Z časowym swědkom za šćežku

štwórtk, 14. decembera 2023 spisane wot:
We wobłuku projekta „Na serbskich slědach we Warnoćicach“ rozmołwjachu so šulerki a šulerjo 11. lětnika Serbskeho gymnazija Budyšin minjenu póndźelu z časowym swědkom Jakubom Wjacławkom. 89lětny jim wo swojim času jako serbski šuler we Varnsdorfje po Druhej swětowej wójnje rozprawješe. W tym zwisku běštaj hižo w nowembrje dr. Jana Piňosová a dr. Robert Lorenc ze Serbskeho instituta šulsku hodźinu wuhotowałoj. Zaměr projekta je wutworić wučbnu šćežku, kotraž dobu „Warnočanskeje generacije“ wobswětluje. Foto: Serbski institut/Jana Piňosová

Rakecy (SN/AN). Zajim běše přewšo wulki, jako prošachu na wčerawšim popołdnju wučerki Rakečan zakładneje šule „Bjarnat Krawc“ na dźeń wotewrjenych duri. Nimo rjadowniskich rumnosćow předstajichu wone tež cyłodnjowske šulske poskitki. Wo sławnym wótčincu, po kotrymž je šula pomjenowana, serbskim komponisće Bjarnaće Krawcu, informuja witriny, kotrež su po cyłym domskim postajene. Šulerki a šulerjo su je sami wuhotowali a předstajeja tu wažne stacije jeho žiwjenja kaž tež někotre dźěćace spěwy, kotrež je skomponował. Tute spěwy su tež dźensa hišće wobstatk wučby serbšćiny na šuli.

Jako wosebitej hosćej na wčerawšim zarjadowanju běštej kubłanska referentka Domowiny Katrin Suchec-Dźisławkowa a rěčna motiwatorka za Rakečan kónčinu Raphaela Wićazowa přichwatałoj. Wonej předstajištej zajimowanym staršim fakultatiwny poskitk wučby serbšćiny na šuli. Skedźbništej tež na wosebity wuznam serbskeje rěče w Rakečanskej kónčinje, w srjedźišću dwurěčneho wokrjesa Budyšin.

Serbsko-čěske styki

póndźela, 11. decembera 2023 spisane wot:

Znaju čěsku šulu, kotraž hižo šwarny čas w Němskej za partnerskej šulu pyta. ­Dotal nažel bjez wuspěcha. Ja wšak so nadźijam, zo je snadź serbska abo serbšćinu wuwučowaca šula zwólniwa, styki a zwiski do susodneho kraja natwarić a na te wašnje swojim šulerjam nowy swět wotkryć.

Dožiwjenja w słowjanskich krajach za mjezu Němskeje so jara hłuboko we wědomju dźěsća a młodostneho zakótwjeja a wowliwuja hustodosć jeho zadźerženje jako dorosćeny. Partnerstwo městow Budyšin a Jablonec nad Nisou a z tym zwjazane partnerstwo mjez serbskej a čěskej zakładnej šulu to dopokaza. Po 25 lětach dopominaja so něhdyši šulerjo hišće dźensa na tehdyše zetkanja. Někotři z nich su sej zwiski ze susodami wobchowali a je hač do dźensnišeho pěstuja. Słowjanska wzajomnosć, kotruž wšak sej jara přejemy, tola hustodosć w praksy zanjechamy, dóstawa na te wašnje swoje wobkrućenje. Milenka Rječcyna

Kursisća rěčneho projekta „Zorja“ z delnjoserbskeho Dešna pobychu na swojim wčerawšim dnjowym wulěće w Budyšinje. Wot ranja wobhladachu sej tu wšelake městnosće serbskeho žiwjenja­ a su tež hnydom swoje prěnje, nowe rěčne znajomosće nałožowali.

Budyšin (SN/AN). „Běše to dźensa kaž rjana rjadowniska jězba a wulkotna móžnosć za nas, hornjoserbske žiwjenje a kulturu dožiwić. Tež hladajo na dynamiku skupiny mam tajki wulět za jara wažny“, rozprawja wučerka delnjoserbšćiny rěčneho projekta „Zorja“ Franciska Albertowa. „Za wobdźělnikow našeho projekta je přewšo wažne, žiwu delnjo- a hornjoserbšćinu w zjawnosći dožiwić a ju wězo tež sam nałožować.“

LIPA njech dale rosće

štwórtk, 30. nowembera 2023 spisane wot:

Zwoprawdźenje zajimawych idejow je druhdy z mytowanjom zwjazane. Serbske šulske towarstwo (SŠT) je lětsa myće přijało, kotrejž chce mjez druhim na dobro rozšěrjenja serbskich rěčnych rumow zasadźić.

Budyšin (SN/MiR). Serbske kubłanske srjedźišćo LIPA ma so dale profilować. Za to chce Serbske šulske towarstwo, nošer zarjadnišća, tež pjenjezy wužić, kotrež je we wšelakich mytowanjach přijało. Dwě myće zdoby lětsa we wubědźowanju Załožby za serbski lud „Rěč zwjazuje“.

Njeńdźe wo ludowu rěč katolskich wsow

štwórtk, 30. nowembera 2023 spisane wot:

Dohlad do swojeje dźěławosće je Serbski institut zajimowanej zjawnosći znowa z institutnym dnjom wčera w Budyskim Serbskim domje podał. Wosebje wćipni běchu mnozy hosćo na wuwjedźenja wědomostnicow wo „wuslědkach ewaluacije koncepta ,2plus‘ a wliwje wobchadneje rěče na komunikatiwnu kompetencu šulerjow 9. lětnika“.

Budyšin (SN/at). „Předmjet ewaluacije je rěčny koncept ,2plus‘ a nic ludowa serbšćina katolskich wsow. Kak eficientnje je so koncept přesadźił?“, prašeše so Jan Malink, bywši předsyda Maćicy Serbskeje a serbski superintendent na wuměnku, po přinoškach dr. Jany Šołćineje, dr. Leńki Šołćic, Jana Bogusza a sobudźěłaćerki Rěčneho centruma WITAJ Manuele Smolineje nastupajo horjeka mjenowanu temu. Institutnik a rěčny trenar delnjoserbskeho projekta „Zorja“ Gregor Wieczorek chcyše wědźeć, hač su dopóznaća strachi za spad rěčneho niwowa wobkrućili, hdyž maćernorěčni a njemaćernorěčni šulerjo serbšćinu po samsnym koncepće nawuknu. Spokojacu wotmołwu dóstałoj njejstaj.

Dźeń wotewrjenych duri na Budyskim serbskim gymnaziju z wjele poskitkami a informacijemi

Drje bě 21. nowember w Budyšinje chětro kurjawojty dźeń, tola Serbski gymnazij so na wšitkich etažach wosebje błyšćeše.

Najebać to, zo njemějachu gymnaziasća na tymle dnju žanu wučbu, bě wulka syła šulerjow w kubłanišću po puću. Woni dźeń wotewrjenych duri přihotowachu. Tak rozdźělichu mjez druhim informaciski material. Někotři pak zwučowachu hišće na swojich instrumentach, kaž na akordeonje abo gitarje. A wězo wotbłyšćowachu so wšudźe módro, čerwjena a běła barba.

Pěstowarska kriza?

wutora, 28. nowembera 2023 spisane wot:
Gütersloh (dpa/SN). „Něhdźe 430 000 pěstowarskich městnow w Němskej nadal faluje a to najebać zakonsce zakótwjeneho prawa na městno w pěstowarni.“ – To je facit dźensa wozjewjeneho monitoringa Bertelsmannoweje załožby k temje „Systemy zažneho dźěćaceho kubłanja“. W analyzy rěča fachowcy samo wo „pěstowarskej krizy“ a žadaja sej „energiske krótko- a dołhodobne naprawy“ knježerstwa. Wutwar pěstowarskich poskitkow w komunach wšak postupuje, zdobom pak je potrjeba na tajkich wo wjele spěšnišo stupała, tak zo ličba njedosahacych městnow dale stupa. Situacija je mjeztym „njeznjesliwa“ rěka w studiji. Wočiwidna je wulka diskrepanca mjez zapadnymi a wuchodnymi zwjazkowymi krajemi. Mjeztym zo w krajach zapadneje Němskeje dohromady 385 900 městnow pobrachuje, je to na wuchodźe republiki něhdźe 44 700 městnow. Awtorojo studije žadaja sej mjez druhim dołhodobne strategije za nawabjenje a kwalifikaciju nowych fachowcow, polěpšenje dźěłowych wuměnjenjow, kotrež wotchadej kubłarjam zadźěwaja kaž tež wjetšu ličbu kwalifikowanych přidružnikow.

Moderna wokrjesna hudźbna šula nastawa

pjatk, 24. nowembera 2023 spisane wot:

Wokrjesna hudźbna šula w Budyšinje ma hač do septembra 2026 do noweho twara na Tzschirnerowej přećahnyć. Twarske dźěła za to zahajichu so spočatk nowembra.

Budyšin (SN/AN). Krok po kroku budu twarscy fachowcy wottorhanske dźěła, hruby twar, wutwar a wonkowne připrawy zrealizować. Po tuchwilnej kalkulaciji je suma cyłkownych kóštow 14,6 milionow eurow. Wot tutych ma so 95 procentow spěchować.

„Nětčiše rumnosće su z wulkeho dźěla za našu potrjebu přewuske, runje hladajo na hubjenu akustiku abo na njedosahacu akustisku izolaciju porno susodnemu powołanskemu šulskemu centrej“, zdźěli našemu wječornikej nowinarski zarjad krajnoradneho zarjadnistwa na naprašowanje. Tak dyrbja wučerjo tuchwilu ze šulerjemi hustodosć samo w pinčnych rumnosćach zwučować. Klimatiske wobstejnosće ani stawej instrumentow, ani strowoće přistajenych a wuknjacych njetyja. Planowane twarske dźěła wobjimaja tři wobłuki: nowotwar, přetwar wobstejaceho twarjenja kaž tež přetwar wonkowneho areala.

Znowa wo šulskim žiwjenju zhonili

štwórtk, 23. nowembera 2023 spisane wot:
K 31. dnjej wotewrjenych duri Budyskeho Serbskeho gymnazija (SGB) witachu šulerjo a šulerki kaž tež wučerjo wutoru popołdnju wšitkich zajimcow do tamnišeho kubłanišća na Friedricha Listowej dróze. Nimo wodźenjow po twarjenju šule poskićichu mjez druhim přewjedźenje eksperimentow abo naćisnjenje a molowanje charakteristiskich motiwow Francoskeje, Čěskeje abo Ruskeje, kotrychž rěče wuwučuja so na Serbskim gymnaziju. Tež hudźbnje a wuměłsce bu popołdnjo wot tamnišeje 1. serbskeje kulturneje brigady, wozrodźeneje rejowanskeje skupiny a orchestra wuhotowane. Foto: Bernard Marian Janéel

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND