Srjedu popołdnju je so wjace hač 70 seniorow w Grofic galeriji w Němcach na swoju lětušu hodowničku zešło. Carsten Schmidt, zastupowacy gmejnski předstejićel, wšitkich wutrobnje powita a podźakowa so za aktiwne sobudźěło we wubědźowanju wo titul „Najrjeńša gmejna w Sakskej“. Wón prošeše wo dalšu podpěru klětu hladajo na samsne wubědźowanje wjeskow na zwjazkowej runinje. Hordźe naspomni tež aktiwnu wjesnu młodźinu a zdźěli, zo su jědnaće nowych čłonow do młodźiny přiwzali. Tež předsyda wjesneho kluba Bernd Grofa dźakowaše so přitomnym a prošeše wo pomoc w přihotach na 50. wjesny festiwal. Wón přepoda senioram 200 eurow za hodowničku. Dźěći wjesneje pěstowarnje „Pumpot“ čakachu hižo w rjanych kostimach a zaspěwachu hodowne pěsnje. Po tym zahrachu stawizničku wo Čerwjenawce. Ze sylnym přikleskom so jim rentnarjo podźakowachu. Někotre pilne žony rozdźělichu potom kofej a wšitcy zhromadnje dachu sej wosušk, kotryž je Krabatowy mlokowy swět (MKH) z Koćiny sponsorował, słodźeć.
30 čłonow Kamjenskeje župy „Michał Hórnik“ je so njedawno na kubłansku jězbu do Choćebuza podało. Župne předsydstwo je tradicionalne kónclětne a adwentne zarjadowanje z kubłanskej ekskursiju narunało. Spočatnje witaše hosći młodźinska koordinatorka župy Delnja Łužica Franciska Albertowa. Wona rozprawja wobdźělnikam wo serbskej kulturje a stawiznach Choćebuza. Delnjoserbsce wjedźeše wona skupinu po měsće. Při tym skedźbni wosebje na serbske wosebitosće, kotrež delnjołužisku metropolu charakterizuja.
Po słódnym zhromadnym wobjedźe wopytachu Serbski muzej. Tu Christina Kliemowa a jeje přichodna dźowka hosći po trajnej wustajeńcy a aktualnej keramiskej wustajeńcy Heidrun Bastianoweje wodźeštej. Wobě wědu wo mnohotnosći a rjanosći delnjoserbskeje kultury přeswědčiwje sposrědkowaštej, štož je wobdźělnikow wulce zahoriło.
Na lětušim wulěće Domowinskeje skupiny Šunow-Konjecy podachmy so do Mišna. Jónkrótny Mišnjanski pórclin wšak je po cyłym swěće derje znaty. Z kelko prócu a rjemjeslniskej wušiknosću jón přistajeni w manufakturje zhotowjeja, to smy na wopyće tam zhonili.
Zamołwići nas přez jednotliwe zhotowjenske wotrjady starodawneje manufaktury wodźachu, při čimž nam produkciske procesy znazornichu. W filmje tójšto wo stawiznach a wuwiću pórclina zhonichmy. Nimo toho w muzeju krasne wudźěłki z Mišnjanskeho pórclina wobdźiwachmy. W jednej z witrinow samo serbske figury – družku a brašku – wuhladachmy. Dopomnichmy so na wustajeńcu ze serbskimi figurami z Mišnjanskeho pórclina před lětami w Budyskim Serbskim muzeju. Po słódnym wobjedźe podachmy so na hród Albrechtsburg. Jón mjenuja tež „kolebku Sakskeje“. Na stawiznach bohaty blečk je sej kóždy po swójskim zajimje wotkrył.
We wjesnej korčmičce w Pančicach su so minjeny pjatk wotchadnicy lětnika 1964 tamnišeje bywšeje wyšeje šule zešli, zo bychu 60lětny jubilej wotchada zhromadnje woswjećili.
Dźensa je drje nanajmjenje Serbam wědome, zo bu w Pančicach w lěće 1953 prěnja wjesna serbska wyša šula załožena, na kotrejž su šulerjo tež dźewjaty a dźesaty lětnik šulskeho kubłanja absolwowali. Tamne serbske wjesne šule tehdy jenož hač do wosmeho lětnika wuwučowachu. Łubja Pančanskeje šule běše so na internat wutwariła, w kotrymž so wjetšina šulerjow zaměstni. Šulske a internatne žiwjenje běše wot spočatka sem serbske.
Šulu wopytachu wosebje dźěći a młodostni z wokoliny, z teritorija župy Michał Hórnik. Dalši pochadźachu z wjeskow Rakecy, Njeswačidło, Bóšicy a Bukecy. Wosebje holcy su so po zakónčenju dźesateho lětnika na Serbski wučerski wustaw do Małeho Wjelkowa podali. Tam su potom powołanje wučerki abo pěstowarki nawuknyli. Hólcy rozsudźichu so hustohdy za techniske powołanja.
Kóžde lěto wotměwa so w městačku Ralswieku na kupje Rujanach lěćne dźiwadło pod titulom „Hrajny festiwal Störtebeckera“. W lětušich prózdninach sym tež zhromadnje ze swójbu předstajenje wopytał. Přirodne jewišćo při zaliwje baltiskeho morja je nas wobkuzłało. Dohromady 8 800 ludźi ma na trawersach městno. W inscenaciji skutkuja 150 hrajerjow, 30 koni kaž tež štyri łódźe sobu. Podawki wo historiskej wosobinje Klausa Störtebeckera su při Baltiskim a Sewjernym morju zakótwjene a so tam hižo z lěta 1993 poskićuja. Lětuše předstajenje hraje w lěće 1401 w měsće Hamburgu. Hłowna wosoba Klaus Störtebecker je pirat. Tón bydli we wjesce Marienhafen, w kotrejž je žiwjenje měrne a spokojne. Tam je tež přistaw za jeho łódź. Jeho žiwjenski kredo je: Bohatym brać a chudym dawać. Z tutym nastajenjom njeje wón runjewon přećel Hamburgskich bohačkow. Měšćanska rada chce worakawstwa zakónčić, nima pak prawu ideju. To ma Simon z Ütrechta genialny plan.
Lětsa sym sej rjane štwórće města Londona wobhladała. Wosebje zajimawe běchu runje te, w kotrychž běše jónu wulka hudźbna scena swěta po puću. Swětoznaći hudźbnicy a skupiny kaž Sex Pistols, Beatles, Amy Winehouse, Pink Floyd a Rolling Stones, su před lětami ze swojimi wustupami w małych barach w měšćanskimaj štwórćomaj Soho abo Camden swoju karjeru załožili. Wobě stej hač do dźensnišeho za swoje wosebite bary, party-scenu a wulke wiki znatej.
Wjace hač połsta zajimcow je sej kónc junija/spočatk julija do Stražnicy dojěło. Tamniši mjezynarodny folklorny festiwal, lětsa běchu jón 79. raz wuhotowali, wabi Serbow sej lokalnu, narodnu a mjezynarodnu folkloru lubić dać. Dr. Jan Christ, mnohe lěta nawoda tohole podawka a wjelelětny přećel Serbow běše jedyn, hdyž nic rozsudny pohon dał, tajki festiwal tež we Łužicy wuhotować. Před mnohimi lětami nastate zwiski sej wosebje folklornej skupinje Wudwor a Smjerdźaca wobchowatej.
Stajnje dźeń do swjedźenja Božeho spěća organizuje Domowinska skupina Pančicy-Kukow wulět do blišeje wokoliny, hdźež sej wobdźělnicy zajimawosće wobhladaja. Tak pobychu hižo w Njebjelčanskej cyrkwi, na wodźenju po Kamjencu, w drastowym fundusu w Nowej Jaseńcy a w Hornjowujězdźanskej cyrkwi. Najnowši cil bě minjeny tydźeń Bukec sedłarnja w Róžeńće. Na zwučene wašnje sej tam někotři z kolesom dojědźechu druzy so z awtom přidružichu.
Wot lěta 2022 dźěła Marek Buk w swojej sedłarni, kotruž je sej w tykowanym twarjenju na třoch poschodach zaměstnił. Nawuknył je rodźeny Wotrowčan powołanje sedłarja w Kamjencu. Po politiskim přewróće bě wón 25 lět blisko Münstera žiwy, hdźež je tež mišterske wukubłanje złožił. 2016 so do domizny nawróći a najprjedy w staršiskim domje we Wotrowje sedłarnju załoži, doniž ju takrjec do Róžanta njepřepołoži.
Budyšin (SN). Za wuprawu do Budyšina zašłu wutoru je 29 čěskich šulerjow 8. a 9. lětnika zawěrno odyseju zabsolwowało. A při tym je jich městačko w Šluknovskim wuběžku blisko němskeje mjezy. To bě takle: Z Mikulašovic su so rano z busom do Rumburka podali, hdźež přelězechu do busa do Habrachćic. Wottam jědźechu z ćahom do Biskopic, hdźež třeći raz přelězechu: do ćaha na Budyšin, hdźež su w dźesaćich dojěli.
Wjetšina šulerjow w šuli němčinu wuknje. Ze swojim wučerjom Petrom Pánekom su hižo wospjet w Němskej pobyli. Za lětušu ekskursiju pak je sej Petr Pánek něšto wosebiteho wumyslił, wšako wón sam wot zašłeje nazymy sem serbšćinu na kursu w Budyšinje wuknje: zo pojědźe ze šulerjemi drje zaso do Němskeje, ale maja tam něšto wo Serbach zhonić.
Z Budyskeho dwórnišća nóžkowachu tuž runu smuhu do Serbskeho muzeja. Jako Petr Pánek při recepciji wšitko serbsce zrjadowa, so šulerjo dźiwachu, kelko rozumja. Wězo, wšako bě wučer jich hižo rěčnje tróšku „preparował“. Tuž tež hižo wědźachu, kak so serbsce dźakuješ. Muzej pak sej z čěskim awdijo-přewodnikom wobhladachu.