Ćichi pjatk dostojnje wopominali

Mittwoch, 12. April 2023 geschrieben von:

Smochćicy (CRM/SN). Hižo mnohe lěta poskićuje Smochčanske kubłanišćo ­swjateho Bena na Ćichim pjatku wječor koncert z pasionskej hudźbu. Tež lětsa posrědkowachu orchestrownicy Serb­skeho ludoweho ansambla, kotřiž su zeskupjeni do kwarteta Chordophone, dostojne duchowne a hudźbne dožiwjenje. Na programje steješe tónraz „Stabat ­mater“ italskeho mištra baroka Antonia Vivaldija (1678–1741). K tomu poskićichu hudźbnicy jako kontrast sadźbje „Smyčkowy kwartet čo. 8 w c-moll“ ­sławneho ruskeho komponista klasi­skeje moderny Dimitrija Šostakowiča (1906–1975), ­zwjazujo tak ćerpjenje ­Jězusa Chrystusa z našej dobu. Přetož mjezynarodnje nimoměry připóznaty sowjetski wuměłc – wón dósta nimo mnohich wulkich ­mytow tohorunja wot „Academia de Santa Cecilia“ w Romje počesćenje – wěnowaše tutu swoju w lěće 1960 nastatu twórbu woporam fašizma a wójny. ­Wosebje wójny a ćerpjenja so tu doraznje tematizuja a zdobom so motiw wuchodneje ortodoksneje cyrkwinskeje hudźby zapřija.

napisała Annamaria Zahonowa

Kij w ruce a wačok na ramjenjomaj, třěchu jehlinowych hałzow nad sobu a kamjenjaty puć před sobu steješe Theja, kaž přihotowana za dalokoběh w startowej poziciji. Kós na hałzy pódla njeje machaše z křidleškomaj, prjed hač zaspěwa swój wosobinski rańši kěrluš. Hišće tři běrtlki hodźiny, a potom słónco schadźa. Theja znaješe někotre časy domjacych ptačkow, hdy započinachu ranje witać. Tři běrtlki hodźiny, a prěnje konje domjaceho procesiona budu gratowane. Theja přebywaše k jutram stajnje na domjacym statoku w přitulnej wjesce, kotraž sćeleše znajmjeńša tři pory křižerjow na wozjewjenje radostneho poselstwa po Łužicy. Hižo wot małosće sem pomhaše nanej w konjencu a maćeri na wysokim swjatym dnju. Tola lětsa wijachu so jutry po hinašich šćežkach. Lětsa padny datum jeje narodnin na jutrońčku. Nimo toho woswjeći tónkróć jutry z přećelom, Němcom. Katolskim drje, ale njena­zhonitym we wašnjach a we wědomju, kak wažne katolskim Serbam je, kołowokoło koni a křižerjow k poradźenju wulkeho swjedźenja sobu skutkować.

Anton Nawka

Donnerstag, 06. April 2023 geschrieben von:

4. jutrownika před 25 lětami zemrě spisowaćel, rěčewědnik a lawreat Myta Ćišinskeho 1995 Anton Nawka w Budyšinje. Wón bu na Mikławšku blisko nana Michała Nawki a jeho mandźelskeje pochowany. Wulka ličba přewodźerjow zanjese na pohrjebje wot njeho zbasnjeny kěrluš „Božo, Ty, Serbow wodźił sy a škitał“.

Što poprawom Saksku charakterizuje bě prašenje, z kotrymž bě so Lipšćan Frieder Bickhardt na wobšěrnu fotografisku rešeršu po swobodnym staće podał, pytajo za reprezentatiwnymi motiwami. Wuslědki wustaja hišće hač do 17. apryla z wosebitej, tež serbski aspekt wobkedźbowacej wustajeńcu „Komplex : Heimat“ na Wojerowskim hrodźe. Foto: Gernot Menzel

Towarstwo Filmowa iniciatiwa Drježdźany hotuje so na lětuši 35. filmowy swjedźeń w stolicy Sakskeje. Tele dny wozjewichu dospołny program festiwala a zahajichu předpředań zastupnych lisćikow. Swjedźeń zahaji so 18. apryla, zakónčaca mytowanska ceremonija wotměje so slědowacu njedźelu.

Drježdźany (SN/bn). Program wopřijima cyłkownje 188 prezentacijow we wjacorych Drježdźanskich programowych kinach z dohromady 371 krótkofilmami, produkowanymi w 66 krajach. Prěni raz poskića na Hrodowym naměsće paralelnje darmotnu filmowu přehladku pod hołym njebjom. Dalša nowostka je rjad „Loto krótkofilmow“, w kotrymž publikum a připad slěd pokazanych paskow postajatej. Tematiske ćežišća festiwal wobrubjacych specifiskich zarjadowanjow su mjez druhim Yannej Gonzalesej wěnowana retrospektiwa, tworjenje litawskeho filmowca-disidenta Artūrasa Barysasa, baskiske kino a jeho wliw na tamnišu towaršnosć kaž tež katalanske filmowstwo w europskim konteksće.

„Smy pozitiwnje šokowani“

Mittwoch, 05. April 2023 geschrieben von:

Drježdźany (SN/MG). W „padźe Mónika“ (SN rozprawjachu) dóńdźe wčera na wyšim krajnym sudnistwje k doskónčnemu wusudej. Po dołhim jednanju před sudnistwomaj w Zhorjelcu a Drježdźanach rozsudźichu sudnicy w sakskej stolicy nětko, zo smě wobsedźer modoweho labela LABA Gerhard Zschau T-shirt z linolorězom Hanki Krawcec z lěta 1974 předawać. Tak pisa sudnistwo w nowinskej zdźělence. Přećiwo tomu bě stara Serbowka skoržiła, kotraž bu w młodosći wot wuměłče zwobraznjena.

Swój wusud wopodstatnichu sudnicy z tym, zo njeje prawdźepodobne, zo ludźo mjeztym staru žonu přez motiw na T-shirće w zjawnosći spóznawaja. Tež argument Zschauwa, zo polěkuje z předawanjom produkta rozšěrjenju serbskeho wuměłstwa, sudnikow přeswědči. Wčerawši wusud je doskónčny a njehodźi so hižo na wyšej instancy wotprěć.

Po wozjewjenju wusuda wupraji so Gerhard Zschau našemu wječornikej: „Smy pozitiwnje šokowani. Jednanja njejsu signalizowali, zo móhli tak wuńć. Njemóžemy hišće prawje wěrić, zo směmy T-shirt skónčnje předawać.“

Monika a hra wo trón

Mittwoch, 05. April 2023 geschrieben von:
Jědnaće měsacow trajaca keklija je so z naposledk dosć njespektakularnym wusudom skónčiła. Wustawoprawnisce zaručene prawo na swójskim wobrazu je ­nadal runje tak płaćiłe kaž swoboda wuměłstwa; wobsteja-li dwěle, ma so wotwažować. Tele dny rady citowany „prawniski stat“ je potajkim intaktny – na čimž tež napřećiwny rozsud w „padźe Monika“ ničo změnił njeby. Štož zbywa, je zawěsće šwarna suma, kotruž ma skoržaca nětko za kóšty procesa nałožować; zrozumliwe wjeselo wobskorženeho nad – čehodla poprawom? – „překwapjacym wukóncom“ kaž tež wodu zamućace echo w medijach. A trochu reklamy. Apropos: Njereprezentatiwne woprašowanje mjez njeznawcami tworjenja Hanki Krawcec – a přemało jich, předewšěm zwonka Łužicy, njeje – ­je wujewiło, zo maja mnozy z nich ­„Moniku“ za konterfaj fiktiwneje figury Shireen Baratheon. Snano J. R. R. Martin hižo wo dalšim „nachwilnym postajenju“ rozmysluje. Bosćan Nawka

„Wójna a měr“ nazwučowali

Dienstag, 04. April 2023 geschrieben von:
Chór Budyšin je minjeny kónc tydźenja w probowym lěhwje w Ochranowje přebywał. Chórowe lěhwo słužeše hłownje nazwučowanju Bjarnata Krawcoweje twórby „Wójna a měr“. Lětsa w septembru chcedźa ju zhromadnje ze Serbskim ludowym ansamblom w Budyšinje předstajić. Zo bychu spěwarki a spěwarjo tematiku twórby lěpje zrozumili a něšto wo jeje nastaću zhonili, je čłon chóra Měrko Šołta wo swojich slědźenjach rozprawjał. Foto: Jurij Helgest

Herman Šleca

Dienstag, 04. April 2023 geschrieben von:
Kónc nalětnika 1948 zemrě w Budyšinje wědomostnik a narodny prócowar Herman Šleca. Šleca bě z dźowku Marka ­Smolerja woženjeny a swak Budyskeho krajneho rady dr. Jana Cyža. Wón narodźi so 7. julija 1892 w Droždźiju jako syn ­dźěłaćerja. Po studiju na Budyskim krajno­stawskim wučerskim seminarje wučerješe w Bukecach a studowaše na to w Lipsku a Praze filozofiju. Na temu „Dr. Jan Pětr Jordan a jeho žiwjenje a skutko­wanje“ je promowował. Jako sekretar Domo­winy a dalšich narodnych hibanjow je serbske prócowanja spěchował a organizował, mjez druhim Domowinske zlěty w Kulowje a Bukecach a tajke Serbskeho Sokoła. W Praze bě wón hižo čě­skemu Sokołej přistupił. Tež Sokoł we Łužicy je Šleca sobu załožił a nawjedował. Za njón wuda „Sokołski spěwnik“ a na­pisa „Prěkuš“ a wšelake zwučowanja za sportowe jednotki. Zdobom je Sokołske ­Listy załožił a redigował. Šleca bě čłon Maćicy Serbskeje, nacije jeho zajachu a přesćěhowachu. Po wójnje je na Serbskim gymnaziju we Warnoćicach wučerił, wučbnicy w maćeršćinje spisał a „Powědančko wo Leninje“ zeserbšćił. Manfred Laduš

Nowe młode wobličo w redakciji

Dienstag, 04. April 2023 geschrieben von:

Maximilian Gruber (19) je hižo w młodźinskej redakciji Serbskich Nowin sobu skutkował. Ale tež za Katolski Posoł běše so wospjet pjera jimał. Něhdyši předsyda šulerskeje rady Serbskeho gymnazija a amtěrowacy rěčnik młodźiny biskopstwa Drježdźany-Mišno njeje jenož wjacore lěta na jewišću serbskeho młodźinskeho dźiwadła publikum we wšelakich rólach zwjeselał, ale hižo prěnje kročele na politiskim parkeće kročił: z mandatom Domowiny jako zastupjer serbskeje młodźiny w poradźowacym wuběrku za prašenja serbskeho ludu při zwjazkowym ministerstwje nutřkowneho.

Loni swoju maturu złožiwši rozsudźi so za swobodne socialne lěto we wobłuku biskopstwa za dekanatnu młodźinu we Worklecach a na farje w Chrósćicach. Hladajo na wosebite aktualne wužadanja serbskeho nowinarstwa je Maximilian Gruber rady zwólniwy był, spočatk jutrownika do redakcije Serbskich Nowin zastupić a dwulětny wolontariat započeć.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND