Ze swojej wjelelětnej sobudźěłaćerku Lydiju Šołćinej z Hórkow su so njedawno kubłarki a dźěći pěstowarnje „Chróšćan kołć“ rozžohnowali. Wot lěta 1977 dźěłaše wona jako kubłarka, spočatnje we Wětrowje. Jako pak tamnišu pěstowarnju zawrěchu, namaka w Chrósćicach nowe dźěło. W horće skutkowaše 19 lět, wot lěta 2012 w žłobiku. Serbska rěč a nałožki su Lydiji Šołćinej stajnje wutrobna naležnosć. W tym zmysle je generacije dźěći kubłała. Při dźěle bě je stajnje ze swojej wulkej wutrobu hladała, pěstoniła a, bě-li trjeba, tež lubosćiwje tróštowała. Za kolegij bě wona kruty, spušćomny, přećelny a mudry stołp a je tež w ćežkich časach měr wuprudźała.
Nimale 60 wobdźělnikow Chróšćanskeho wjesneho towarstwa Domizna a Kamjenskeje župy „Michał Hórnik“ poda so minjenu sobotu na wuprawu do Bórkowow. Jako so wobdźělnicy popołdnju při busowym zastanišću w Chrósćicach zetkachu, nochcyše nichtó tak prawje wěrić, zo planowane čołmikowanje woprawdźe budźe, wšako runje sylne zliwki zachadźachu. Před Choćebuzom pak so wulětnikarjam hižo słónco směješe, a w Bórkowach jenož hišće někotre łužički na dešćikojty dźeń dopominachu.
W Bórkowach poskića delnjołužiske zapisane kulturne towarstwo Studnja wosebitu dźiwadłowu jězbu z čołmikom do raja bajow. Na třoch čołmach dožiwi tuž skupina Hornjoserbow na hodźinje trajacej jězbje bajowe postawy kaž błudničku, wódneho muža a připołdnicu. Tele postawy a dalši su zdźěla tež delnjoserbsce rěčeli a spěwali. Wosebitosć tamnym turistam zawěsće bě, słyšeć z nimo jěducych čołmow rjane hornjoserbske pěsnje, kotrež sej wulětnikarjo zhromadnje zaspěwachu.
Po dołhej koronowej nanuzowanej přestawce zwučowanjow a wustupow je chór Budyšin minjenu sobotu w Budyskim partnerskim měsće Jelenjej Górje we wobłuku tamnišeho rjadu koncertnych sobotow spodobny wječor wuhotował. Mjez druhim zaklinčachu serbske štučki kaž „Z wuhladkom“ z pjera Jana Bulanka, „Moluj mi, moluj“ Bjarnata Krawca a „Chwalena budź fijałka“ Korle Awgusta Kocora. Wosebje słyšenjahódne běchu jendźelska twórba „The Gift to be simple“, Baldassary Donatijowe „Wenn wir hinauszieh’n“, ale tež „Aká si mi krásna“ w słowakskej rěči. Dramaturgisce přemysleny stopnjowaše so koncert hač k pólskim pěsnjam k sobuspěwanju, štož publikum dźakownje přiwza. Spěw chóra bu sčasami wot wioliny a bongow přewodźany, štož přewza Reinhard Simmgen. Wulkotnje zanjese Sylwija Jancyna „Tule statok zboža stajić“. Tež znata „Lubka Lilija“ baritona Michała Jancy njeje pobrachowała.
Smječkecy (DR/SN). W Domje swj. Jana w Smječkecach su wobydlerjo 19. junija po dołhich přihotach swój lětuši lěćny swjedźeń wotměli. Tydźenje dołho běchu so na njón přihotowali. Skónčnje bě zaso dowolene zhromadnje swjećić. A tak zahaji hudźbny program spěwarka Stefanie Hertel, kotraž wo rjanym blečku zemje spěwaše. Slědowaštaj skupina Puhdys a Rex Gildo, kiž je přitomnych w myslach na mexiski swjedźeń přeprosył. Při słódnym burskim tykancu a dobrej šalce kofeja knježeše rjana bjesada. Jako dźak pilnym pčołarjam Smječkečanskeho domu zanjeseštej jim pčołce swětoznaty spěw Karela Gotta „Pčołka Maja“. Nana Mouskouri přepoda publikumej róže z Athena, Peter Maffay pućowaše po sydom mostach. Pod dešćom papjerjanych wutrobičkow a tójšto mydliznojtych pucherjow słuchachmy a pohibowachmy so k ludowemu spěwej duwa Wildecker Herzbuben. Mócny přiklesk a sobuspěwanje běštej dopokaz, zo so wobydlerjo na čas młodosće dopominachu.
Sobotu, 1. meje, wužiwach rjane wjedro a składnosć, podać so z mandźelskim a lubej přećelku na nowu šćežku Ćišinskeho. Słyšała běch wo njej w Serbskim rozhłosu. Wulke překwapjenje: Při busowym zastanišću w Kukowje a zdobom na prěnjej staciji tohole pućika zhonichmy, zo móžemy jeničce z handyjom kročić po šćežce kotruž je wjele razow nam tak česćeny serbski basnik Jakub Bart-Ćišinski wužiwał.
