Budyšin (SN/bn). Pod hesłom „Wotrow a Kopšin – róla hrodźišćow při słowjanskim wobsydlenju Hornjeje Łužicy“ je archeologowka a nawodnica Muzeja zapadneje Łužicy Friederike Koch-Heinrichs z fachowym přednoškom „aktualny staw slědźenja nastupajo drje najmarkantniše nazemske pomniki regiona“ zjimała. Zarjadowanje předwčerawšim w z wjace hač sto wopytowarjemi kopaty połnym kabineće Muzeja Budyšin bě lětsa prěni z dohromady štyrjoch planowanych zjawnych přednoškow, kotrež Serbski institut prezentuje.
„Texasko-serbski Nowinkar. The Newsletter of the Texas Wendish Heritage Society“ je wot lětušeho nowe mjeno časopisa serbskeho towarstwa w Texasu. Dotal měješe časopis ryzy jendźelski titul „Texas Wendish Heritage Society Newsletter“. Redaktor Jeremy Clifton bě spočatk lěta za nowym, bóle na serbsku tradiciju nawjazacym mjenom pytał. Po internetnych rešeršach měješe ideju za titul „Texasko-serbski powědar a kurěr“, štož pak by za jendźelskorěčnych čitarjow chětro dołhe a komplikowane pomjenowanje było. Tohodla přiwza rady namjet z Łužicy, wužiwać słowo nowinkar.
Florian Kießlich pochadźa z Worcyna a je zahorjeny wot hiphopoweje hudźby. W skupinje „Nowa Doba“, kotrejž přisłušataj tohorunja Pětr Dźisławk a Syman Hejduška, je wón hłownje zamołwity za produkciju „beatow“ – takrjec instrumentalnych přewodow –, na kotrychž zakładźe młodźi Serbja potom swoje rymy napisaja. Što běchu přičiny za to, zo je so 24lětny student medicinskeje techniki runje do produkcije hiphopowych spěwow zanurił a kotre móžnosće widźi wón na polu serbskeje hiphopoweje hudźby – wo tym je so z nim Jan Bogusz rozmołwjał.
Što běchu twoje prěnje kroki do swěta hudźby?
F. Kießlich: Prěni kontakt bě zažne hudźbne kubłanje, tak zo je mje hudźba hižo ze zažnych dźěćacych lět stajnje přewodźała. W 1. lětniku započach potom klawěr hrać a wot 6. lětnika kontrabas. Tute nazhonjenja mi wězo tež nětko při hudźbnej produkciji tójšto pomhaja.
Što će runje na hiphopowej hudźbje tak fascinuje?
Kak wužiwachu so něhdy přirodne maćizny za wšědnu potrjebu – to zbliži sobudźěłaćerka Serbskeho muzeja Daniela Heckowa wčera skupinje zajimowanych serbskich žonow, kotrež sćěhowachu přeprošenje na „Kofej w třoch“.
Budyšin (SN/bn). „Mam nadawk, wam wječor skazyć.“ Z tymle słowami zahaji Christian Schäfer, koordinator nošerskeho zwjazka trägerverBUNT – syć za demokratiju a wjelorakosć we wokrjesu Budyšin, w kotrymž angažuja so mjez druhim Němski zwjazk dźěłarnistwow, Smochčanske kubłanišćo swj. Bena, wobydlerska iniciatiwa „Wojerecy pomhaja z wutrobu“, Kamjenske zjednoćenstwo za humanitu a tolerancu kaž tež Domowina přećiwo prawicarskemu ekstremizmej, wčera nowy rjad Budyskeho towarstwa Kamjentny dom „Rozmołwa w foyeru“. Ze swojim slědowacym přednoškom zjima wón dwě lěće přeslědźenja dynamiki póndźelnišich demonstracijow w sprjewinym měsće. „Spočatnje měrješe so protest přećiwo statnym naprawam za zadźěwanje rozšěrjenju koronapandemije. Ale hižo dwě njedźeli po prěnjej demonstraciji jewjachu so dosć dźiwne chorhoje, symbolizowace na přikład historiske Němske mócnarstwo abo jasnje prawicarskoekstremistisku hornjołužisku „Wanderjugend“ kaž tež napodobnjene banery NSDAP.
Je přeco prěni raz, zo čłowjeka zetkaš, kotrehož puće so ze swójskimi pozdźišo časćišo kryja. Jedyn tajki je Jürgen Maćij. A wěm so derje dopomnić na wonu dźěłarničku w februarje 1983 w Delnjej Łužicy. Jako zamołwity za fotowy sektor tehdyšeho Domu za serbsku ludowu kulturu bě wón za zajimcow fotowy kónc tydźenja organizował, w kotrehož srjedźišću steješe zapust w Strjažowje (Striesow). Naša skupina hobbyjowych fotografow z Hornjeje Łužicy je sobotu camprowarjow po wsy přewodźała a tam něštožkuli wo poměrje wjesneje młodźiny k serbskim spěwam zhoniła, byrnjež tam hewak serbsce njerěčeli. We wsy bydlacym staruškam, kotrež chodźachu tam samozrozumliwje hišće po burskim, su znate serbske pěsnje zanošowali.
Předewšěm na studowacych wusměrjenej stej stipendijowej programaj za přebytk we wuchodoeuropskim wukraju. Rěčny centrum WITAJ (RCW) koordinuje wospjet za Serbow darmotne kursy čěšćiny; Studijna załožba němskeho ludu poskića zajimcam spěchowanje slědźenskich projektow we wobłuku akcije „Metropole wuchodneje Europy“.
Slepo (AK/SN). „Es kommt darauf an, das Hoffen zu lernen“ rěka něhdźe hodźinu trajacy dokumentarny film swobodneje režiserki a dramaturgowki Annetty Dorotheje Weber, kotryž předstaja tele dny we wobłuku turneje ducy po Łužicy. Po prapremjerje w Mannheimje, hdźež Weber bydli a skutkuje, pokazachu produkciju minjeny tydźeń w Choćebuzu a w Běłej Wodźe. Wčera prezentowa wona pask w kopatej połnej Slepjanskej cyrkwi.