo. „To bě wosebje napjate, dokelž njeznajachmoj swojeju partnerow“, rjekny Davinia Brězanec. Po wodźenju po kultusu přepoda jim nawoda Drježdźanskeho krajneho zarjada za šule a kubłanje Hagen Kettner wopisma. Foto: Jan Rjeda

Viadrina změje nowu prezidentku

wutora, 15. meje 2018 spisane wot:

Frankfurt nad Wódru (RD/SN). Senat załožby Europskeje uniwersity Viadrina Frankfurt nad Wódru je jednohłósnje ­politologowku prof. dr. Juliju von Blumenthal za nowu prezidentku Viadriny wuzwolił, a to minjenu srjedu. 47lětna nastupi zastojnstwo spočatk nazym­skeho semestra w oktobrje. Tuchwilu skutkuje wona hišće jako dekanka kulturno-, socialno- a kubłanskowědomostneje fakulty na Berlinskej Humboldtowej uniwersiće.

„Runje w tych časach, kotrež Europu a němsko-pólske styki tak wužaduja“, chcu Europsku uniwersitu „jako centralne městno zhromadneho wuknjenja a rozmyslowanja skrućeć“, wozjewi Blumenthal dźeń po wuzwolenju. Při tym dźe wo to, „ze sćerpliwosću a zasakłosću“ projekt zhromadneje němsko-pólskeje fakulty pohonjeć. Viadrina a Poznańska Uniwersita Adama Mickiewicza jednatej hižo pjeć lět wo jónkrótnym mjezu překročacym bilateralnym wy­sokošulskim zarjadnišću a wotpohladujetej, je při Collegiumje ­Polonicumje w pólskich Słubicach zasydlić.

Kulow (SN/MiR). „W tymle městačku je začuwać wulki angažement wobydlerjow za domiznu. To pokazuje so w žiwej zhromadnosći w towarstwach kaž tež mjez generacijemi“, rjekny sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) pjatk w Kulowje, „tuž sym bjez wulkeho wotwažowanja rady sem přijěł.“ Kretschmer bě so přizjewił jako roz­mołwny partner šulerjam tamnišeje wyšeje šule „Korla Awgust Kocor“ na projektny dźeń Europskeje unije „Europa přińdźe do šule“. Młodostni, kotřiž wu­knu w 9. lětniku kubłanišća, běchu sep prašenjow přihotowali.

Klewernje a cool

póndźela, 07. meje 2018 spisane wot:
Europska unija je wulki cyłk, kotryž w zhromadnosći skutkuje. Přiwšěm jewi so dźeń a wjace krajow, kotrež pokazuja na swoje indiwidualne zajimy. Kak tole zwjazać? A kak cyłk wobchować a při tym jednotliwca njewottrašić? To bě jedna tema­ rozmołwy sakskeho ministerskeho prezidenta Michaela Kretschmera (CDU) ze šulerjemi Wyšeje šule „Korla Awgust Kocor“ Kulow. Ze swojimi pokiwami zdo­by­ sej politikar kedźbnosć a sympatiju młodych ludźi, dokelž je jim z wutroby rěčał­. Wón radźeše přitomnym, sej swět wot­krywać, druhe rěče nawuknyć a so do nje­znatych kulturow zanurić. Při tym pokaza jim puće, kotrež zmóžnjeja sej jězbu won z Łužicy za mjezy Němskeje financielnje zawěsćić. Njezataji pak přeće, zo měli so pućowacy na dobro Sakskeje nawróćić. Starša generacija by rjekła: klewerne to postupowanje. A młodostni přiznachu, zo bě to cool. Milenka Rječcyna

Wjelelětnu kubłarku rozžohnowali

štwórtk, 03. meje 2018 spisane wot:
Po nimale 20lětnym skutkowanju jako kubłarka w Rakečanskej pěstowarni „Raj palči­kow“­ su tam tele dny Lejnu Šołćinu (2. wotprawa) na zasłuženy wuměnk rozžohno­wali. Za jeje dźěło dźakowachu so jej Martin Greger z wjednistwa Kře­sćansko-socialneho kubłanskeho skutka jako nošer, sobudźěłaćerka Rěčneho cen­truma­ WITA­J Jadwiga Kaulfürstowa (wotlěwa) a nawodnica kubłanišća Ute Sykora. Ralbičanka Lejna Šołćina je minjene lěta z wjele lubosću a angažementom Witaj-skupinu w Rakecach natwariła a njeličomnym dźěćom serbsku rěč zbližiła. Tež hajenje­ serbskich tradicijow bě jej wutrobna naležnosć. Witaj-skupinu Rakečanskeje pěstowarnje nawjeduje nětko kubłarka Elisa Delanec. Foto: Maik Brězan

Informacije a zhromadnosć

srjeda, 02. meje 2018 spisane wot:

Lipsk (LW/SN). Skupina šulerjow z Delnjeje Łužicy je so wobdźěliła na studijnym informaciskim dnju na Lipšćanskej uniwersiće. Zańdźenu sobotu přebywachu młodostni z přewodom Katarzyny Fidekoweje a Marion Stenseloweje na tamnišim Instituće za sorabistiku. Wšitcy šulerjo skutkuja při RBB w młodźinskim wusyłanju „Bubak“ sobu. Jich wizita bě wotmołwa na wopyt Lipšćanskich studentow w juniju 2017 we Hochozy, hdźež bě ideja wuměny nastała. Šulerjo wobhladachu sej uniwersitu a wobdźě­lichu so na přednoškomaj. Něhdyši stipendiat Załožby za serbski lud Aleksandar Jovanović ze Serbiskeje je wopyto­warjow po Lipsku wjedł.

Nimo šulerjow běchu sej do Lipska dalši zajimcy za studij sorabistiki dojěli. Doktorandaj instituta Till Wojto a Liza Wal­therowa předstajištaj přehlad dźěławosće instituta na akademiskim, didak­tiskim a socialnym polu. Wědomostna sobudźěłaćerka a docentka dr. Jana Šołćina je zajimcam podała konkretne informacije wo studiju a je jich po­radźo­wała.

Chce wulki swět dale zeznawać

srjeda, 02. meje 2018 spisane wot:

Mjez lawreatami lětušeho šulerskeho pisanskeho wubědźowanja „Lessing linku po lince“ je 18lětna Emma Gerntke. Šulerka 11. lětnika Lessingoweho gymna­zija w Kamjencu pochadźa ze Smječkec. „Moja wučerka dr. Christine Speich mje we wukonowym kursu němčiny pohnuwaše, so na tymle wurisanju wobdźělić“, wona powěda. Na pisanju ma swoje wjese­lo. Wot zakładneje šule je so wona přeco zaso w tekstach wuspytała. Citat z „Nathana mudreho“ jako tema ju putaše, přinošk w formje dźenika napisać. Ideja bě bórze namakana: Kak ze suicidom lubowaneje přećelki wobchadźeć? Wona, Amelie, měješe depresije swojeje biseksualnosće dla. Jako nochcyše hólc ju dlěje za přećelku měć, widźeše wona smjerć jako jenički wupuć. Awtorka „nam wěrjomnje pokazuje, kak začuća, dopomnjenki a asociacije prěki a podłu skakaja“, lawdator Wolfgang Melzer přinošk chwali.

Přewšo powabne su młodej Smječkečance basnje w jendźelskej rěči. A kajka přesłapjena móže być, hdyž njedocpěje jeje přełožk do němčiny wuprajiwosć jendźelskeho originala. Rady tež sama jendźelsce basni.

HSSL24

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND