Z pomocu nałožkow rěč wuknyć
Kulowskej kubłanišći, zakładna šula „Krabat“ a wyša šula „Korla Awgust Kocor“, dźěłatej na dobre wašnje hromadźe. To začuwaja šulerjo w běhu wšědneho šulskeho dnja, runje tak, kaž na wosebitych zarjadowanjach. Při tym hraje serbšćina stajnje hódnu rólu.
Kulow (AK/SN). K zahajenju noweho lěta na kubłanišćomaj wjesela so wuwučowacy a wuknjacy na prěni wulki wjeršk w běhu lěta – ptači kwas. Tak je mjeztym z tradiciju, zo přeprošuja šulerjo zakładneje šule serbšćinarjow wyšeje šule z 5. a 6. lětnika na program ptačeho kwasa. Lětsa so zarjadowanje 26. januara wotměwaše. Šulerka, kotraž so wosebje rady na serbskorěčnych poskitkach wobdźěluje, je Grete Stoppel z Horow. „Za mnje serbšćina prosće wulkotnje klinči. Při zwučowanju wurjekowanja wosebje wjele wuknu, při pěstowanju nałožkow tójšto nazhonju“, měni Grete. 14lětna młodostna je šulerka rjadownje 9A. Wona wuknje stajnje srjedu dwě hodźinje serbsce a by rěč rady hišće intensiwnišo wuknyła. To pak na šuli personalneje situacije dla móžno njeje. Pobrachuja cyle jednorje wučerjo.
Hižo so jako student čuć
Wukubłanišćo za wučerjow we Łužicy rozšěrili
Lubij (SN/MG). W měsće „mjez wokrjesomaj“, kaž je sakski kultusowy minister Christian Piwarz (CDU) pomjenuje, maja hižo wot lěta 2019 wukubłanišćo za referendarow zakładnych šulow. Hižo wjace hač 200 wučerjow su tak w běhu lět na powołanje přihotowali. Nětko chcedźa kubłanišćo na referendarow wyšich a spěchowanskich šulow rozšěrić. „Dźemy přichodny krok“, Piwarz praji. Iniciatiwu za rozšěrjenje stejnišća w Lubiju běštaj krajnej radaj Zhorjelskeho a Budyskeho wokrjesa dałoj.
Stajnje online – je to zlě?
Aktualnu rozprawu wo połoženju dźěći a młodostnych w Sakskej předstajili
Drježdźany (SN/AN). W swojej šestej rozprawje wo połoženju dźěći a młodostnych zaběra so sakske socialne ministerstwo (SMS) z tym, kak móhli dźěći a młodych ludźi k zamołwitemu a wěstemu wobchadej z digitalnymi medijemi wukmanić. Stajnje „online“ być je za młodostnych mjeztym normalita, čitamy w rozprawje, kotruž je socialna ministerka Petra Köpping tele dny předstajiła. Tuž je wažne, jich tež w „digitalnym swěće“ podpěrować, štož je wobstatk dźěćaceje a młodźinskeje pomocy.
foto: Liliana Rachelic ...
Dźěći „Krabatoweje skupiny“ serbskeje pěstowarnje „Jan Radyserb-Wjela“ w Budyšinje swjećachu z njewjestu Paulinu a nawoženju Benom rjany zymski swjedźeń. Na swačinje jim słódne sroki z ćěsta zesłodźachu, kotrež běchu jim ptački na taler wobradźili!
kubłarka pěstowarnje „Jan Radyserb-Wjela“ Leńka Ješkec
Budyšin
Foto: Christina Měškankowa
Dźěći małeje a srjedźneje skupiny Worklečanskeje pěstowarnje su ptači kwas wopytowarjow dnjoweje hladarnje překwapili. Spěwajo podachu so na puć, zo bychu ludźi zwjeselili. Braška wjedźeše njewjestu Helenu a nawoženju Symana, družce a wšitkich dalšich pisanych kwasowarjow.
Knjeni Markowa ze Sernjan (na foće naprawo) so dźěćom za přewšo zwjeselacy a rjany program podźakowa.
Christina Měškankowa
Worklecy
Na žurli Šunowskeje Fabrikskeje hospody swjećeše 26 předšulskich dźěći Ralbičanskeje pěstowarnje z něhdźe 150 hosćimi ptači kwas.
Bookii-prózdniny
Powołanske wiki na zwučene wašnje
Hižo dźewjaty raz přeprošuje šěroki zwjazk institucijow na powołanske wiki Zukunftsnavi. Wo nowosćach a planach lětušich wikow informowachu zamołwići wutoru.
Budyšin (SN/MG). Lětsa hišće raz wšo po zwučenym – tole bě tenor nowinskeje rozmołwy w rumnosćach studijneje akademije. W zawodnych słowach rozłožowaše dr. Romy Reinisch, přirjadnica w krajnoradnym zarjedźe, zo „su wiki centralny dźeń za šulerjow, studentow a wučomnikow, kotřiž chcedźa so wo poskitkach w regionje informować.“ Nimo zawodow pak poskićuje Budyska wotnožka agentury za dźěło tež indiwiduelne powołanske poradźowanje we wosobinskich rozmołwach.
W Serbach nastawa dźěl kraja wědomosće
Astrocentrum Łužica móhł so wo rozkćěw cyłeho regiona postarać – perspektiwa za młodych ludźi w domiznje
Sakska ma so stać z krajom wědomosće, wšako hightech-stejnišćo hižo je. Zakłady za to su minjene lěta ze zaměstnjenjom puć rubacych předewzaćow kładli. Husto rěči so w medijach wo Silicon Saxony, štož pokazuje na wěsty podźěl z hospodarstwom splećeneje wědomosće. Loni stej so dalšej wulkej předewzaći wědomosće přidružiłoj. Jedne z njeju je Němski centrum za astrofyziku (DZA), kotryž serbsce oficialnje Astrocentrum Łužicarěka. Zaběra so z grawitaciskimi žołmami – tež za hospodarske zaměry. Nimo toho spytaja jeho wědomostnicy z pomocu grawitaciskich žołmow wuswětlić zakłady a pozadk swětnišća. Dopóznaća z toho pomhaja při wuwiwanju nowych technologijow a modernych datowych systemow.
Za swoje zaměry su wědomostnicy DZA w serbskej Hornjeje Łužicy, w Delanach, optimalne wuměnjenja namakali. Loni su dóstali zelenu swěcu za swój projekt a lětsa doskónčne přizwolenje njesnadneje sumy spěchowanskich srědkow.
Wučerjo dźěłaja husto podźělnje
Drježdźany/Budyšin (SN/MiR). Podźělne dźěło mjez wučerjemi je w Sakskej snadnje stupało. Po informacijach Zwjazkoweho statistiskeho zarjada dźěłaše w šulskim lěće 2022/2023 po cyłej Sakskej dohromady 40,8 procentow wšitkich wučerjow a wučerkow na powšitkownje kubłacych šulach podźělnje. To je wo nimale jedyn procent wjace, hač lěto do toho. Po cyłej Němskej je kwota wyša – 42,3 procentow – najwyša w běhu zašłych dźesać lět. Kaž Sakski krajny zarjad za šulu a kubłanje (LaSuB) na naprašowanje SN zdźěli, njeje móžno konkretizować, kelko wučerkow a wučerjow na serbskich a serbšćinu wuwučowacych šulach z mjenje hodźinami dźěła. Zarjad nima za to diferencowanu móžnosć absolutne ličby zwěsćić.
Rěčne kursy požadane
Rěčny centrum WITAJ (RCW) w Budyšinje zhladuje wróćo na dale a stupacu ličbu kursow serbšćiny w zańdźenym lěće. Milenka Rječcyna je so z docentom serbšćiny Marekom Krawcom rozmołwjała.
Kak je poměr přirunujo kursy serbšćiny w tutym a w zańdźenym lěće?
M. Krawc: Tuchwilu mamy w RCW 24 kursow, loni mějachmy něhdźe 17. To je jasnje stupaca tendenca. Zajimawe je, zo mamy kursy na dalšich městnach, nic jenož kaž dotal w Budyšinje, Pančicach-Kukowje, Wojerecach abo w Slepom. Nětko podawamy tež kursy w Konjecach, Kulowje a w Radworju, wšitke wusměrjene na započatkarjow. W cyłku je dźewjeć nowych prezencnych kursow, dwaj stej online kursaj.
Wuwučujeće Wy wšitke kursy na wšelkich městnosćach jenož sam?
M. Krawc: Ně. Nimo mje – ja wuwučuju w Budyšinje, w Slepom a we Wojerecach – su to: Jan Breindl w Kulowje, Kryštof Peršín w Konjecach a Pančicach-Kukowje, Julian Nyča w Pančicach-Kukowje kaž tež Walburga Šćapanowa w Radworju. Wjeselu so jara, zo wona tam kurs za započatkarjow podawa. Jan Breindl wuwučuje w třoch kursach, Kryštof Peršin ma štyri kursy kaž tež dwaj online kursaj na starosći.
