Znowa serbske a łužiske prapremjery zaklinčeli
Choćebuz (UL/SN). Mjeztym 48. Choćebuska hudźbna nazyma je z koncertami w Choćebuzu a Delnjej Łužicy swojej tradiciji, předstajić přewažnje nowe twórby serbskich a němskich komponistow, tež lětsa swěrna wostała. Při tym stejachu a steja wosebje komornohudźbne twórby w srjedźišću.
Lětuši koncert w połnje wobsadźenej Madlowskej cyrkwi swj. Měrćina skićeše minjenu sobotu šěroku paletu hudźbnych twórbow z pjeć lětstotkow. Při tym zahorichu čłonojo solistiskeho ansambla Choćebuz kaž tež hudźbnicy filharmoniskeho orchestra Statneho dźiwadła Choćebuz w najwšelakorišich wobsadkach publikum z wuměłskej perfekciju kaž tež z wulkim angažowantom zdokonjanymi interpretacijemi. Wot zahajenja z „Partitu II“ Georga Philippa Telemanna w njewšědnej wersiji za marimbafon hač k sławnemu „Kanonej w D“ Johanna Pachelbela dožiwichu připosłucharjo mnohostronske a jimace koncertne popołdnjo.
Spěchowanje za 370 projektow
Drježdźany (SN/at). Dohromady 370 małych projektow na wsach spěchuje Kulturna załožba Swobodneho stata Sakskeje lětsa. Kaž załožba wčera informowaše, su spěchowanske srědki za fonds małych projektow z dobrymi 1,3 milionami eurow wučerpane. Z pjenjezom maja institucije w 165 gmejnach lěpšinu.
Mjez tymi, kotrež móžachu so přez miły pjenježny dešć wjeselić, běchu tež serbske towarstwa. Tak přizwolichu Serbskemu wjesnemu ansamblej Wudwor 10 000 eurow. Domizniske towarstwo Radiška w Lemišowje/Stróži je za literarno-muzikaliski wječor „Zejler/Kocor reloadet“ 5 000 eurow dóstało. Podpěru žnjeli su dale Serbski ludowy ansambl za zarjadowanje „Čěske nocy“ w Smochćicach z 5 000 eurami, Budyske Němsko-Serbske ludowe dźiwadło 9 900 eurow za „Třibajkowy rum“, Spěchowanske towarstwo „Dom Zejlerja/Smolerja“ we Łazu 1 910 eurow, Kulturna załožba Miłkečanski park Radwor 5 500 eurow abo Chróšćanski cyrkwinski chór 1 600 eurow.
W běhu lěta bě so wjace hač 580 projektnych nošerjow pola kulturneje załožby wo spěchowanje požadało.
„My dyrbimy dale serbsce wusyłać!“
Dołholětny nawoda Serbskeho rozhłosa a MDR-studija Budyšin, Helmut Rychtar, je w starobje 80 lět dnja 10. oktobra 2022 zemrěł. Wosobinsce sym jeho 1989 zeznała, hdyž buch jako młoda njenazhonita žurnalistka hišće za čas natwara studija w Budyšinje pola Serbskeho rozhłosa přistajena. Bě takrjec mój „rozhłosowy nan“, sym pola njeho žurnalistiske rjemjesło nawuknyła. Je nam młodym wjele přicpěwał, nas pohonjował a spěchował. Jeho credo rěkaše: Serbski rozhłós ma pomhać, serbšćinu skrućeć. Runje tohodla je so wo to postarał, zo so hornjoserbski radijowy program z Choćebuza do Budyšina přesydli, hdźež je reporter wosrjedź serbskorěčnych rumow, lóšo rozmołwnych partnerow namaka a hdźež je na tamnym boku lóšo, dalšich dorostowych rozhłosownikow zdobywać. Zdobom jara na to dźiwaše, zo namjezne ewangelske kónčiny njezabudźemy a zapřijamy: Wojerowsku a Slepjansku holu a ewangelski region wokoło Budyšina. Tam je nas reporterow wědomje pósłał.
Iniciatiwa z nowym rozmołwnym formatom
Iniciatiwa „Budyšin zhromadnje“ a Ekumeniski tachantski wobchod sprjewineho města wuhotujetej přichodnje nowy rjad rozmołwow „Budyske narěče“. Wotměć chcetej jón stajnje prěni pjatk měsaca w cyrkwi swj. Pětra.
Budyšin (CS/SN). Jako prěni hosć noweho formata porěči 5. nowembra hospodarski minister Durinskeje Wolfgang Tiefensee (SPD). W decembrje slěduje přednošk krajneho rady Srjedźneje Sakskeje Dirka Neubauera (njestronjan). Z nimaj stej so zarjadowarjej za wosobinje rozsudźiłoj, kotrejž „matej wažne nazhonjenja a wonkownu perspektiwu“.
Wotbłyšć respekta před žiwjenjom
Festiwal wohroženy
Na njedawnym pólsko-němskim nazymskim swjedźenju w Budyskim ...
Wo knihach a kniharni (14.10.22)
We wotrjedźe rozšěrjenje LND je so horca faza lěta 2022 zahajiła. Klětušej Serbskej protyka a pratyja stej wušłoj, štož je započatk za wobšěrne rozwožowanje knihow do wjeskow Hornjeje a Delnjeje Łužicy.
Serbska protyka 2023 přeprošuje tónraz do Budyskich horow – stawiznički a powěsće, wosobiny a zajimawostki pletu so kołowokoło hórskeho kraja.
We wačoku mataj sobudźěłaćerjej nimo horjeka mjenowaneju knihow wězo hišće dalšu literaturu.
Rjany dar lubowarjam spěwow je kniha wo skutkowanju Měrćina Weclicha, „Sonić, to tla z hrěchom njej’“. Měrćin Weclich sam čitarja po swojim hudźbnym žiwjenju sobu bjerje. Wjedźe kóždeho z nas na jězbu přez połstalětne aktiwne hudźbne skutkowanje z mnohimi dokumentami kaž tež anekdotami k smjeću a rozmyslowanju. Ekskluziwne wideja skića knize wosebity charakter.
Krabat w zbywacej jamje
Sceniske čitanje noweho krucha Michała Lorenca
Fenomen Krabat je hižo mnohich spisowaćelow a filmowcow inspirěrował a fascinował. Tež bywši dźiwadźelnik, režiser a awtor Michał Lorenc je so z maćiznu na cyle swojorazne wašnje zaběrał. Ze swojej dźiwadłowej hru „Krabat im Restloch“ je wón powěsćowu figuru do přitomnosće wjedł. We wobłuku Krabatoweho tydźenja 2022 kaž tež rjadu „Łužiska literatura ekstra“ je dźesać dźiwadźelnikow Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła kruch na Dnju jednoty Němskeje w Budyskim Dźiwadle na Hrodźe w sceniskim čitanju předstajiło. Při tym su figury „jenož“ w rozdźělnych rólach čitali. Dokelž pak su dźiwadźelnicy fachowcy na swojim polu, su so přihladowarjo – hdyž-li mějachu dosć předstajenskeje mocy – přiwšěm do jednanja domyslić móhli.
Zwjazk serbskich towarstwow załoženy
Dźensa před 110 lětami zetka so 60 zastupnikow 31 serbskich towarstwow we Wojerecach w domje tamnišeho burskeho towarstwa a załožichu Zwjazk serbskich towarstwow. Delegaća zastupowachu 2 890 čłonow tutych zjednoćenstwow. Po namjeće Wochožanskeho fararja Bogumiła Šwjele, kiž měješe hłownu narěč, mjenowachu delegaća nowy zwjazk Domowina. Swój namjet wopodstatni Šwjela z tym, zo je „Domowina, štož so wot Budestec hač do Bórkowow derje rozumi“. Mjeno noweje organizacije woznamjenja poetisce „domizna“. Za serbsku domiznu skutkować a „wšě přistupjene towarstwa do zhromadneho dźěła za serbstwo zjednoćić“, měješe być z jeje hłownym nadawkom. Farar Šwjela přiwoła wšěm zhromadźenym, zo „dźěło za Serbstwo žada sej mužow, wojowarjow, wopory. Cyrkej a šula samej njemóžetej Serbstwo dźeržeć. Njezaleži to jenož na tym, zo je wučer jara wotwisny wot wyšnosće a farar wot wosady. Zdónk a jadro luda su ći, kotřiž jenož z dźěłom swojeje ruki a hłowy so žiwja, to su burja, dźěłaćerjo a rjemjeslnicy kaž tež překupcy. Kak tući so k narodnemu dźěłu maja, wot toho wotwisuje přichod a wobstaće Serbstwa.“
