Miliardy eurow wot Němskeje
Nawoda PiS Jarosław Kaczyński wobstawa na wotškódnjenjach za Pólsku
Waršawa. Jarosław Kaczyński, nawoda knježaceje narodno-konserwatiwneje strony Prawo a sprawnosć (PiS) a bywši wicepremier w knježerstwje a jako tajki zamołwity za wěstotne naležnosće, so tele dny za swoju stronu runjewon wopruje. Čini to ze zaměrom, wólby parlamenta 2023 třeći króć za sobu dobyć a tak dalše štyri lěta knježić móc. Mjeztym dwaj měsacaj wón po kraju jězdźi a so ze swojimi přiwisnikami zetkawa. Zarjadowanja – zwjetša w mjeńšich městach – wotměwaja stajnje po samsnym mustrje. Přistup na žurle maja jenož prošeni a do toho přizjewjeni hosćo, kiž dyrbja wěstotne pruwowanje wobstać. Přećiwnicy Kaczyńskeho su wuzamknjeni. Su-li ze swojimi hesłami a parolemi „přeagresiwni“, skazaja škitarjo nawody PiS policiju, kotraž demonstracije – kaž njedawno w Płocku – ze sylzopłunom rozpušća.
Čěska policija dale kontroluje
Dróši lětni dowol
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. Tež w Čěskej bědźa so ludźo wot minjeneje wutory z horcotu. Dobra přičina to swój dowolowy čas na jednym z wjele campingownišćow w susodnym kraju přežiwić. Hdy njebychu jenož płaćizny tak wysoke byli …
Małe točene piwo za 40 krónow (1,50 eurow), ćopła kołbaska za 80 kč (3 eura) a pječeny twarožk z pomfritkami a kečupom za 200 krónow (7,70 eurow) – to su aktualne płaćizny na čěskich campingownišćach. „Milina a žiwidła su dźeń a dróše, tohodla dyrbimy sej wot našich hosći wjace pjenjez za přenocowanje a jědźe žadać“, wusprawnjeja so wobhospodarjo woblubowanych wočerstwjenišćow.
Miroslav Dlouhý, šef campingownišća při jězoru Velké Dářko blisko města Žďara nad Sázavou wobžaruje, zo ludźo lětsa mjenje konsumuja. „Nimaja prawdźepodobnje dosć pjenjez. W sezonach do koronapandemije su sej dowolnicy wječor často hač do pjeć točenych piwow skazali. Dźensa smy dźakowni, hdyž popřeja sej dwě.“ Ale nic jenož žiwidła su dróše, tež nastupajo popłatki za přenocowanje dyrbja hosćo hłubšo do swojich kapsow přimnyć.
Mortweho našli
Rana kóžde lěto znowa krawi
Polacy morjenje krajanow přez ukrainskich nacionalistow wopominali
Waršawa. Pólska steji po ruskim wojerskim nadpadźe kruće a solidarnje poboku Ukrainy. Přiwšěm ćerpja Polacy hłubokeje historiskeje rany dla, kotruž kóžde lěto 11. julija wopominaja: masaker ukrainskich nacionalistow na Polakach 1943 a 1944 we Wołyńskej kónčinje na zapadźe dźensnišeje Ukrainy. Do spočatka Druheje swětoweje wójny bě Wołyń region, w kotrymž bydleštej dwaj milionaj Polakow a Ukrainjanow.
Hłowny winik masakrow bě ukrainski nacionalist Stepan Bandera. Wón sonješe wo samostatnej Ukrainje bjez Polakow a Židow. Spočatnje załoži wón organizaciju ukrainskich nacionalistow OUN. Na jeje zakładźe nastaji Bandera wobrónjenu milicu UPA – ukrainsku partizansku armeju –, kotraž měješe „etniske wučisćenja“ přewjesć. Partizanojo morichu pod dohladom němskich okupantow wšěch „Njeukrainjanow“.
Babiš dyrbi so zamołwić
Praha (dpa/SN). Bywši ministerski prezident Čěskeje Andrej Babiš dyrbi so za ranjace wuprajenja wo wobdźělnikach demonstracije přećiwo swojemu knježerstwu w juliju 2018 zamołwić. To je krajne sudnistwo w Praze po informacijach powěsćernje ČTK rozsudźiło. Populistiski politikar bě we wjacorych rozmołwach z nowinarjemi twjerdźił, zo běchu demonstranća płaćeni. To je „dostojnosć wothódnoćace a ranjace“, sudnicy měnjachu. Skoržiła bě jedna z wobdźělnikow. „Rozsud sudnistwa scyła njerozumju“ rjekny Babiš, kiž ma nětko pisomne zamołwjenje zdźěłać. Toho prawiznik je mjeztym připowědźił, zo chcył rewiziju přećiwo wusudej zapodać. Wusud je přesadźenje zawjazowaceho rozsuda najwyšeho sudnistwa Čěskeje.
Wobkedźbowarjo z tym liča, zo Babiš při prezidentskich wólbach w januaru nastupi. Oficialnje njeje załožer populistiskeje strony ANO hišće žanu kandidaturu zapodał. 77lětny mějićel zastojnstwa Miloš Zeman wjace njenastupi. Babiš bě wot lěta 2017 hač do 2021 ministerski prezident čłonskeho kraja NATO a EU a ma dobre styki k Zemanej.
Kijewski wulkopósłanc domoj
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. Bórzomny nawrót wulkopósłanca Jewhena Perebyjnisa do Ukrainy je wjetšinu načolnych politikarjow přesłapił, štož su někotři z nich kónc tydźenja w telewizijnej debaće zwuraznili. Sobotu bě ukrainske ministerstwo za wonkowne naležnosće wozjewiło, zo je Wolodymyr Zelenskyj swojich najwyšich diplomatow z Němskeje, Madźarskeje, Norwegskeje, Indiskeje a Čěskeje wotwołał. Po słowach rěčnika ukrainskeho wulkopósłanstwa w Praze bě personalna změna hižo dawno planowana. Wšako skutkuje Perebyjnis mjeztym wjace hač pjeć lět w swojim zastojnstwje – normalne su štyri lěta. Šefowy diplomat je hižo w 1990tych lětach we wulkopósłanstwje w čěskej stolicy dźěłał, 2017 sta so z ukrainskim wulkopósłancom. Wón rěči běžnje čěsce a maja jeho za wulkotneho znajerja stawiznow a kultury susodneho kraja. Ministerski prezident Petr Fiala je kónc tydźenja zhromadnje z Janom Liptavskim, ministrom za wonkowne naležnosće Perebyjnisowy nawrót wobžarował.
Zamóženja blokowane
Němsko-čěska solidarita płuna dla
Praha (dpa/SN). Hladajo na starosće móžneho dospołneho přetorhnjenja dodawanja ruskeho zemskeho płuna dla planujetej Němska a Čěska zhromadne solidaritne zrěčenje za zemski płun. Zwjazkowy hospodarski minister Robert Habeck (Zeleni) a čěski minister za industriju a wikowanje Jozef Sikela staj wčera w Praze wotpowědne wotpohladowe zrěčenje podpisałoj. „Pomhamoj sej mjez sobu ze zemskim płunom a chcemy to tež z Němskeje na dobro Čěskeje činić“, rjekny Habeck wo kooperaciji we wobłuku Europy. Čěska je nimale dospołnje wot ruskeho płunoweho importa wotwisna.
Na prašenje, hač budźe płunowód Nord Stream I po 21. juliju zaso aktiwizowany, rjekny Habeck, zo ma wšitko za móžne. Hač do toho přewjeduja tam po oficialnych informacijach porjedźenske a hladanske dźěła. „Nadźijamy so najlěpšeho a přihotujemy so na to najhórše“. Jeho kolega Sikela rozprawješe, zo chce so Čěska na terminalu za židki zemski płun w Nižozemskej wobdźělić.
„Pólske tanki Putina zniča“
W susodnym kraju wjeršk NATO rozdźělnje hódnoćeny
Waršawa. Wjerškowe zetkanje NATO w španiskej stolicy Madridźe a jeho wuslědki zbudźeja w pólskich medijach rozdźělne reakcije. Předewšěm knježerstwu přichilene medije rěča wo wulkim wuspěchu. Tak piše konserwatiwny tydźenik Do Rzeczy wo „historiskim wjeršku“. Wšako su tam mjez druhim wobzamknyli, wojakow USA přichodnje w Pólskej trajnje zaměstnić, zo móhli kraj při móžnym nadpadźe Ruskeje zakitować. Tuchwilu je w Pólskej 10 000 ameriskich wojakow, kotrychž po komplikowanym systemje prawidłownje wuměnjeja. Přichodnje ma njedaloko Poznanja 5. ameriski korps wobstajnje prezentny być, ličbu oficěrow USA wot tuchwilu 200 na 700 powjetša.
Tež iniciatiwu NATO, wutworić přidatnu bojowu jednotku 300 000 wojakow za pad wójny, sej Do Rzeczy jara waži. To samsne płaći za wotpohlad, Finsku a Šwedsku do NATO přiwzać. Prezident Andrzej Duda ma to za wažny element zawěsćenja zapadneje wojerskeje aliancy na sewjeru Pólskeje. Na wobrazu je widźeć, kak so Duda njedaloko prezidenta USA Joewa Bidena hordźe prezentuje.
