Jurij Měrćin

Mittwoch, 09. Oktober 2024 geschrieben von:
3. winowca 1924 narodźi so pozdźiši žurnalist a kulturny wědomostnik Jurij Měrćin w Kołwazu (Kohlwesa) blisko Bukec do serbskeje burskeje swójby. Wón wopyta Budysku ratarsku fachowu šulu. Bě potom redaktor za ratarstwo a pozdźiši wjelelětny naměstnik šefredaktora dźenika Nowa doba. Wot lěta 1958 pisaše jara rady přinoški a reportaže wo ratarstwje w Hornjej Łužicy a wo wuwiću na drustwowe wsy kaž tež wo problemach a kul­turnym žiwjenju na wsach. Sam zeznach Jurja Měrćina jako młody žurnalist No­weje doby. Běše přećelny a pomocliwy ­wicešef­ redakcije, kotryž pak tež wysoke žadanja staješe. Wobdźiwach jeho, kak z małej noticnej knižku w ruce šefsekretarce Lorje Kowarjowej abo Monice Kilankowej, Mari Wjeńcynej a Martinje Staffethowej dołhe teksty swobodnje diktowaše. Studowaše w Lipsku kulturne wědomosće. Wot 1967 bě docent na Drježdźanskej kulturnej akademiji. 1966 spožčichu jemu Statne myto Ćišinskeho. Jurij Měrćin bě čestnohamtski funkcionar Demokratiskeje burskeje strony a wjelelětny zapósłanc wobwodneho sejma. 11. požnjenca 1977 znjezboži smjertnje pola Spytec.

Smjerdźečenjo w Francoskej rejowali

Dienstag, 08. Oktober 2024 geschrieben von:
Delegacija z Budyšina je podlěšeny kónc tydźenja za to wužiwała, Budyske partnerske město Dreux blisko Parisa wopytać. Tam swjedźeń swj. Denisa swjećachu. Pjeć porikow Smjerdźečanskeje rejowanskeje skupiny kulturny program z wjacorymi wustupami we Łazowskej drasće wobohaći. Město Dreux je nětko dalše partnerske dojednanje ze serbiskim městom wobzamknyło. Foto: Carmen Schumann

Budyšin (CRM/SN). Obelisk na Tuchorju, kiž postajichu w lěće 1882 přećeljo, kolegojo a šulerjo k wopomnjeću na w lěće 1879 zemrěteho kantora, komponista a hudźbneho wučerja Karla Eduarda Heringa, słuša k wosebitym rownym pomnikam za wurjadne Budyske wosobiny zašłosće. Někotre lěta pozdźišo postajichu pódla njeho podobny pomnik za mandźelsku Heringa Almu Rosaliju. Po nuznje trěbnej restawraciji bu rownišćo předwčerawšim znowa poswjećene.

„Zetkanja“ na CD

Montag, 07. Oktober 2024 geschrieben von:
Budyšin (SN). Załožba za serbski lud prezentuje nowu CD „Zetkanja – Spěwy z Chórom Židźino“. Ćěleso, kotrež bu lěta 1986 załožene, pěstuje a zachowa serbski spěw. Je z tutym wusměrjenjom jenički swojeho razu we Wojerowskej kónčinje. Portretowa CD wopřijima wubrane title z aktualneho repertoira ze serbskimi, słowjanskimi, jendźelskimi a němskimi pěsnjemi. Nahrawana bu loni nazymu a lětsa w februarje w awli Wojerowskeho Lessingoweho gymnazija. Zestajiła je zynkonošak we hłownej zamołwitosći Kerstin Lieder, kotraž nawjedowaše chór wot 1999 hač do 2024. Po jeje lětušim wotchadźe móžachu spěwarja a dirigenta Pětra Cyža jako noweho nawodu zdobyć.

Pomnik za Měrćinka poswjećili

Freitag, 04. Oktober 2024 geschrieben von:
Na iniciatiwu župy „Jan Arnošt Smoler“ zhotowjeny pomnik za Jana Awgusta Měrćinka (1817–1875) bu wčera w Hrodźišću swjatočnje poswjećeny. Wotnětka dopomina při ródnym domje Měrćinka błudźenk ze škleńčanej platu z wobrazom płachtaka a žiwjenskimi datami na tołmačerja, wotkrywarja a misionara Ochranowskeje bratrowskeje wosady. Stawiznarka dr. Lubina Malinkowa poda něhdźe sto zajimcam zarys žiwjenskeho skutka počesćowaneho; zapósłanc Sakskeho krajneho sejma Marko Šiman (CDU) a Wósporkski měšćanosta Jürgen Arlt (njestronjan) sposrědkowaštaj postrowne słowa (čitajće tež na 4. stronje). Foto: Katja Liznarjec

„Zakónčmy po trochu wjeselšim wašnju“

Mittwoch, 02. Oktober 2024 geschrieben von:

Šesty Łužiski festiwal z regionalnej mytologiju, młodym wuměłstwom, serbskej lyriku a improwizaciju na Kocora

„Anderselbst – To druhe ja“ bě hesło šesteho Łužiskeho festiwala, kotryž je so kónc žnjenca zahajił a srjedź požnjenca zakónčił. Dohromady wjace hač 60 za­rjadowanjow na 19 hrajnišćach je cyłkownje něhdźe 10 000 wopytowarjow při­wabiło. „Nadpřerězny rozrost“ je zarjadowacemu towarstwu z wobmjezowanym rukowanjom samsneho mjena z indicom, zo „je charisma festiwala při­běrał“.

Mjez wusahowacymi wjerškami běchu dźiwadłowe inscenacije „Othello – Die Fremden“ Williama Shakespeara w Běłej Wodźe, „Widerstand“ Lukaša Ričela w Gubinje a „Empusion“ po romanje Olgi Tokarczuk­ w Baršću kaž tež koncerty Leszeka Możdżera w Domašojcach, Camille Nylund w Kamjencu a Marca-Andréja Hamelina w Mužakowje.

Koncert ze zajimawej wotkrywanku

Dienstag, 01. Oktober 2024 geschrieben von:

Budyšin (CRM/SN). Koncert pod titulom „Zybol woheń duje“ wuhotowaštaj minjenu njedźelu w Budyskim Serbskim muzeju spěwar Ronald Hein a z Japanskeje pochadźacy pianist Hiroto Saigusa. Zaběrajo so ze zawostajenstwom před lětomaj zemrěteho awantgardista hudźby Serbow Jura Mětška, wotkry Hein zajimawostku, wo kotrejž piše: „W starobje 13 lět napisa Juro Mětšk spěwny cyklus za bariton a klawěr. Jeho zamóžnosće su kedźbyhódne. Komponowaše wirtuozne klawěrne sadźby, wobknježeše wjelestronski spektrum wurazowych srědkow, wužiwaše hižo tehdy bohatu atonalitu a komplikowane rytmy.“ Teenager zhudźbni teksty Alojzy Nagela a Salomėje Nėris, kotrež běše jeho nan dr. Frido Mětšk z kašubšćiny zeserbšćił. Wobdźěłany cyklus wosom wuměłstwowych spěwow zaklinča nětko jako přewšo wobdźiwajomna wurywanka we wuwaženej mišterskej interpretaciji. Wujewi so tak zdobom, zo pokazuje so w Mětškowej prěničce hižo něštožkuli bytostneho za jeho pozdźiše tworićelstwo, kotrež běše cezura w hudźbnych stawiznach Serbow.

Dobry wothłós na modernu prapremjeru

Montag, 30. September 2024 geschrieben von:

Budyšin (CRM/SN). Naše narodne ideale wobchować a kulturno-wuměłske pokłady wotkrywajo dale wuwiwać – tole wobkedźbujcy zrodźi intendant Serbskeho ludoweho ansambla Tomas Kreibich-Nawka ideju, na zakładźe Jurja Brězanoweje zběrki powědančkow „Geschichten vom Wasser“ kaž tež literarneju předłohow Angele Stachoweje a Róže Domašcyneje twórbu z wurazowej reju na powołanskim jewišću zwoprawdźić. Tak předstaji SLA minjenu sobotu wječor w Budyšinje prapremjernje zaso kedźbyhódnu inscenaciju „Powědanje wo wodźe“, na kotrejž skutkuja wšitke tři sparty domu a samo dalši přistajeni SLA sobu.

Po štyrceći lětach so rozžohnował

Montag, 30. September 2024 geschrieben von:
Nimo něhdyšich šefredaktorow a kolegow je tež předsyda Domowiny Dawid Statnik (nalěwo) pjatk popołdnju do redakcije našeho wječornika přichwatał. Woni su runja tuchwilnym redaktoram a sobudźěłaćerjam nakładnistwa přeprošenje Axela Arlta, naměstnika šefredaktora SN, sćěhowali, kotryž je so po štyrjoch lětdźesatkach dźěła za serbski dźenik na wuměnk rozžohnował. Arlt bě mjez druhim funkcije redakciskeho sekretara, šef słužby a amtěrowaceho šefredaktora wukonjał. Jeho naslědnica je Bianka Šeferowa, kotraž je wot jutřišeho wyša redaktorka. Wona je hižo wot spočatka lěta krok po kroku nadawki wot Axela Arlta přewzała. Foto: SN/Bojan Benić

Kniha połna potajnstwow z cyle aktualnej temu

Freitag, 27. September 2024 geschrieben von:

Budyšin (SN/at). Prěnja młodźinska edicija z hišće młodeho nakładnistwa Veles z Lipska měješe swoju knižnu premjeru wčera w Smolerjec kniharni w Budyšinje. „Znowa namakany přećel“ je nowela Freda Uhlmanna, kotraž je pod originalnym titlom „Reunion“ w lěće 1971 wušła.

Sposrědkowar je poručił knižku w serbskej rěči wozjewić, powědaše wudawaćelka Lubina Hajdukowa wćipnemu publikumej a připowědźi zdobom „knihu połnu potajnstwow“. W srjedźišću steji přećelstwo Hansa Schwarza, syna židowskeho lěkarja a 16lětneho šulerja humanistiskeho gymnazija w Stuttgarće, z nowym šulerjom Konradinom hrabju von Hohenfels w 1930tych lětach minjeneho lětstotka. „Tema je cyle aktualna“, wudawaćelka podšmórny. Wudani so, tež před lětami wudawane knihi na jich aktualitu za přitomnosć přepruwować.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND