Lětuši dźěćacy ptačokwasny program Serbskeho ludoweho ansambla je po wšej Łužicy přewšo dobry wothłós žnjał. Wobsteji woprawnjena nadźija, zo namaka inscenacija přichodnje tež za mjezami Łužicy swojich fanow. Wulke připóznaće zasłuži sej bjezdwěla spodobne libreto z pjera Jěwy-Marje Čornakec. Při tym złožowaše so dramaturgowka SLA a serbska awtorka na swój bohaty pokład powědančkow za dźěći.
Bursowe towarstwo němskeho knižneho wikowarstwa je wospjet na šulach po cyłej Němskej předčitanske wubědźowanje „Čitanske lawy“ wuhotowało. Mjez lětušimi wobdźělnikami bě tež dźesaćlětna Bettina Weise z Lipoweje šule Wojerecy. Silke Richter je so z njej rozmołwjała.
Sobušulerjo su Će jako najlěpšu předčitarku 4. lětnika wuzwolili. Kak je k tomu dóšło?
B. Weise: Čitam rady a wjele. Jako prěnje je knjeni Syguschowa, mějićelka domu knihow a hudźby, z našeho 4. lětnika najlěpšich předčitarjow wuzwoliła. Tam bě tež tójšto mudrych hólcow pódla, a ja. Smy po tym wšitcy něšto předčitać dyrbjeli, a sobušulerjo wothłosowachu, štó je najlěpje čitał. Dóstach 20 hłosow, a tak sym dobyła. Tuž smědźach Lipowu šulu na wubědźowanju „Čitanske lawy“ zastupować.
Jako so termin wubědźowanja bližeše, sy zawěsće rozpjeršena była?
B. Weise: Ow haj, samo jara! Mějach wulke brjušebolenje. A poslednju nóc sym lědma spać móhła, tak rozbudźena běch. Nastajnosći sym wotućiła a sej zaso wusnyła, ale mějach rjany són.
Wo sonje rěčimoj na kóncu. Kak sy so na wubědźowanje přihotowała?
Čas lětušich ptačokwasnych swjedźenjow je wšak hižo nimo. Tež wo zarjadowanjach na přikład Serbskeho ludoweho ansambla je so rozprawjało. Wjele čitać móžach tohorunja wo programach, kotrež su serbske dźěći w pěstowarnjach a zakładnych šulach hłownje same wuhotowali.
Zo ptači kwas prawidłownje tež w Rakecach wotměwaja, lětsa na dźeń 25. januara, wo tym zwonka gmejny jenož mało pytnješ. Lětsa bě tomu cyle hinak.
Dźěći z pěstowarnje ,,Kraj palčikow“ w starobje třoch do šěsć lět běchu so hromadźe ze swojimi kubłarkami jara derje na wosebity program staršim, dźědam a wowkam kaž tež druhim hosćom na žurli Pawołskeje šule přihotowali.
Dwě a poł lěta hakle je Anna Gümbel šulerka Choćebuskeho Delnjoserbskeho gymnazija. „Rěče wuknyć je mi wjeselo, nimo delnjoserbšćiny mam na gymnaziju łaćonšćinu a jendźelšćinu“, mi 14lětna powěda. „Tónle gymnazij ma dobre mjeno w měsće a wokolinje. Wabiło mje tež je, zeznać mi hač do toho skerje njeznatu serbsku kulturu a rěč.“ Z Dortmunda pochadźaca mjeztym delnjoserbšćinu tež rady nałožuje a hornjoserbšćinu zdźěla rozumi. Škoda, wona praji, zo je serbšćina w Choćebuzu a wokolinje jeno zrědka zjawnje słyšeć. Njedaloko Serbskeho domu bydlaca pak wo tam wotměwacych so zarjadowanjach wě. A připowědźenje stacijow w delnjoserbšćinje w zjawnych wobchadnych srědkach w Choćebuzu ma wona za dobre.
Nimo rěčow pěstuje Anna Gümbel dalši konik, a to je hudźba. Hižo dźewjeć a poł lěta hudźi wona na smyčkowym instrumenće cello a je swěrna šulerka Choćebuskeho konserwatorija. „Njebych-li hudźbu měła, by mi něšto pobrachowało. Hač pak so jónu powołansce na tym polu profiluju, hišće njewěm.“
Biskopičanska Syć za dźěći a młodźinu (KiJu) skići na polu socialneho, kulturneho a kubłanskeho zastaranja wšitkich generacijow wulki poskitk. Z dźěłarnju kroča po nowych pućach.
Biskopicy (SN/MiR). „Sym zbožowny, zo mamy z Bernadet Zellerowej nětko tež serbskorěčnu sobudźěłaćerku“, rjekny nawoda Syće za dźěći a młodźinu (KiJu) w Biskopicach Andreas Mikus zańdźeny štwórtk na rozmołwje z nowinarjemi. „Rady bych hišće dalšu abo dalšeho sobudźěłaćerja ze serbskorěčnymi kmanosćemi w swojim kruhu měł. To zmóžnja nam naše poskitki intensiwnišo tež serbskorěčnym zajimcam zbližić.
Budyski Rěčny centrum WITAJ přewjedźe lětsa w jutrownych prózdninach druhi ferialny kurs za dźěći. Přeprošene na njón su šulerjo zwonka serbskeho sydlenskeho ruma.
Budyšin (SN/MiR). Ferialny kurs RCW wot 2. do 6. apryla měri so na dźěći w zakładnošulskej starobje wot 1. do 4. lětnika. W cyłku poskići zarjadnišćo lětsa štyrnaće zajimcam składnosć, so na kursu wobdźělić.
Wojerecy (SN/mwe). Dźěćaca a młodźinska farma Wojerecy je mnohim holcam a hólcam z města a wokolnych wsow wšědnje dobra adresa, hdźež móža so po šuli a w prózdninach zetkawać. Nošer socialneho zarjadnišća je Miłočanski Křesćansko-socialny kubłanski skutk (CSB). Nimo dorosćacych přichadźeja prawidłownje, znajmjeńša jónu wob měsac, tež wuměnkarjo na daloko znaty statok, zo bychu tam swoje seniorske dopołdnjo dožiwili. Tež lětsa maja na farmje wobšěrny program a organizuja najwšelakoriše zarjadowanja. Kaž je to hižo lěta z wašnjom, je farar Peter Paul Gregor z Wojerowskeje katolskeje wosady swjateje swójby spočatk lěta dźěćacu a młodźinsku farmu požohnował.
K zarjadowanjam zežiwjenskeho a zeloweho centruma z wobswětowej a wučbnej zahrodu w klóštrje Marijinej hwězdźe słušeja projektowe dny za šulerjow a seminary.
Pančicy-Kukow (SN/mwe). Tysacy ludźi ze wšěch kónčin Němskeje, mjez nimi tójšto turistow, wopytuja lěto wob lěto w Pančicach-Kukowje klóštersku zahrodu. Za nju a tam wotměwace so zarjadowanja steji Miłočanski Křesćanskosocialny kubłanski skutk (CSB) na čole. Nimo swójbneho dožiwjenskeho dnja, zahajenja zahrodoweje sezony, klóšterskeho a swójbneho swjedźenja Budyskeho wokrjesa a nic naposledk zahrodoweje nocy a zeloweje njedźele stej tež nalětni koncert z chórom Lipa a koncert dujerskeje kapały Horjany mnohim kóžde lěto krutej terminaj.