Wid na swět do spada Berlinskeje murje

Freitag, 07. Juni 2019 geschrieben von:

Budyšin (SN/bn). „Njebě lochko, podobny wuspěch lubjacy kruch namakać, kaž běchu to dyrdomdeje Olsenoweje cwólby w minjenych troch lětach. Přiwšěm sej myslu, zo smy z kongenialnje wot Leandera Haußmanna sfilmowanym romanom Thomasa Brussiga ‚Słónčna aleja‘ kmanu předłohu našli, kotraž publikum wabi a so 30 lět po měrliwej rewoluciji w NDR tematisce derje hodźi.“ To rjekny intendant Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła Lutz Hillmann na wčerawšej nowinarskej rozmołwje na dworje Budyskeho Dźiwadła na hrodźe. Znowa bě wón maćiznu za jewišćo wobdźěłał a je wospjet režiser inscenacije lětnjeho dźiwadła w Budyšinje, kotraž rěka „Na krótšim kóncu Słónčneje aleje“.

Wo knihach a kniharni (07.06.19)

Freitag, 07. Juni 2019 geschrieben von:

Srjedź meje je w Zarěčanskej Konsumowej galeriji jednaćelka Sakskeje literarneje rady­ dr. Sibille Tröml lětuši „Sakski knižny kófer“ předstajiła.

Wot lěta 2013 hižo wudawa wony Lipšćanski gremij wabjenske łopjeno, z kotrymž dwójce wob lěto na dźesać nowostkow ze Sakskeje skedźbnja. Su to knihi awtorow a přełožerjow, kotřiž ze Sakskeje pochadźeja abo tu bydla. Po tym, kajki poskitk runje je, su tam lyrika runje tak kaž proza, přełožki abo wěcne edicije zastu­pjene kaž tež knihi za dźěći a młodostnych. Wabjenske łopjeno w formje leporela pak nima jako „bestseller-lisćina“ fungować. Ma być skerje kompas, kotryž w mnóstwje nowowudaćow mału orientaciju skići a čitarjow wćipnych čini na bohatu literaturu awtorow a přełožerjow „wottud“. Ke kóždemu wudaću słuša tež ze wšěmi dźesać publikacijemi spakowany „realny“ kófer. Tón steji potom něhdźe dźesać tydźenjow w jednej z priwatnych kniharnjow abo na městnosćach, hdźež tež zarjadowanja přewjeduja.

Wučerstwo njeje dźěło, ale powołanje

Donnerstag, 06. Juni 2019 geschrieben von:

Serbska spisowaćelka, pedagogowka a kulturnica Wórša Wićazowa sydomdźesatnica

Swjatkownu póndźelu, 10. smažnika, swjeći woblubowana wučerka na wuměnku, spisowaćelka, kulturnica a aktiwna čłonka Zwjazka serbskich wuměłcow Wórša Wićazowa sydomdźesaćiny. Nimale pjeć lětdźesatkow je wona šulerki a šulerjow na polu serbšćiny wuwučowała a jim nimo toho – abo lěpje: paralelnje – hudźbu, reju, dźiwadło a nic naposledk serbsku literaturu spřistupnjała. Wot njeje wutworjeny kulturny ansambl Serbskeje zakładneje šule „Jurij Chěžka“, hdźež nimale cyłe swoje powołanske žiwjenje skutkowaše, bu w lěće 2014 z Mytom Domowiny za dorost wuznamjenjeny. Za nju wosobinsce wšak je wjele wjetše připóznaće, zo so jeje bywši chowancy tež po wuchodźenju šule kulturnje angažuja.

Z baleta do šule

Rězbarjo při skale

Donnerstag, 06. Juni 2019 geschrieben von:

Miłoćicy (SN/bn). Za lětušu 13. mjezy­narodnu dźěłarničku rězbarjow při Miłočanskej skale je so dohromady 24 wuměłcow mjez druhim ze Słowjenskeje, Čěskeje, Ukrainy, Bołharskeje, Ruskeje a Němskeje přizjewiło. Dźens za tydźeń chce wěcywustojna jury dźesać z nich wuzwolić, kotřiž swoje namjetowane naćiski wot 19. awgusta hač do planowa­neje wernisaže 1. septembra we Łužicy zwoprawdźa. Hač do kónca junija potom dźěłarničku zarjadowace towarstwo Kamjenjak wobdźělnikow pisomnje informuje a oficialnje přeprosy. Dwě městnje stej za regionalnych rězbarjow rezerwowanej.

Kaž w minjenych lětach towarstwo wuměłcam maćizny darmotnje přewostaji. Nimo ze skały wudobywaneho zornowca stej to drjewo a metal. Rězbarjo sami rozsudźa, hač je jednotliwje abo w kombinaciji wužiwaja. Přidatnje změja składnosć, nimo toho tež město skulptury resp. reliefa instalaciju zynkow a swěcy wutworić.

Po zwučenym wašnju móža zajimcy wuměłcam při tworićelskim dźěle přez ramjo hladać. Tak ma pu­blikum rědku móžnosć, dožiwić nastawace twórby „w čiłym dialogu“, kaž we wupisanju rěka.

Do premjery spektakla w Błótach

Donnerstag, 06. Juni 2019 geschrieben von:
Serbski ludowy ansambl hotuje so na premjeru lětušeje Błótowskeje bajoweje nocy. Sobotu chcedźa balet, chór a solisća SLA kaž tež hóstni hrajerjo nowu hru Jěwy­Marje Čornakec „Wjećba“ w režiji Johannesa Gärtnera prěni raz předstajić. Hrajnišćo je wospjet jewišćo pod Bismarckowej wěžu w Bórkowach. „Wjećba“ nawjazuje na stawi­znu wo zhubjenej krónje serbskeho krala Jura. Znowa podataj so lutkaj Jolka a Jorko na dyrdomdej a zetkataj mjez druhim připołdnicu a hadźaceho krala. Tola kajku rólu bajowej postawje woprawdźe hrajetej? Kaž je mjeztym z tradiciju, zakónča spektakl pod hołym njebjom z wulkim wohnjostrojom. Foto: Stefan Cuška

Fête de la musique we Łužicy

Montag, 03. Juni 2019 geschrieben von:

Kóždolětnje wotměwa so z lěćnym za­wrótom słónca po wšěm swěće hudźbny swjedźeń Fête de la musique. Princip je tón, zo hraja wuměłcy bjez gaže a zo je zastup darmotny. W Europje wobdźěla so na nim wjace hač 300 a w Němskej něhdźe 50 městow. W Hornjej Łužicy je wot­ lěta 2000 Kamjenc srjedźišćo mjezynarodneho zarjadowanja. Lětsa budźe serbski podźěl w Lessingowym měsće wosebje wobšěrny.

Kamjenc (SN/bn). Dohromady wjace hač 40 interpretow resp. skupin chce z ka­lendariskim spočatkom lěća 21. junija na cyłkownje 16 hrajnišćach w centrumje Kamjenca swoje programy před­stajić. Wuměłski spektrum wopřijima šlager, irsku folkloru, srjedźowěkowske zynki a cyrkwinsku hudźbu runje tak kaž rock, pop a techno. Tradicionelnje sylny serbski podźěl je lětsa porno minjenym lětam samo trochu wobšěrniši.

Wosom wuměłcow wustaja

Montag, 03. Juni 2019 geschrieben von:
„Kontekst & kontrowersa“ rěka nowa wosebita, składnostnje 150. róčnicy załoženja wustajenišća wuhotowana přehladka Muzeja Budyšin. Dohromady wosom wuměłcow – štyrjo ze sprjewineho a štyrjo z partnerskeho města Heidelberga – pokazuje w njej najwšelakoriše twórby, mjez druhim mólby, fotografiki, reliefy a skulptury. Mjez łužiskimi wobdźělnikami stej tež Serbowce Iris Brankačkowa a Borbora Wiesne­rec. Na sobotnym wotewrjenju je wot wuměłcow wuzwoleny kurator Marius Ohl (naprawo) něhdźe sto hosći po wustajeńcy wodźił a jim eksponaty skrótka rozło­žił. Přehladka je hač do kónca awgusta přistupna. Foto: SN/Hanka Šěnec

Poetiski pućnik

Freitag, 31. Mai 2019 geschrieben von:
Budyšin (SN). „Znaki pominaki kopolaki“ je titul noweje w Ludowym nakładnistwje Domowina wušłeje knihi, kotraž je wuslědk njewšědneho zhromadneho dźěła třoch serbskich awtorkow Róže Domašcyneje, Měrki Mětoweje a Měrany Cušcyneje. W rjećazowej basni z 39 štučkami nawjazuje kóžda z nowej štučku na předchadźacu, kotruž je tamna basnica pisała. Takle pućuja kaž podłu rjećaza po Łužicy. Zhromadny puć wjedźe je wot Budyšina na Čornobóh, po dalokej holi hač do Błótow a zaso wróćo. Cornoběłe fota Jürgena Maćija teksty wudospołnjeja. Z tutym jónkrótnym wudaćom štyrjoch wuměłcow dóstanje čitar knihu wo njewšědnym poetiskim pućowanju do ruki.

Wopytowarjo Dešnjanskeho domizniskeho muzeja móžachu minjeny kónc tydźenja słowjanski srjedźowěk dožiwić. Wjace hač 80 rjemjeslnikow z wjacorych krajow, mjez druhim z Pólskeje, Čěskeje, Danskeje a Nižozemskeje, předstaji wšelake formy srjedźowěkowskeho­ žiwjenja, mjez druhim tež wojowarjow a jich brónje (hlej wobraz). Foto: Michael Helbig

400 000 ludźi na dixie-festiwalu

Dienstag, 28. Mai 2019 geschrieben von:
Z wulkej hudźbnej paradu po nutřkownym měsće je so předwčerawšim, njedźelu, mjeztym 49. dixielandfestiwal w Drježdźanach zakónčił. Organizatorojo zličichu ­ na wšě 400 000 wopytowarjow. Dwanaće mjezynarodnych a 26 němskich skupin a solistow je tónraz do sakskeje krajneje stolicy přišło. Ludźo móžachu cyłkownje 186 koncertnych hodźin dožiwić, z toho 116 darmotnych. Dohromady 230 hudźbnikow z jědnaće krajow wuhotowaše program, wopřijacy 40 zarjadowanjow na 34 jewišćach. Jedyn z wjerškow bě wulka jazzowa gala w bulosportowej arenje, hdźež je na kóncu wjace hač sto hudźbnikow zhromadnje hudźiło. Foto: Michał Law

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND