Nowej čisle „Małeho rjadu“
Budyšin (SN/bn). Serbski institut (SI) je čisle 30 a 31 swojeho „Małeho rjadu“ wudał. Brošurka „Městnostne mjena w starodawnym sydlenskim rumje Serbow w kraju Braniborskej“ je wot dr. Fabiana Kaulfürsta a Měta Nowaka zestajany zapis pomjenowanjow serbskich sydlišćow w Delnjej Łužicy. Zběrka ma być „wažny zakład, mjeńšinowe rěče tež w zarjadniskim a póstowym wobchadźe praktisce nałožować“, kaž w zdźělence SI rěka.
Publikacija dr. Lubiny Malinkoweje „Zaplećenski rum Łužica. Čěsko-madźarscy eksulanća a Łužiscy Serbja. Zetkawanja a poćahi we 18. lětstotku“ wobswětla wliw nabožnych přičin dla z domizny wupućowanych ewangelskich duchownych z Čěskeje mjez druhim na wuwiće Ochranowskeje Bratrowskeje jednoty, wuměnu a integraciju na bazy rěčneje bliskosće kaž tež prócowanja wo ćišć prěnich delnjoserbskich spěwarskich. Nimo toho wopřijima studija prěnje pokazki na „rozmyslowanja wo kulturnej přisłušnosći a narodnym přirjadowanju“, z kotrychž bě w 19. lětstotku serbske narodne wozrodźenje wurostło.
Pokazuja wudźěłki a płokanje něhdy
Njeswačidło (ML/SN). Módry kofejowy serwij, kotryž pyša běłe dypki, kaž tež swětłe šalki z brunymi motiwami dopominaja w Njeswačanskim domizniskim muzeju na bywšu wuměłstwowu hornčernju Kalamba w Nowej Wsy. Hižo 1860 załožichu mały zawod za zhotowjenje hlinowych tworow w susodstwje Njeswačidła, kotryž nawjedowaše spočatk 20. lětstotka Reinhold Bartsch a wot lěta 1940 do 1966 Otto Kalamba. Po nim přewzaštej Ruth a Ingeborg Kalamba hornčernju, kotrejež zawodne znamjo bě sroka. 1989 skónči so produkcija, a něhdy znata hornčernja nětko prózdna steji.
Tójšto hornčerskich wudźěłkow, mjez nimi šalki šulerskich swjedźenjow, je nawoda Njeswačanskeho muzeja Arnd Lehmann zezběrał a je tak z hišće nětko modernje skutkowacymi mustrami a formami za přichodne generacije zachował. Do mustrow słušeja libele, bónčawy (Seerosen) a lěsne motiwy, symbolizowace wokolnu kónčinu hole a hatow. Stare kachle ze spotorhaneho domskeho je Lehmann tohorunja přihotował.
Tež jubilejne wiki jara wabjace
Wjace hač 4 000 ludźi wopyta kónc tydźenja 25. raz pospochi přewjedźene jutrowne wiki we Wojerowskej Łužiskej hali. Wone su so znowa jako wopytowarski magnet wopokazali.
Wojerecy (aha/SN). K wotewrjenju jubilejneho zarjadowanja witaštaj wopytowarjow Wojerowski wyši měšćanosta Stefana Skoru (CDU) a jednaćel tamnišeje Łužiskeje hale Dirk Rolke. Zajim mnohich hosći zbudźichu dźěći Ćišćanskeje pěstowarnje „Lutki“ ze spodobnym dwurěčnym programom. Holcy běchu narodnu drastu Wojerowskich Serbowkkow woblečene.
Serbske jutrowne jejka w fokusu muzeja
Budyšin (CRM/SN). „Jutry w Serbach“ – to je tuchwilu aktualna tema w Budyskim Serbskim muzeju. Derje wuhotowana wosebita wustajeńca přiwabja předewšěm turistow; a prawidłownje tam nětkole ludowi wuměłcy jutrowne jejka debja. Přednoškowy rjad „Kofej w třoch“ minjenu srjedu popołdnju bě tohorunja jutrownym jejkam wěnowany.
Cyły rjad literatury, kotraž wěnuje so ludowemu wuměłstwu a jeho symbolice, połoži wědomostna sobudźěłaćerka muzeja Andrea Pawlikowa na blido. Temu přednoška „Purpurčerwjene a njebjomódre“ podkrjesli wona z mnohimi swětłowobrazami.
„Spušćej so na Maksa“ a dalše dopomnjenki
Budyšin (SN/JaW). Tworjenje spisowaćelki Hańže Bjeńšoweje bě srjedźišćo wčerawšeho čitarskeho wječorka w Budyskej Smolerjec kniharni. Zajim na spisach Bjeńšoweje, kotraž by minjenu srjedu stoćiny swjećiła, bě wulki. Wjac hač 40 zajimcow bě přeprošenje towarstwa Přećelow Smolerjec kniharnje sćěhowało.
Měrana Cušcyna a dr. Franc Šěn běštaj spodobny program zestajałoj, kotryž sahaše wot spočatkow hač k poslednim twórbam Hańže Bjeńšoweje. Přewšo zajimawe bě, słyšeć wujimki z interviewa ze spisowaćelku. Kaž dr. Šěn wujasni, bě spočatk spisowaćelenja Bjeńšoweje wobdźělenje na literarnym wubědźowanju. Sama sej wona mysleše, zo myto njedóstanje. Wšako bě „žadane, powědančko z pisanskej mašinu napisać. Njemějach pak žanu“, bě spisowaćelka z paska słyšeć. Z rukopisnej twórbu pak zdoby sej wona dźesate myto. Tež prěnje kritiki, kotrež běchu serbscy literaća w recensijach podawali, dr. Šěn předstaji. Tak měješe Frido Mětšk jeje prěnju stawiznu za kič. Jurij Brězan ju porno tomu pohonjowaše dale pisać.
Hóstny kraj njewšědny zajim zbudźił
Lipšćanske knižne wiki z rekordnej ličbu wopytowarjow, rekordnym mnóstwom zarjadowanjow a serbskim podźělom
Lipšćanske knižne wiki su druhe najwjetše zarjadowanje kołowokoło literatury w Němskej. Wobstajnje je ličba wopytowarjow w minjenych lětach stupała. Lětsa zličichu něhdźe 286 000 hosći – nowy to rekord. Hóstny kraj a tak ćežišćo bě Čěska. Tež Łužica bě wospjet ze z njeje pochadźacymi resp. z njej zwjazanymi awtorami prominentnje zastupjena.
Wědomostna konferenca ze serbskim podźělom
Ochranow (SN). W spomnjeću na wědomostnicu dr. Irinu Modrow su wčera w Ochranowje (Herrnhut) pod hesłom „Ochranow – jako model křesćanskeje socialneje utopije“ cyłodnjowsku wědomostnu konferencu přewjedli. Zorganizowała je ju Załožba Iriny Modrow zhromadnje z Ochranowskej Ewangelskej bratskej unitu. Dr. Irina Mdorow je z Ochranowskim slědźenišćom wusko zwjazana, wšako bě wona w 1980tych lětach swoju disertaciju „Słužbna wosada knjeza – Nikolaus von Zinzendorf a bratska wosada w swojim času“ spisała. Zakitowała bě ju dr. Modrow, dźowka poslednjeho předsydy ministerskeje rady a šefa knježerstwa NDR Hansa Modrowa, 1988 na Berlinskej akademiji wědomosćow. W dźěle wopisuje wona Ochranowsku bratsku unitu wot swojich spočatkow, w kotrymž hraje tež serbskosć a jeje spěchowanje přez hrabju Zinzendorfa rólu.
Hańža Bjeńšowa
Młodym pisacym konkretne impulsy za přichod dałoj
Budyšin (SN/JaW). Cyłodnjowska literarna dźěłarnička pod nawodom Lubiny a Dušana Hajduk-Veljković minjenu sobotu w Budyšinje bě jara wuspěšna. To wobkrući w Lipsku bydlaca a skutkowaca Lubina Hajduk-Veljkovićowa na naprašowanje. „Wobdźělenje bě idealne. Spokojom smój tež z wuslědkom. Tydźenje přihota su so wudanili“, spisowaćelka potwjerdźi. Wobdźělnicy běchu nowe teksty na ćežišćo krótka proza literarnymaj profijomaj přewostajili, tak zo móžeštaj je hižo do toho analyzować. Při tym dźěše hłownje wo wobsah a wuwiće swójskeho stila kaž tež wo rěčne pokiwy.
Zaměr dźěłarnički je młodym awtoram pomhać, pokiwy dawać k dalewuwiwanju swojich tekstow kaž tež k swójskemu dalewuwiwanju jako awtor/ka. „Smy dosć chwile měli na kóždym teksće intensiwnje dźěłać“, rozłoži Hajduk-Veljkovićowa. „Móžachmoj młodym pisacym konkretne namjety a impulsy nastupajo dalše skutkowanje na puć dać.“ Dalše ćežišćo běchu rěčne zwučowanja, kaž na přikład synonymy abo jasniše zwuraznjenje namakać.
Zdźěłuja přehladku
Berlin (SN/JaW). Wčera a dźensa su fachowcy za wustajeńcy, muzejownistwo a zjawnostne dźěło štyrjoch awtochtonych narodnych mjeńšin Němskeje w Berlinje dźěłarničku přewjedli. Budyski Serbski muzej zastupowaše jeho direktorka Christina Boguszowa, zastupjerjej Choćebuskeho Serbskeho muzeja njemóžeštaj so chorosće dla wobdźělić. Přitomni běchu tež zastupnicy mjeńšinoweje rady. Pozadk dźěłarnički bě, zhotowić zhromadnu interaktiwnu pućowansku wustajeńcu wo narodnych mjeńšinach w kraju, zdźěli Berlinski mjeńšinowy běrow. K zahajenju rozhladowachu so wobdźělnicy po wustajeńcy „99 x Neukölln“.
Dźěłarnička fachowcow słuži tomu, „hłuboke zrozumjenje za samopředstajenje narodnych mjeńšin w Němskej kaž tež regionalneje delnjoněmskeje rěče wuwiwać“, rěka w medijowej zdźělence. Fachowcy běchu so w decembrje zetkali, zo bychu so bliže zeznali. Hižo tam běchu so jednohłósnje za to wuprajili, zhromadnu přehladku zdźěłać. Zaměr nětčišeho zetkanja je, „z wosobinskimi dohladami a stawiznami zastupnikow mjeńšin zakładny raz wustajeńcy wuwić“.