Nowa taflička přeprosy nas ze „zaskenować a dožiwić!“, a dachmy sej to lubić! Rozsudźić dyrbjachmy so mjez štyrjomi wariantami: němsce, serbsce za dźěći, serbsce za młodostnych abo serbsce za dorosćenych. Poslednja sta so z našim wuběrnym přewodźerjom. Nic jenož, zo přeswědči nas wot wšeho spočatka rozmołwa mjez basnikom Jakubom Bartom a přijomnje wćipnej žónskej. Tale hra mjez krasnym sonarnym muskim a cunim žónskim hłosom wabi dokładnje posłuchać. We wuběrnej a zrozumliwej serbšćinje (paralelnje w dobrej němčinje) předstajataj wonaj městna w bliskej wokolinje, kotrež běchu wažne w žiwjenju a za skutkowanje Ćišinskeho.
Před wjace hač dźesać lětami namakach blisko Noweho Bronja mortwu lěsawu (Waldohreule), kotraž bě so z woporom wobchada stała. Dokelž bě wona wonkownje hišće w porjadku, dach ju preparować, zo móhli sej ju zajimcy woměrje wobhladać. Namakanki dla pak počach kónčinu mjez Bronjom a Kamjenej dokładnišo wobkedźbować, přetož něhdźe wšak dyrbješe lěsawa doma być, sej myslach. Loni wuhlada Jurij Měrćink tajku sowu na swojej zahrodźe. Hač wona tam něhdźe hnězdźeše, njebě jasne, bě pak wot 7. do 25. apryla wšědnje přitomna.
Něhdyša rjadownja 12B1 Serbskeje wyšeje šule je so minjenu sobotu zetkała, zo by spominała na połstatu róčnicu złoženja matury 1970. Bohužel so pjećo wobdźělić njemóžachu. Tež naš tehdyši rjadowniski wučer Teo Bejmak chorosće dla pódla njebě.
Najprjedy pobychmy w naše „starej“, nowej šuli, w Budyskim Serbskim gymnaziju. Tele twarjenje někotři z nas hišće njeznajachu. My smy tehdy hišće w Małym Wjelkowje do šule chodźili a w internaće bydlili. Internat hólcow bě na starym hrodźe w Radworju.
Nawoda Serbskeho gymnazija René Wjacławk nas po domje wodźeše. Wón je nam fachowe rumnosće z načasnym wuhotowanjom pokazał, w awli zajimawosće wo šuli powědał a na naše prašenja wotmołwjał. Tak plećeše so rozmołwa mjez druhim tež wo wučbje po systemje 2plus, wo serbskosći na gymnaziju abo wo wućeženju kubłanišća. Skónčnje móžachmy hišće cyle horjeka na štwórtym poschodźe wužiwać krasny wuhlad na cyłe sprjewine město. Renéjej Wjacławkej so za zajimawe a wěcywustojne wodźenje a rozmołwu hišće raz cyle wutrobnje dźakujemy.
Załožba za serbski lud spěchuje tójšto zarjadnišćow a projektow, kotrež k zachowanju a wuwiću serbskeje rěče a kulturny přinošuja. Za natwar wustajeńcy serbskeje ewangelskeje drasty na Ćišćanskim statoku je tamniše kulturne towarstwo wot załožby něhdźe 2 000 eurow dóstało.
We wobłuku informaciskeho zarjadowanja we Wojerowskim regionje su sobudźěłaćerjo załožby tele dny tež Ćišćanski statok wopytali a so wo stawje projekta wobhonili. Witała je jich předsydka Tina Schubertowa. Hans Groba poda přehlad wo aktiwitach Ćišćanskeho kulturneho towarstwa a rozłoži natwar wustajeńcy. Wona je mjeztym hač na někotre mjeńše dźěła kaž wopisanje jednotliwych eksponatow dozhotowjena. Skupinka rjemjeslnikow towarstwa bě wustajenišćo w swójskej režiji přihotowała a je technisce wuhotowała.
Na swoju kóždolětnu kubłansku wuprawu podachu so čłonojo Budyskeje župy „Jan Arnošt Smoler“ minjeny kónc tydźenja. Dohromady 37 čłonow z dźewjeć Domowinskich skupin a towarstwow dojědźe sej najprjedy z Budyšina do Hrodźišća. Tam wopytachu row serbskeho ludoweho wuměłca Měrćina Nowaka a počesćichu jeho z basnju a spěwom w spominanju na 30. posmjertniny lětsa w juliju. Po tym wjedźeše hrabja Beat von Zenker skupinu hosći po swojim Hrodźišćanskim hrodźe. Po wobjedźe we Wichowje dowjeze nas bus do Radworja, hdźež dožiwichmy w hosćencu „Meja“ serbski program z Moniku a Bjarnatom Cyžec. Mjez druhim předstajištaj wonaj z pomocu klankow serbsku katolsku drastu a rozłožowaštaj zajimawostki wo nałožkach a serbskich swjedźenjach. Při tym dachmy sej kofej a tykanc słodźeć.
Na program přidružichu so nam čłonojo Domowinskeje skupiny z delnjołužiskeho Turjeja. Woni běchu samsny dźeń na wuprawje w Hornjej Łužicy a wopytachu mjez druhim Muzej Měrćina Nowaka w Njechornju. Róža Pinkawina wodźeše jich po domje a powědaše jim ze žiwjenja Njechorńskeho.