Festiwal z nowym nošerjom

Dienstag, 03. Januar 2023 geschrieben von:

Po wobzamknjenju Zhorjelskeje měšćanskeje rady a Choćebuskeje zhromadźizny měšćanskich radźićelow ma wot apryla towarstwo z wobmjezowanym rukowanjom Łužiski festiwal wuhotować. Dotal wukonješe Zhorjelska kulturno-serwisowa towaršnosć (GKSG) nošerstwo, štož pak „njebě cyle w zmysle Zwjazka, kiž festiwal spěchuje“.

Zhorjelc/Choćebuz (SN/bn). Z wutworjenjom Łužica festiwal twzr je so „zwjazkowej społnomócnjenej za kulturu a medije Claudiji Roth (Zeleni), zwjazkowymaj krajomaj Braniborska a Sakska kaž tež městomaj Choćebuz a Zhorjelc poradźiło, zwoprawdźić woprawdźitu kraje přesahowacu strukturu, kotraž je kruće w regionje zakótwjena, kotraž mjezynarodnemu wuměłskemu narokej wotpowěduje a kotraž so na cyłu Łužicu wuskutkuje a ju zdobom reprezentuje“, w nowinarskej zdźělence GKSG rěka.

„Absolutny wopytowarski rekord“

Dienstag, 03. Januar 2023 geschrieben von:

Budyšin (SN/bn). Němsko-Serbske ludowe dźiwadło je w minjenych dwanaće měsacach dohromady něhdźe 111 000 přihladowarjow na cyłkownje 858 zarjadowanjach zličiło. Něhdźe 7 400 wopytowarjow na dokładnje 78 serbskorěčnych programach woznamjenja „absolutny rekord po lěće 1989“, kaž w nowinarskej zdźělence NSLDź rěka. Najwjetšej publikumowej magnetaj w tym zwisku běštej činohra Esther Undisz „Šěrcec Hanka“ po noweli Jurja Kocha „Židowka Hana“ kaž tež zhromadnje ze Serbskim ludowym ansamblom loni w decembru zwoprawdźeny „mobilny adwentny kalender“ pod hesłom „Hody jědu“.

„Najebać ćežke wobstejnosće na spočatku lěta wjeselimy so, zo je nam telko přihladowarkow a přihladowarjow swěrnje wostało. Njeměrne a ćežke časy nas nadal wužaduja. Ćim wjetša je žadosć za zhromadnym dźiwadłowym dožiwjenjom, kotrež hódnoty sadźa, móc dawa a wězo tež zabawja“, intendant NSLDź Lutz Hillmann podšmórny.

Čas bilancowanja a inwentury

Dienstag, 03. Januar 2023 geschrieben von:
Sobudźěłaćerjo ludoweho nakładnistwa Domowiny maja tuchwilu při kóždolětnej inwentury ruce połnje dźěła. Jadwiga Šołćic a Heiko Lobert (wotlěwa) z wotrjada rozšěrjenja w nakładnistwje wobstatk knihow, CDjow, kalendrow a dalšich poskitkow Smolerjec kniharnje ličitaj a rjadujetaj. Paralelnje inwentarizuja sobudźěłaćerjo antikwariat kniharnje. Slědujetej ručny a wulki skład. Tež inwentar kniharnje w Delnjej Łužicy so předźěła. Čas inwentury wužije so nimo toho za to, wšitko za nowe lěto čerstwje wuhotować. Personalnych přičin a wulkeho wobstatka dla wotewrě Smolerjec kniharnja hakle zaso 13. januara. Foto: SN/Hanka Šěnec

Budyšin (SN/mb/at). Přechod do noweho lěta wužiwachu načolni politikarjo na zwučene wašnje za narěč wo načasnych bytostnych prašenjach towaršnosće. Zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) rěčeše wo „ćežkim lěće 2022“, kotrež je „imperialistiska nadběhowa wójna“ Ruskeje přećiwo Ukrainje zawinowała. Kóždy móže w tutej situaciji stawizny sobu pisać, na přikład ze zlutowanjom energije abo z pomocu ćěkancam z Ukrainy. Scholz chwaleše wosebje angažement 29 milionow čestnohamtsce aktiwnych w Němskej a inowatiwne kročele za wuwiwanje hospodarstwa kaž recycling baterijow w Carnym Gózdźe.

Ministerski prezident Braniborskeje, Dietmar Woidke (SPD) praješe, zo su „hordźi“ na zasydlenje twornje Tesla, „sobu najwjetšu inwesticiju industrije“. Wosebje je zaručenje dźěłowych městnow w rafineriji w Schwedće z podpěru zwjazkoweho knježerstwa wuzběhnył.

Kompetenca institutnikow prašana

Freitag, 30. Dezember 2022 geschrieben von:

Budyšin (SN/at). Z rozsudom, we wobłuku změny strukturow w Budyskim ­a Zhorjelskim wokrjesu Němski centrum astrofyziki (NCA) wutworić, wurosće tež za Serbski institut wužadanje. Jeho wědomostne dopóznaća su za zdźěłanje cyłkowneho koncepta NCA požadane.

Kaž serbske slědźenišćo krótko do hód zdźěli, budźe wone na wudźěłanju koncepta za slědźenje wo transformacijach jako wobstatk cyłkowneho koncepta NCA wobdźělene. Drježdźanska Techniska uniwersita budźe za natwarnu fazu třoch lět zamołwitosć jako projektowy nošer přewzać. Pod jeje nawodom wšelake wědomostne zarjadnišća dźěłaja. Tak stara so Serbski institut předewšěm z nowym wotrjadom regionalne wuwiće a škit mjeńšin sobu wo fachowu koordinaciju inowaciskich wobłukow. Na tele wašnje móža institutnicy na jednej stronje na powšitkowne serbske potrěbnosće w zwisku z nastaćom slědźerskeho wulkoprojekta pokazać, na tamnej pak swójsku specifisku serbsku ekspertizu kaž tež swoje kompetency w slědźenju wo transformacijach a w transformatiwnej wědomosći do natwara NCA přinošować.

Čitajće w nowym rozhledźe (30.12.22)

Freitag, 30. Dezember 2022 geschrieben von:

Zejlerjowe wuprajenje „Nowe lěto, nowe časy“ hodźi so derje k nowemu lětnikej Rozhlada, kotryž wuńdźe wotnětka přezcyłnje barbny. Tak skutkuje wuhotowanje nětko bóle čerstwe, wosebje pak profituja z toho nastawki k wuměłskim temam, dokelž móža čitarjo wukładowanjam awtorow lěpje sćěhować. W aktualnym wudaću nastupa tole recensiji Marije Suchec wo wustajeńcy „Wšo je krajina. Serbski moler Jan Buk“ w Budyskim Serbskim muzeju a Wernera Měškanka wo wustajeńcy „Hella Stoletzki | měki / soft“, kotraž so tuchwilu w Choćebuskej Wuměłstwowej hali Łužica pokazuje. Dale wobsahuje januarske čisło komentar Pětra Šołty „Nudlowa poliwka na holanskej krajinje“, hdźež rozestaja so na žortne wašnje z akcijemi wobswětoškitarjow, kotřiž wobškodźa po wšěm kraju wuměłske twórby w muzejach. Denise Schallenkammer je přinošk wo wuznamje „serbskeho filma“ napisała. W nim wopisuje ćežke stejišćo filmoweho tworjenja w zašłosći.

Nowostka z LND

Donnerstag, 29. Dezember 2022 geschrieben von:
Budyšin (SN). Lipšćanska rěčespytnica dr. Inge Bily je w Ludowym nakładnistwje Domowina (LND) njeparujomnu přiručku „Slawische Personennamen in Ortsnamen zwischen Saale und Bober/Queis“ předpołožiła. Kniha wjedźe wuslědki slědźenjow wo serbskich/słowjanskich wosobowych a městnych mjenach w staroserbskim rumje mjez Solawu na zapadźe a Bobrom/Kwisu na wuchodźe hromadźe a je spušćomny zakład za dalše mjenowědne slědźenja. Z pomocu podatych słowotwórbnych srědkow, historiskich dokładow a pokazkow literatury hodźa so wšitke mjena spušćomnje přepruwować.

Dobra nalada we wospjet přepjelnjenej barace

Mittwoch, 28. Dezember 2022 geschrieben von:

Nuknica (SN/bn). Towarstwo barakka je po dwulětnej přestawce znatych přičin dla wčera mjeztym hižo 9. raz koncert pod hesłom „Hody nimo – Punkrock ­fever“ wuhotowało. W kopatej połnej Nukničanskej barace zahraštej skupinje JeDi z Berlina a GT z Wulkich Rědorjec (Großröhrsdorf). „Znate přičiny“ běchu planowanemu wustupej duwa Circolo Viciozo, tohorunja ze stolicy Němskeje, krótkodobnje zadźěwali. Je takrjec za­stupujo zaspěwa a zahudźi spontanje Choćebuski spěwytwórc resp. „akustisce agěrowacy punk“ Yuppiescheuche.

JeDi zahajichu wječor z hesłu koncertoweho rjadu wotpowědowacej melanžu punka a „garažoweho“ rocka. Serbsce so z „my smy skupina GT“ předstajaca band doda sylnje na groove wusměrjenu wariantu alternatiwneho rocka ze zaměškami metala a dooma. Yuppiescheuche ­na gitarje da koncertej ze swójskimi, ­towaršnostnokritiskimi štučkami kaž tež z adapcijemi znatych spěwow najwšelakorišich žanrow wuklinčeć. Zarejowacy sej publikum dźakowaše so wšitkim skupinam dołho aplawdujo a zasłuži sej tak wot kóždeje kapały přidawk.

Dołhu tradiciju pokročowali

Mittwoch, 28. Dezember 2022 geschrieben von:
Na štyrjoch wupředatych terminach su hody we Wojerowskej Łužiskej hali pokazali inscenaciju znateje bajki wo popjelawce. Wulkeho naprašowanja dla bě tež generalka zjawna. Runja zašłym lětam bě bajka swójska produkcija domu. Tradicija saha wróćo hač do lěta 1984, jako su tehdyši Dom hórnikow a energijowych dźěłaćerjow zjawnosći přepodali. Hižo tehdy ideju hodowneje bajki w swójskej režiji zwoprawdźichu. Hač do dźensnišeho maja tele wosebite předstajenja wulki wothłós. Nimo dźiwadźelnikow bě tež balet Łužiskeje hale na 90 mjeńšin trajacej produkciji wobdźěleny. Foto: Jost Schmidtchen

experiMINT

Dienstag, 27. Dezember 2022 geschrieben von:

Radwor (SN/MiP). Přez socialne medije dosćahny nas wupisanje zajimaweju dźěłoweju městnow Staršiskeje iniciatiwy Radwor z.t. W tutej pytaja projektowu asistencu a projektowe nawodnistwo za projekt „Serbski experiMINT campus Radwor“, kotryž je we wobłuku spěchowanskeho programa „Serbska rěč a kultura w změny strukturow“ wot Załožby za serbski lud spěchowany a najprjedy raz hač do lěta 2026 schwaleny.

Hłowny zaměr campusa je, wosebje dźěći a młodostnych serbsce za přirodowědu zahorić, potajkim tematiki z tak mjenowanych MINT-předmjetow, a tak zajim za powołanja w tutym wobłuku budźić. Nic mjenje wažny aspekt projekta je, wobdźělnikam nowe serbske rěčne rumy z fachowej techniskej a přirodowědnej terminologiju wotkryć.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND