Praha. Wosme komunalne wólby wotměchu so minjeny kónc tydźenja w Čěskej. Nimo toho měješe na wosom milionow wólbokmanych składnosć, třećinu senatorow hornjeje komory parlamenta postajić. Hižo za čas hłosowanja pak rozprawjachu wjacori aktiwisća we wobwodźe Ústí nad Labem wo zranjenju wólbneho porjada. Tam su sej zastupjerjo wěstych stronow hłosy wot socialnje słabšich wobydlerjow za 300 krónow (12 eurow) kupili. Kupowanje hłosow njeje ničo njeznate w tutym regionje. Hižo po zańdźenych wólbach běchu hłosowanske postupowanje toho problema dla wospjetować dyrbjeli.
Tež w juhomorawskim Brnje zaběra so policija z pokiwami wólbnych aktiwistow, kotrež na to pokazuja, zo su njeznaći skućićeljo w nocy wot pjatka do soboty we wjacorych morawskich wobwodach hłosowanske lisćiki manipulowali. 46,1 procent wólbokmanych je so na wólbach wobdźěliło. Za nowych senatorow je 42,7 procentow namołwjenych wobydlerjow k wólbnemu kašćikej přišło. Druhe, rozsudźace koło wotměje so přichodny kónc tydźenja.
Waršawa. Z hoberskim statnym aktom su minjenu sobotu na brjoze Baltiskeho morja w Pólskej projekt poswjećili, kotryž ma knježerstwo za „strategiske“: nowy Kanal přez kosu Wisły (Kanał przez Mierzeję Wiślaną). Mjez wobdźělnikami zarjadowanja běchu statny prezident Andrzej Duda, ministerski prezident Mateusz Morawiecki, předsyda knježaceje strony PiS Jarosław Kaczyński kaž tež zastupnicy cyrkwinskeje wyšnosće a dalši wobdźělnicy.
Nowy kanal wotstroni wjelelětnu wotwisnosć Pólskeje wot Ruskeje. Dotal dyrbjachu Polacy Rusku wo dowolnosć prosyć, zo smědźa łódźe połkupu na ruskim boku njedaloko Kaliningrada wobjěć, zo bychu pólski přistaw Elbląg docpěli. Wuski přejězd leži 50 kilometrow sewjernje.
Praha. Ministerski prezident Petr Fiala je so w Londonje na žarowanskej swjatočnosći składnostnje smjerće kralowny Elizabeth II. we Westminster Abbey wobdźělił. Na statnym pohrjebje je politikar kralej Charlesej III. swoje sobužarowanje wuprajił. Póndźelu popołdnju je Fiala žurnalistow na nowinarskej konferency w čěskim wulkopósłanstwje tež wo tym informował, zo je noweho jendźelskeho krala wospjet do Prahi přeprosył.
Waršawa. Pólska žada sej wot Němskeje oficialnje wjace hač šěsć bilionow złotych –, to su 1,3 biliony eurow – za škody, načinjene w Druhej swětowej wójnje. Wotpowědny zakoń je sejm we Waršawje předwčerawšim, srjedu, wobzamknył. Při tym su tež zapósłancy opozicije za wotpowědne žadanja hłosowali. Cyłkownu sumu wotškódnjenja bě wot knježerstwa zasadźena komisija 300 fachowcow minjene sydom lět wuličiła. W komisiji dźěłachu stawiznarjo runje tak kaž hospodarscy fachowcy a ludowědnicy. Katalog žadanjow chcedźa w němskim přełožku po diplomatiskim puću zwjazkowemu knježerstwu w Berlinje sposrědkować.
Praha. Čěske knježerstwo chce za domjacnosće, šule a chorownje hornju hranicu nastupajo płaćizny za milinu postajić, zdźěli financny minister Zbyněk Stanjura kónc tydźenja w zjawnoprawniskej telewiziji. Nimo toho doporuča wón knježerstwu, industrijne předewzaća z podobnymi naprawami podpěrać. To rěka, zo nimaja firmy wjace hač 200 eurow za megawattowu hodźinu płaćić. Tutón tydźeń chcedźa wodźacy politikarjo Čěskeje wo wotpowědnych krokach w zwisku z wysokimi płaćiznami za energiju wuradźować a spokojace rozrisanje namakać.
Praha. Spočatk tutoho tydźenja bě demonstracija, kotraž je so kónc tydźenja na Praskim Wjacławskim naměsće wotměła, stajnje hišće horca tema w čěskich medijach. Wjace hač 70 000 ludźi bě sobotu do centruma čěskeje stolicy přišło, zo bychu přećiwo knježerstwu a jeho politice protestowali. Njedźelu zdźěli w susodnym kraju znaty politolog Jiří Pehe přez Twitter, zo je so protest tež přećiwo demokratiskemu systemej a zapadnym zwjazkarstwam měrił. Tohodla namołwja Pehe, mjez prawicarskim ekstremizmom a njespokojnosću wobydlerjow rozeznawać. Ministerski prezident Petr Fiala je protestnu akciju hišće samsny dźeń prawicarsku a prorusku šćuwańcu přećiwo čěskim zajimam mjenował. Wón je měnjenja, zo je po tajkich akcijach cyle jasne, zo maja ruska propaganda a desinformaciske kampanje bohužel stajnje hišće sylny wliw na Čechow. Politikar pak tež podšmórny, zo ma kóždy prawo demonstrować a swoje stejnišćo k politiskim temam zwuraznjeć.
Waršawa (dpa/SN). Wot hitlerskeje Němskeje nadpadnjena Pólska trochuje škody Druheje swětoweje wójny w swojim kraju na wjace hač 1,3 biliony eurow – a chce wot Němskeje nětko reparacije. Předsyda narodno-konserwatiwneje knježerstwoweje strony Jarosław Kaczyński rěčeše wčera we Waršawje wo „hoberskej škodźe“ hač do dźensnišeho. Wobjim škody bě komisija parlamenta wobličiła. Posudk prezentowachu wčera w kralowskim hrodźe Waršawy – dokładnje 83 lět po nadpadźe Němskeje na susodnu Pólsku 1. septembra 1939.
Praha. Póndźelu je Olaf Scholz (SPD) prěni raz jako zwjazkowy kancler čěsku stolicu wopytał. Na Karlowej uniwersiće poda wón w zasadnej narěči dohlad do swojich wizijow wo přichodźe Europy. Po tym zetka so wodźacy němski politikar z čěskim ministerskim prezidentom Petrom Fialu. W Kramářovej wili rozjimowaštaj aktualne politiske prašenja kaž energijowu politiku a běštaj sej spěšnje wo tym přezjednaj, zo maja so wysoke płaćizny za milinu znižić. Po zetkanju podšmórny Fiala, zo chce so jako zastupjer prezidentstwa rady EU za cyłoeuropske rozrisanje tutoho palaceho problema zasadźić. Tež Scholz swoju podpěru signalizowaše. „Chcemy wšitko činić, zo bychmy struktury změnili, kotrež wjedu k tajkim horendnym płaćiznam. Smój z Petrom Fialu dołho wo tym diskutowałoj, kak móhłoj přetwarić europske milinowe wiki.“