Pomnik zasoz Körnerom a Ćišinskim

Mittwoch, 28. September 2022 geschrieben von:

Wopomnišćo za padnjenych Prěnjeje swětoweje wójny w Słonej Boršći wobnowjene

Jědźeš-li přez Słonu Boršć, wuhladaš na wuchodnej kromje wsy wopomnišćo za padnjenych Prěnjeje swětoweje wójny. Markantnje na wyšinje postajeny pomnik ze zornowca ma za mału wjes nahladnu wulkosć a dosć bohate wuhotowanje. Wokoło njeho je zelenišćo připrawjene, nad nim wupřestrěwa wysoki dub swoje hałuzy a na nakromnym trawniku přeprošuja ławki k posydnjenju.

W minjenych lětach bě pomnik z algami porosćeny a měješe šěro-zelenkojty napohlad. Napisma běchu wupłokane a lědma hišće spóznać. Čim bóle nětko nadpadnje, zo su pomnik w zańdźenych měsacach wobnowili. Zornowc je wurjedźeny a so zaso jasny swěći. Horjeka spóznaješ zaso z dubowej a ławrjencowej hałžku wobwěncowany wojerski křiž. Wšitke napisy su čerstwje wumolowane a zaso derje čitać.

Poswjećenje w lěće 1920

Jurja Šěna wopominali

Mittwoch, 28. September 2022 geschrieben von:
We wobłuku wopomnjenskich kemšow, wuhotowanych wot Ralbičanskeho fararja Šćěpana Delana, swjećachu něhdźe 70 wobdźělnikow – přewažnje přiwuzni kaž tež wjesnjenjo – w Šunowskej kapałce wčera stoćiny njeboh Jurja Šěna. Po Božej mši zaspěwa Serbski muski chór Delany pod wuměłskim nawodom Mateja Kowarja tři z jeho najwoblubowanišich spěwow – mjez druhim wot njeho zbasnjenu „hymnu“ ćělesa „W Šunowskej hospodźe“ – kaž tež wot Korle Awgusta Kocora na tekstaj ­Handrija Zejlerja resp. Jurja Surowina skomponowanej, často jako „ludowej“ ­wobhladowanej pěsni „Naš njeboh’ dźěd“ a „Ach, moja hola“. Foto: SN/Hanka Šěnec

Bartels nastupi profesuru

Dienstag, 27. September 2022 geschrieben von:

Wot spočatka oktobra budźe direktor Serbskeho instituta (SI) dr. Hauke Bartels profesor za sorabistiku Drježdźanskeje techniskeje uniwersity (TUD). Wčera přijima Bartels wotpowědne wopismo z rukow rektorki TUD, prof. Ursule M. Staudinger. Nawodnistwo SI pak wostanje jeho hłowny nadawk.

Drježdźany/Budyšin (SN). „Sorabistika skići šěroke a zajimawe slědźenske polo. Tute njemóže jenož Drježdźansku slawistiku wobohaćić, ale tež zajim studowacych zbudźić – tež hladajo na praktiske nałožowanje přiswojeneje wědy, na přikład w nowym masterskim studiju ,Digital humanities‘“, Bartels podšmórny. Nowopowołany profesor budźe w Instituće za slawistiku TUD wuwučować. Wědomostnej ćežišći stej digitalna sorabistika kaž tež rěčespyt za mjeńšinowe rěče, wosebje za delnjo- a hornjoserbšćinu.

Nowy swětowy rekord karnewalistow su zawčerawšim před historiskej kulisu w Drježdźanach nastajili. Na naměsće před Semperowej operu je so 1 136 rejwarkow a rejwarjow z 85 póstniskich towarstwow k rejam škričkoweje gardy zhromadźiło. Zamołwitym je to dopokaz, kak wulka je žadosć póstniskich norow, so po dwěmaj lětomaj pandemije zaso prezentować. Foto: Jürgen Männel

Hudźbna jězba ze „słowjanskej dušu“

Montag, 26. September 2022 geschrieben von:
Pod hesłom „Wo słowjanskej duši“ staj rodźeny Budyšan Ronald Hein (tenorbariton) a z Tokija pochadźacy pianist Hiroto Saigusa wčera wopytowarjam na něhdźe po dwěmaj třećinomaj wobsadźenej žurli Budyskeho Serbskeho muzeja „muzikaliske pućowanje wot najwjetšeho k najmjeńšemu słowjanskemu ludej“ wobradźiłoj. „Jězba“ započa so z Pjotrom Iljičom Tšajkowskim jako reprezentantom ruskeje hudźby, slědowachu mjez druhim twórby Ukrainjana Wiktora Kossenka, Antoína Dvořáka z Českeje a Georgija Zlateva-Čerkina z Bołharskeje. Serbja běchu tež z kompozicijemi Bjarnata Krawca, Detlefa Kobjele a Jura Mětska zastupjeni. Foto: Werner Lindner

Kocor takrjec raz cyle priwatnje

Montag, 26. September 2022 geschrieben von:

Budyšin (SN/bn). We wobłuku swjedźenskeho „Lěta Kocora a Zejlerja 2022“ je Serbski ludowy ansambl minjeny pjatk dalši wosebity koncert wuhotował. Na žurli Budyskeho Serbskeho domu předstajichu dohromady dwanaće ansamblowcow w měnjacych so wobsadkach pod hesłom „Pój, wječoro k nam rjany“ skerje njeznate komornohudźbne twórby a wuměłske spěwy Korle Awgusta Kocora kaž tež wuběr na njeho złožowacych so kompozicijow.

Lěto swjatkow za koho?

Montag, 26. September 2022 geschrieben von:
Kaž zrozumliwe tele dny bywa, skedźbliwje z fenkami wobchadźować, kaž chwalobne nadal je, so přeco hišće njepřewinjeneje pandemije dla zjawnych zarjadowanjow wzdawać, a kaž njemóžne wostawa, so hladajo na tuchwilny (?) kulturny nadposkitk na kóždym wjeršku takrjec paralelnje wobdźělić: Zo, kaž minjeny pjatk w Budyskim Serbskim domje (připódla: tamnišemu křidłu by bórzomne hłosowanje bjezdwěla tyło), – pardon – faktisce žanu rancu njezajimuje, što je nestor serbskeje wuměłskeje hudźby nimo daloko a šěroko znatych oratorijow zdokonjał, je hotowa lózyskosć. Snano móhł SLA lěpje a wobšěrnišo wabić. Jeli pak so njemylu, swjećimy 2022 lěto drje najwuznamnišeju serbskeju kulturnikow, wulce propagowane na přikład wot třěšneho zwjazka našich towarstwow. Hdyž so zastupjerjo organizacije z narokom, Serbow zastupować, na „swojich“ zarjadowanjach njepokazaja – čeho mamy so potom hišće dźiwać? Bosćan Nawka

Pod heslom „Woheń a kristal“ je wčera wječor Nowa łužiska filharmonija w Budyskim Němsko-Serbskim ludowym dźiwadle hudźiła. Koncert pod dirigatom Ewy Strusińskeje wotmě so we wobłuku 33. šleskich hudźbnych dnjow. Jutře w Zielonej Górje planowane předstajenje wupadnje, njedźelu su twórby Hindemitha, Beethovena a Brahmsa hišće raz w Žitawje słyšeć. Foto: SN/Hanka Šěnec

Samo na pjećoch pišćelach

Donnerstag, 22. September 2022 geschrieben von:

Budyske pišćelowe lěćo znowa ze sepju naročnych koncertow, mištersce interpretowanych wot wirtuozow z tu- a wukraja

Pišćelowe lěćo 2022 bu spočatk smažnika wot cyrkwinskohudźbneho direktora Michaela Vettera, kantora Ewangelskeje wosady swj. Pětra, a Kamila Maksymiliana Kulawika, nětčišeho kantora katolskeje tachantskeje wosady na dwojich pišćelach w Budyskej simultanej cyrkwi swj. Pětra zahajene. Spočatk požnjenca zakónči Vetter serial tradicionalnje z improwizacijemi k historiskemu němemu filmej. Dohromady dwanaće organistow z tu- a wukraja běše stajnje srjedu zahudźiło, mjez druhim Yves Rechensteiner z Toulousea, Susanne Harwtich-Düfel z Erlangena a Izumi Ikeda z Fukuoki. Wospjet jako publikumowy magnet wukopa so koncert bywšeho kantora Berlinskeje katedrale swj. Jadwigi Tomaša Žura (SN rozprawjachu). Na tejle stronje wěnujemy so dalšimaj wjerškomaj lětušeho rjadu.

Richard Hajna

Donnerstag, 22. September 2022 geschrieben von:
18. požnjenca před 125 lětami je so narodźił ewangelski braška a narodowc Richard Hajna jako syn wjesnjanosty a małoratarja w Splósku. Z nanom, kiž bě z předsydu Serbskeho towarstwa Lubin w Budestecach, wobdźěli so Hajna 1912 na załoženju Domowiny we Wojerecach. Po Prěnjej swětowej wójnje zasadźowaše so sylnje w serbskim towarstwowym žiwjenju. 1919 je spěwne towarstwo Sołobik w Sowrjecach załožił a jemu předsteješe. Skutkowaše nimo toho jako čłon předsydstwa Budyskeje Nadźije. Wobhospodari dale małoratarstwo nana a bě jako klamar na wsach po puću. Wulke připóznaće a dowěru zdoby sej jako tradicionalnje zdrasćeny serbski braška. Skutkowaše nimale štyri lětdźesatki jako tajki a nawjedowaše na wšě 650 kwasow w Budyskim wokrjesu. Dr. Musiat je jeho jako brašku wobšěrnje wopisował. Za čas knjejstwa nacijow je Hajna jako wikowar tež zwiski ze serbskimi prócowarjemi Domowiny wudźeržował. Spočatk 1950tych lět je ptačokwasnych braškow SLA podpěrował. Po 1945 bě předsyda wjesneje Domowinskeje skupiny a aktiwny w rólnej reformje. 11. smažnika 1961 zemrě w ródnej wsy a bu w Bukecach pochowany.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND