Ljouwert (SN/bn). Składnostnje wot UNESCO proklamowaneho Mjezynarodneho dnja maćeršćiny, z kotrymž chce institucija rěčne bohatstwo kaž tež kulturnu wjelorakosć spěchować a wosebje na problematiku wernakularow z 10 000 a mjenje rěčnikami skedźbnić, pokazuje Europski běrow za małe rěče EBLT prawidłownje 21. februara filmy narodnych mjeńšin.
Wčera prezentowachu w zapadofriziskej stolicy Ljouwerće – nižozemsce Leeuwarden – prapremjeru paska „Daor klept de klokke weer’!“. Titul woznamjenja telko kaž „To časnik zaso klinka!“. Adapcija romana H. Hoogeveena je prěni hrajny film docyła, kotryž bu w rěči swellingwerfs – wosebity to dialekt delnjoněmčiny w Nižozemskej – zwoprawdźeny.
Tohorunja premjerny w Ljouwerće bě přinošk z Łužicy. Krótkofilm Angele Šusteroweje „Zmij“ dožiwi publikum prěni króć z friziskimi podtitulemi. Po wuspěšnym předstajenju produkcije loni we wobłuku Europskeho mjeńšinoweho filmoweho festiwala w Husumje běchu so friziscy zarjadowarjo za to rozsudźili, pask do lětušeho programa na dnju maćeršćiny zapřijeć a jako předfilm prapremjery pokazać.
Budyšin (SN/bn). Składnostnje róčnicy zasozjednoćenja Němskeje před 30 lětami planujetej towarstwo Kamjentny dom a młodźinske dźiwadło Serbskeho gymnazija Budyšin w Němsko-Serbskim ludowym dźiwadle zhromadnu produkciju. Na zakładźe wěrnosći wotpowědowaceho podawka ma nastać scenarij, kotryž wotbłyšćuje stawizny młodeje rockoweje skupiny w NDR. Najprjedy přewažuja ekscesiwne swjedźenje a imita- cija wulkich, často zapadnych idolow. Poněčim pak je hudźbnikam žiwjenje w realnje eksistowacym socializmje přewuske. Tohodla počinaja wo tym rozmyslować, do ZRN ćeknyć.
Wot spočatka měrca chcedźa sobuskutkowacy hru we wobłuku prawidłownych dźěłarničkow nazwučować. Nimo kónctydźenskich terminow wotmějetej Kamjentny dom a NSLDź dohromady tři probowe lěhwa w lětnich, nazymskich a zymskich prózdninach. Režiju wukonja nawoda młodźinskeho dźiwadła Měrko Brankačk. Inscenacija, kotrejež dźěłowy titul rěka „Prěki – durich – loborka“, ma hru, reju a hudźbu wopřijeć.
Budyšin (SN/bn). Lětušej ptačokwasnej programaj Serbskeho ludoweho ansambla stej dohratej. Minjenu njedźelu pokazachu hrajerjo, spěwarjo-solisća, chór a orchester inscenaciju „To tla wěrno njej’!“ posledni raz. Dohromady je sej kruch z pjera Jěwy-Marje Čornakec 1 800 wopytowarjow w Delnjej, Hornjej a srjedźnej Łužicy wobhladało. Dwanaće króć je jón SLA předstajiło.
Program za dźěći „Ptačokwasny són“ stej orchester a chór ansambla 25 razow wuhotowałoj. Cyłkownje něhdźe 8 000 přewažnje młódšich přihladowarjow je produkc po cyłej Łužicy dožiwiło. Dramaturgowka SLA Jěwa-Marja Čornakec běše za inscenaciju program Juraja Šiški a Konrada Naumanna wobdźěłała a aktualizowała.
„Z ličbami přihladowarjow smy jara spokojom. Wone lěto wob lěto stupaja, štož nam pokazuje, zo je naš ptači kwas mjeztym kruty termin spočatk lěta mnohim Serbam a Němcam. Wosebje zwjeselił je nas nowy wopytowarski rekord w Kulowje a Radworju“, zdźěla Julija Dórnikowa w mjenje nawodnistwa SLA.
Budyšin (SN/bn). „Njebě lochko inscenaciju zwoprawdźić. Dyrbjachmy mnohe zadźěwki – tež interne – přewinyć. Ćim zbožowniši sym, kak wuběrnje je so nam wšitko šlachćiło.“ To rjekny wyši hrajny nawoda Budyskeho Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła Stefan Wolfram minjeny pjatk na premjernym swjedźenju krucha „Čěski paradiz“. Jemu přihłosujo chwaleše intendant NSLDź Lutz Hillmann wosebje wuhotowarku Katharinu Lorencec kaž tež jědnaće na jewišću skutkowacych dźiwadźelnikow: „Sće wulkotny ansamblowy wukon pokazali. Byrnjež we wobłuku přihotow wšitko tak jednorje njeběžało, je wuslědk kedźbyhódny.“
Cyłe šulske lěto su so šulerjo 9. rjadownje Waldorfskeje šule słowjenskeje stolicy Ljubljany z knihu Krabata Otfrieda Preußlera zaběrali a nětko dwuhodźinsku hru předstajili. Ideju za to zrodźił bě profesor za słowjensku rěč a literaturu, zdobom sociolog a filozof dr. Klemen Lah. Wón je ze šulerjemi stawiznu Krabata nadźěłał, wobdźěłał a ju z nimi tež inscenował.
Dźiwadłowa hra je dźělena do třoch aktow po wosom do dźesać wobrazach a předstaja Krabata wězo w jeho młodych lětach jako wučomnika w Čornym młynje. Krabata hraje Izidor Tominšek, jeho přećelku-kantorku Anja Studen a jeje towaršku Nika Škodič. Přeswědčiwje hraja Jura Maša Zorc, Loboša Vivian Ferrari, Tondu Matej Vesela, Mihaila Neža Slabe, Liška Tilen Bregar a dr. Mištra čorneho młyna Manca Manček. Zo móhli so wšitcy šulerjo na jewišću derje předstajić, su někotre figury přidali.