Zastupnicy němskich mjeńšin so schadźuja
Berlin (K/SN). Dźěłowe zjednoćenstwo němskich mjeńšin (AGDM) wotměwa hač do dźensnišeho w Berlinje swoje 25. schadźowanje. 50 zastupnikow z 29 mjeńšinowych organizacijow w 19 europskich a srjedźoaziskich krajach je wobdźělenych. Za zwjazkowu republiku su wone wšitke wulce wuznamne, „dokelž zasadźeja so we wukraju za hajenje němskeje kultury – předewšěm němskeje rěče – kaž tež za dorozumjenje mjez ludami. Jich angažement je samo němska zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) wosobinsce hódnoćiła, jako přija wobdźělnikow w swojim zarjedźe.
Što su wólbnicy?
Při wólbach w Zjednoćenych statach Ameriki wolerjo noweho prezidenta a jeho naměstnika direktnje njewola. Woni wola město toho kolegij wólbnikow a wólbnicow „electoral college“, kotryž potom prezidenta kraja a jeho naměstnika woli. Kolegijej přisłuša 538 čłonow.
Kelko wólbnikow jednotliwe zwjazkowe kraje USA do tohole gremija sćelu, wotwisuje wot ličby wobydlerjow. Při tym płaći zasada: Dobyćer dóstanje wšitko. Kandidatej, kotryž je najwjace hłosow zdobył, wšitkich wólbnikow potrjecheneho zwjazkoweho kraja přiliča, a byrnjež kandidat z jeničkim hłosom předskoka dobył. Cyłkownje trjeba kandidat 270 wólbnikow/wólbnicow, zo móhł so z prezidentom stać.
Mjenowany ameriski wólbny system móže k tomu wjesć, zo so kandidat z prezidentom njestanje, byrnjež cyłkownje najwjace hłosow zdobył. Mjenujcy potom, hdyž je přećiwny kandidat wjele zwjazkowych krajow USA za sebje zdobył, kotrež maja tójšto wobydlerjow. Jemu přiliča potom wšitkich wólbnikow, byrnjež podležany kandidat přiwšěm nahladnu ličbu hłosow dóstał. Marko Wjeńka
To a tamne (10.11.16)
Mróčel husteho běłeho kura ma jutře w Berlinje-Pankowje z wótrym šumjenjom do atmosfery twochnyć – cyle po planje. Tamniša chorownja Marije wopytanja wotpinje stary magnetowy rezonancny tomograf (MRT). Při tym dyrbja njestrašny płun z nastroja přez rołu do atmosfery wotpušćić. Helium słužeše chłódźenju přepytowanskeho aparata. Tón pak je mjeztym technisce zestarjeny, a kóšty wudźeržowanja běchu mjeztym jara wysoke. Personal kliniki a wokolni wobydlerjo su informowani.
„Najhórši sheriff USA“ je wotwoleny. 84lětny republikan Joe Arpaio z Arizony je po nimale 20 lětach w zastojnstwje swojemu demokratiskemu wužadarjej Paulej Penzone podležał. Arpaio bě sej dwělomny titul najhóršeho sheriffa sam dał. Wón bě na přikład jatych w lěću w najwjetšej horcoće w stanach bydlić dał. Ekstremnje rigoroznje wobchadźeše tež z ilegalnymi migrantami, kotrychž bě swój čas po dźesaćitysacach popadnył.
Rentowy paket móžny
Berlin (dpa/K/SN). Zwjazkowa socialna ministerka Andrea Nahles (SPD) wěri, zo dojedna so wulka koalicija do kónca nowembra na cyłkowny rentowy paket. Po zetkanju nawodow stron koalicije pola kanclerki wona praji, zo su dobru kročel doprědka přišli. Nadrobnosće Nahles žane njemjenowaše. Wotewrjene naposledk bě, kak financować připodobnjenje wuchodnych rentow zapadnym.
Turkowskej dale płaćić?
Berlin (dpa/K/SN). Zajeće opozicionelnych politikarjow a njepřijomnych žurnalistow w Turkowskej dyrbi za Ankaru financne konsekwency měć, měni wiceprezident zwjazkoweho sejma Johannes Singhammer (CSU). Europska unija dyrbi pruwować, hač Turkowskej dale pjenjezy w dotalnym wobjimje za to dawa, zo by demokratiske struktury sylniła. Hač do kónca lěta ma Turkowska něhdźe 6,7 miliardow eurow tak mjenowaneje nawodneje pomocy dóstać.
Wopominaja pogromy
W krajnym sejmje Sakskejewo wučerjow šło
Drježdźany (dpa/SN). W Sakskim krajnym sejmje su dźensa wo kubłanskej politice debatowali. Při tym so wujewi, zo sej we wulkej koaliciji CDU a SPD w tymle prašenju přezjedni njejsu. Tak je zapósłanča SPD Sabine Friedel zrozumjenje za protesty wučerjow zwurazniła, po tym zo běchu zastupnicy CDU na připowědźenu demonstraciju z njezrozumjenjom reagowali. Wučerjo chcychu dźensa popołdnju před krajnym sejmom demonstrować, dokelž maja planowane naprawy Sakskeje na dobro wjace wučerjow za njedosahace a njesprawne. Naprawy knježerstwa Sabine Friedel zasadnje witaše, přiwšěm móhli wone jeno spočatk być, „nic wjace a nic mjenje“. Lothar Bienst (CDU) w tym zwisku přizna, zo njebě komunikacija wo planach sakskeho knježerstwa stajnje optimalna.
Plan za škit klimy njedojednany
Donald Trump wólby dobył
Přichodny prezident USA chce kraj zaso zjednoćić a hospodarstwo sylnić
Washington (dpa/SN). Donald Trump, kandidat republikanow, je prezidentske wólby w USA dobył. Po dotalnym wuličenju hłosow zdoby 70lětny předewzaćel znajmjeńša 290 wólbnych muži, trjebał je wón 270 za dobyće. Strona Trumpa ma tež w kongresu wjetšinu. Konserwatiwni móžachu při wčerawšich wólbach swoju wjetšinu w kongresu kaž tež w senaće zakitować. Trump móže dźakowano wjetšinje we woběmaj komoromaj parlamenta swoje politiske předewzaća lóšo zwoprawdźić hač dotalny prezident USA Barack Obama.
Narok ministerki prawy
Zjawny list prezidentej sejma
To a tamne (09.11.16)
Slědy stopow w sněze su policistow w Schwerinje runu smuhu k paducham mopeda wjedli. Po tymle puću dóńdźechu woni minjenu nóc direktnje k pakostnikomaj w starobje 17 a 18 lět. Wonaj běštaj hišće blisko domu w měšćanskim dźělu Zippendorf, hdźež bě wobsedźer swój moped wotstajił. Tón dźensa rano zahe zwěsći, zo je moped fuk, a informowaše hnydom policiju.
Atrapu atomoweje bomby je kanadiski nurjak před pobrjohom stata British Columbia našoł. Spočatnje měješe Sean Smyrichinsky kulowaty, woclowy nastroj dźesać metrow hłuboko pod wodu za ufo. Domoródny jeho pozdźišo na to skedźbni, zo bě tam lěta 1950 bombowc USA znjezbožił. W tym zwisku rozprawjachu tehdy tež wo zhubjenej bombje. Namakanka pak je jenož atrapa bjez rozbuchliny, kaž wójsko zdźěli.
