Rekord a změny
Budyšin (SN/bn). Němsko-Serbske ludowe dźiwadło je w nachilacej so, jubilejnej hrajnej dobje 2023/2024 dohromady něhdźe 7 000 wopytowarjow na swojich zarjadowanjach ze serbskim aspektom zličiło. Najwuspěšniša inscenacija bě prapremjernje na hłownym jewišću předstajena hra „Na tamnym boku měsačka – Hercy“, kotruž je sej něhdźe 1 700 zajimcow wobhladało – nowy rekord to za časo po přewróće lěta 1989. Dwurěčny kruch „Schierzens Hanka“ přiwabi dotal nimale 2 000 přihladowarjow. Na pjeć předstajenjach delnjoserbskeje produkcije „Smjerś po štuckach“ zličichu něhdźe 300 wopytowarjow.
Ze zakónčenjom sezony rozžohnuja so wjacori sobudźěłaćerjo NSLDź z jewišćom. Tak „podatej so dramaturgowka a zastupjerka intendanta za serbske dźiwadło Madleńka Šołćic kaž tež zamołwita za serbski marketing Anna Měrćinowa do noweho dźěłoweho wobłuka“. Hrajerka a nawodnica Dźěćaceho dźiwadła Petra-Marija Bulankec-Wencelowa a wuhotowar jewišćow Mirosław Nowotny hotujetaj so na wuměnk, chcetaj pak instituciji jako hosćej swěrnaj wostać. Serbsku dramaturgiju zamołwja wot přichodneje hrajneje doby Hanka Jenčec.
Bjezdychna ćišina knježiła
Nic prěni raz bě znaty dźiwadźelnik Roman Knižka, narodźeny w Budyšinje, z hosćom wopomnišća sprjewineho města. A kóždy raz zamóže publikum znowa putać. „Ich wand’re durch Theresienstadt“ rěka program, kotryž wón tónraz, přewodźany wot dujerskeho kwinteta Opus 45, předstaji. Su to hłownje dopomnjenki dźěći, kotrež hrózbu kaceta Theresienstadt do- a přežiwichu. Přez subtilne předstajenje dźiwadźelnika nastawaja wobrazy před wočomaj wopytowarjow, kotřiž w bjezdychnej ćišinje podawki předźěłaja. Druhdy dosaha jenička njedokónčena sada, zo by připosłucharjam to njewuprajomne dale myslić dał. Z wočimi dźěći, kotrež dyrbja ćěła „zrumować“ a dožiwić, kak dalši transport do Auschwitza wotjědźe, sposrědkuje so publikumej wobraz wo kaceće, kajkiž woprawdźe bě – wšako bě so tónle často jako „lěhwo na pokazku“ („Vorzeigeeinrichtung“) předstajił. Nacije złahodnjachu tamniše podawki a wutworichu samo komisiji Mjezynarodneho čerwjeneho křiža pječa njestrašny wudawany swět.
30. jubilej Choćebuskeho Serbskeho muzeja woswjećili
Choćebuz (AP/SN). Na sto gratulantow přichwata zašły pjatk na załožerski jubilejny swjedźeń Serbskeho muzeja do Choćebuza. Mjez swjedźenskimi rěčnikami bě lawdator Jan Budar, direktor Załožby za Serbski lud, kiž nawjaza na komentar jednoho z wuznamnych podpěraćelow w lěće 1994 załoženeho muzeja, braniborskeho ministerskeho prezidenta Manfreda Stolpe (SPD), zo drje kóždy tudyši domoródny serbsku wowku ma. Hory a doły w 30 lětach muzejowych stawiznow přirunowaše rěčnik z młodej sebjewědomej Serbowku, kotraž wuwi so njehladajo wšěch problemow k wažnej atraktiwnej wosobinje narodneje identity Delnjoserbow. Tež dr. Madlena Norbergerowa, předsydka spěchowanskeho towarstwa muzeja, decernent města Choćebuz Thomas Bergner a nowy direktor měšćanskich zběrkow Robert Büschel chwalachu ponowjeny moderny Serbski muzej, kotryž zasłuži sej hišće wjac kedźbnosće w němskej zjawnosći a mjez turistami. Dźěći dnjoweho přebywanišća Strjažow wobrubichu program ze serbskimi spěwami.
Činohrajne studijo při Němsko-Serbskim ludowym dźiwadle pokaza hru ...
Američanki w Budyšinje zaspěwali
Hudźbny zawrót
Budyšin (SN/bn). Po cyłym swěće wuhotuje so na najdlěšim dnju lěta, kiž je zdobom z kalendariskim započatkom lěća, potajkim 21. junija, swjedźeń Fête de la Musique. Wosebitosć fety je, zo su wšitke zarjadowanja zdarma přistupne, hudźbnicy hraja bjez honorara.
Z hornjołužiskeho wida najstarši wobdźělnik je Kamjenc, hdźež sta hudźbnikow a tysacy wopytowarjo lětni zawrót słónca hižo wot lěta 2001 po nutřkownym měsće swjeća. Lětuši program wuhotuja mjez druhim Muzikanća Pastwineje hory, band Bulldoze a skupina Red Tower Big Band. Duwo Youngold njezahudźi jenož w Lessingowym měsće, ale tež na zahrodźe Wojerowskeje Kulturneje fabriki. Tam wustupitaj nimo toho mjez druhim spěwar-gitarist Lex Henrikson a skupina Prime Example. W Połčnicy zahraja na přikład Tanja Ertel, Thomas Steinert a skupina Die drei durstigen Zwei.
W Budyšinje – sprjewine město organizuje fetu wot lěta 2022 – bu swjedźeń po informacijach kulturneho běrowa z „organizatoriskich přičin“ wotprajeny. Najebać to nochce so Drježdźanski spěwytwórc Showko swojeho koncerta na dworje Kamjentneho domu wzdać.
Jan Arnošt Smoler
13. smažnika 1884 dopołdnja zemrě w Budyšinje zbudźer serbskeje narodneje mysle Jan Arnošt Smoler. Wón bu na Budyskim hrodźišćowym pohrjebnišću pohrjebany. Farar Michał Domaška praji w swojej pohrjebnej narěči: „Hdźež štó chcyše Serbam škodźić, tomu wobaraše Ty, štóž so chcyše za nich hodźić, tomu pak so starał sy.“ W nekrologu hódnoćeše so zemrěty wótčinc takle: „Jeho smjerć je našemu Serbowstwu najćešu a najbolostnišu ranu nadyriła a jemu muža wzała, wot kotrehož so z połnym prawom rjec hodźi, zo bě prěni mjez sławnymi mužemi a zasłužbnymi wótčinami našeho naroda.“ Pochowany bu wón w swójbnym rowje z dwurěčnym hronom „Wěčne swětło swěć jim“. Smolerjec swójbni a potomnicy su z nim w dostojnym wulkim rowje pochowani.
