Wučbne srědkiz ABC digitalnje

wutora, 28. decembera 2021 spisane wot:

Choćebuz (SN). Na wučerskej online-platformje Choćebuskeho Dźěłanišća za serbske kubłanske wuwijanje (ABC) bu masterske dźěło Colett Šampatisoweje wozjewjene. Zajimcy móža so na internetnej stronje informować. Wona zaběra so z jara praktiskimi pokiwami k diferencowanju serbskeje wučby. K tomu słušeja wjacore dźěłowe łopjena. Dale na platformje přistupne su wšelake wudaća, kotrež su zašłe lěta wušli. Jedna so wo dwě wudaći za primarny schodźenk: BINGO – wobrazowe hry za serbsku wučbu pod awtorstwom Annet Hirschleroweje. Je to 28 dźěłowych pódłohow kaž tež metodiske pokazki, mjez druhim „Wuknu serbsce – Poručenja za serbšćinu w zakładnej šuli“, za kotrež su so wuzwolene wučbnicowe teksty za lětniki 1 do 4 zestajeli ­a k tomu nadawki a wotmołwy přidali.

Za sekundarnej schodźenkaj 1 a 2 su nětko digitalnje wučerske poručenja a pjeć diferencowacych dźěłowych łopjenow z rozklučowanjom na temu „Sorbisch oder Wendisch? – Mnoho pomjenjenjow za serbsku rěc“ z pjera Christiany Piniekoweje k dispoziciji.

Na Korsice sej swoje hranicy wuwědomił

srjeda, 15. decembera 2021 spisane wot:

Po najćešej dalokopućowanskej šćežce Europy Grande Randonnée 20 ducy był

Mnozy ludźo dowolowy čas wužiwaja, zo bychu so na přibrjohu morja ležo wot słónčnych pruhow brunić dali. 29lětny Maćij Möller ze Šunowa so hinak wočerstwja. Wučer geografije, nabožiny a towaršnowědy na Radworskej wyšej šuli „Dr. Marja Grólmusec“ je sej­ lětsa porno tomu za čas dowola woprawdźite wužadanje wuzwolił. Za to poda so na francosku kupu Korsika ze zaměrom, sewjerny dźěl tak mjeno­wa­neje Grande Randonnée 20, skrótšene GR20, a zdobom najćešeje dalokopućowanskeje šćežki Europy přewinyć.

Přihot za naročnu čaru

Ideju za njewšědny dyrdomdej je Maćij Möller cyle spontanje zrodźił. Dotal dźě bě stajnje z kolesom po puću, nětko bě sej předewzał nóžkować. Tak je so w syći za najrjeńšimi pućemi Europy wobhonił. Jako prěnju dósta pokazku na GR20. „Tale tura je jako nadměru naročna wo­pisana“, Šunowčan wuswětla, „tuž sym spočatnje trochu dwělował. Nimo toho njemějach hišće žanežkuli pućowanske nazhonjenja.“

Surprise, surprise ...

srjeda, 15. decembera 2021 spisane wot:
Tež hdyž je to jendźelske słowo, tola zawěsće nimale kóždy mjeztym wě, młodźi kaž stari, zo woznamjenja wone něšto, štož njebě nichtó wočakował, mjenujcy překwapjenku. Tajku mějach před něšto dnjemi, jako dóńdźe do redakcije powěsć z Delnjeje Łužicy, zo změja na Šuli za delnjoserbsku rěč a kulturu w Choćebuzu nowy team docentkow. Prěnja sobudźěłaćerka mjeztym hižo dźěła, dalša budźe to wot januara. Lobbyjowe dźěło je po lětach zaměrneho wabjenja pola pjenjezydawarjow skónčnje wuspěch žnjało, a wjeselo na kubłanišću je wulke. Wšako trjebaja tam fachowcow, zo móhli swojemu nadawkej wotpowědować, być stołp wozrodźenja delnjoserbšćiny a tež za to, ludźi za zaběru ze wšěm, štož serbstwo wučinja, zajimować. Porno tomu, zo chcychu hišće před lětami Choćebusku rěčnu šulu za­wrěć, je to wulkotny wuspěch. Na tamnym boku so wospjet prašam, hdy změjemy tajke zarjadnišćo skónčnje tež w sakskej Hornjej Łužicy? Milenka Rječcyna

Łužica w miniaturje

pjatk, 10. decembera 2021 spisane wot:
Čłowjek so dźiwa, što je dźensa wšitko móžno. To njenastawaja wulke twary hižo z kamjenjow a betona, ale z kumštneje maćizny. Samo jednoswójbne domčki su z pomocu 3D-ćišća zhotowjene. A to tež we Łužicy, tu pak wočiwidnje skerje w mjeńšim formaće. Młodźi ludźo so z techniku 3D-ćišća zaběraja a wotkrywaja Łužičanam a wopytowarjam tak swět tradicionalneho twarstwa. Wšako zhotowjeja ćišćaki, kotrež steja w sociokulturnych centrumach w Lubiju a Běłej Wodźe, miniatury wěžow a tradicionalnje twarjenych domskich. Skedźbnjeć maja wone na wosebitosć regiona a maja zdobom za nju wabić. Młodostnym je wulke wužadanje, miniatury po originalu tworić. Jich angažement pak móžeš jenož chwalić. Kak by tuž było z parkom łužiskich twarow w miniaturje, zhotowjenych w 3D-technice? Po wšej Němskej by tajka připrawa dotal jónkrótna była. Ale pssst: Snano młodźi akterojo sami hižo wo tajkej ideji rozmysluja. Milenka Rječcyna

Ze serbskimi pakćikami dźěći zwjeselili

srjeda, 08. decembera 2021 spisane wot:

Radwor (pi/SN). Na swjedźenju swjateho Mikławša stej kubłanska referentka ­Domowiny Katrin Suchec-Dźisławkowa a regio­nalna rěčnica za teritorij Budyskeje župy „Jan Arnošt Smoler“ Katja Liznarjec pěstowarnjam wosebite pakćiki přepo­dałoj. W nich běchu nowej kami­shibai-powědce wo Připołdnicy a Pumpoće, kotrejž je Sonja Hrjehorjowa zhotowiła, dźěćacy trikowy film wo Krabaće, cejdejka ze serbskej hudźbu a nowše ­dźěćace knihi Ludoweho nakładnistwa Domowina kaž tež wšelake materialije za kubłarki a kubłarjow, přewostajene wot Rěčneho centruma WITAJ. Na póndźelnej darnej akciji wobdźělenej běštej tež ­Weronika Butendeichowa z RCW a w Radworju čłonka tamnišeje staršiskeje iniciatiwy Birgit Elsner.

Njewšědna adwentna protyka

póndźela, 06. decembera 2021 spisane wot:

W Budyskim dźěćacym dnjowym přebywanišću „Jan Radyserb-Wjela“ maja kubłarki tuchwilu wulke wjeselo. Wot 1. decembra dóstawaja tam kóždy dźeń wosebitu překwapjenku.

Budyšin (SN/MiR). Nawodnica pěsto­war­nje w nošerstwje Miłočanskeho Křesćansko-socialneho kubłanskeho skutka Grit Henčlowa je zahorjena: „Tajke něšto hišće­ měli njejsmy. Starši nas a dźěći wšědnje překwapjeja.“ 1. decembra, přińdźe Antje Paulikowa z košikom do pě­stowarnje. Do njeho spakowane měješe oranže, čaj a słódkosće. Štwórtk posylnichu so kubłarki z pokładźenych całtow, kotrež bě jim rězniski mišter Roman Wjenk přewostajił. Pjatk wjeselachu so nad swěčkami – te bě Janika Dresslerowa sobu přinjesła. A dźensa přepoda jim Alexander Tröger čaj, kofej a tykanc.

Rozsudźić ma nawodnistwo šule

štwórtk, 02. decembera 2021 spisane wot:

Na zakładnych šulach Sakskeje su wo­spjet rjadowniske cyłki dźělene. To rěka, zo nimaja šulerjo móžnosć, z tamnymi wuknjacymi swojeje rjadownje hro­madźe wuknyć abo w přestawkach ­so zetkać.

Budyšin (SN/MiR). Wučerjo maja po móžnosći jenož w jednej rjadowni wučbu podawać. Sakske ministerstwo za kultus je za to 22. nowembra wotpowědne postajenje wudało.

Rjadowanja na jednym boku kontakty wobmjezuja, na tamnym pak přewostajeja rozsud zamołwitym na kubłanišćach. Byrnjež w zjawnym žiwjenju wobmjezowanja byli, su zakładne šule a dźěćace dnjowe přebywanišća dale wote­wrjene. A wone maja, zapřijimajo hodowne prózdniny, we wobmjezowanym prawidłowym wudźeržowanju dale dźěłać. Šulske nawodnistwo resp. nošer šule zdobom wo tym rozsudźi, hač cyło-dnjowske poskitki přewjeduje.

Do potajneje šule na pruwowanje

srjeda, 01. decembera 2021 spisane wot:
Lětuši adwentny kalender Płomjenja je słuchohra. Awtorka Lubina Hajduk-Veljko­vi­ćowa je sej tekst wo „Kuzłarskej šuli“ wumysliła. W njej dožiwjeja Marek, Wanda a Damian dyrdomdej. Woni su šulerjo potajneho kubłanišća a hotuja so na dohodowne pruwowanje. Hač do patoržicy nańdu čitarki a čitarjo Płomjenja wšědnje nowy­ dźěl słuchohry na Youtube-kanalu Płomjenja. Njech zapodadźa tam do py­tanskeho pola „Płomjo“, zo bychu so na stronu dóstali. Stawiznički čita Michał­ Cyž, Syman Hejduška je so wo hudźbu postarał. Na kóncu maja připosłucharjo na pra­šenje wotmołwić, a snadź tež myto dobudu. Foto: Pětr Šołta

Zapozdźenja při zapisanju

wutora, 30. nowembera 2021 spisane wot:

Sakske uniwersity mjez wukrajnymi studentami nadal woblubowane

Lipsk (dpa/SN). Woni pochadźeja z Chiny, Kanady, Awstralskeje, Italskeje a dalšeho wukraja: Najebać koronapandemiju su sakske wysoke šule mjez studowa­cymi dale wob­lubowane. Přirunujo z lětom 2020 zajim za studij w swobodnym staće na mnohich městnach zaso při­běra, kaž naprašowanje powěsćernje dpa wujewja. Při­wšěm wostawa imatrikula­cija wukrajnych studentow koronakrizy a płaćiwych wobmjezowanjow pućowanja dla dale wobćežna naležnosć.

Připódla prajene

wutora, 30. nowembera 2021 spisane wot:
Kajka to překwapjenka: Wot nowembra wuknu w Drježdźanach zajimcy serbšćinu na ludowej uniwersiće (VHS). Z jědnaće wobdźělnikami je kurs lěpje wopytany, hač běchu w přihotach na nazymski semester 2021/22 na kubłanišću planowali. Cyle připódla prajene: Je to prěni króć, zo tajki poskitk na ludowej uniwersiće w sakskej stolicy maja. Mjeztym drje běži wučba korony dla online, ale wobdźělnicy su Jadwize Pjacec, kotraž kurs nawjeduje, swěrni. Přirunuješ-li situaciju tam z tej w Budyšinje, maja so w Drježdźanach lěpje. W Budyskim zarjadnišću dźě tuchwilu kurs serbšćiny njeposkićeja. Tež online rěč wuknyć njemóžeš. Runje tak je to z čěšćinu a ukrainšćinu. To znajmjeńša z poskitka Budyskeje VHS w interneće sćěhuju. Kajka to rozdźělna situacija w městomaj! Nochcu přičiny za zjaw na łužiskim kubłanišću pytać. Jenož telko: Angažement towarstwa Stup dale a jeho předsydki Jadwigi Pjacec a VHS w Drježdźanach mam za wulce hódny a njewočakowany. Milenka Rječcyna

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND