Němsko-čěska solidarita płuna dla

Dienstag, 12. Juli 2022 geschrieben von:

Praha (dpa/SN). Hladajo na starosće móžneho dospołneho přetorhnjenja dodawanja ruskeho zemskeho płuna dla planujetej Němska a Čěska zhromadne solidaritne zrěčenje za zemski płun. Zwjazkowy hospodarski minister Robert Habeck (Zeleni) a čěski minister za industriju a wikowanje Jozef Sikela staj wčera w Praze wotpowědne wotpohladowe zrěčenje podpisałoj. „Pomhamoj sej mjez sobu ze zemskim płunom a chcemy to tež z Němskeje na dobro Čěskeje činić“, rjekny Habeck wo kooperaciji we wobłuku Europy. Čěska je nimale dospołnje wot ruskeho płunoweho importa wotwisna.

Na prašenje, hač budźe płunowód Nord Stream I po 21. juliju zaso aktiwizowany, rjekny Habeck, zo ma wšitko za móžne. Hač do toho přewjeduja tam po oficialnych informacijach porjedźenske a hladanske dźěła. „Nadźijamy so najlěpšeho a přihotujemy so na to najhórše“. Jeho kolega Sikela rozprawješe, zo chce so Čěska na terminalu za židki zemski płun w Nižozemskej wobdźělić.

„Pólske tanki Putina zniča“

Freitag, 08. Juli 2022 geschrieben von:

W susodnym kraju wjeršk NATO rozdźělnje hódnoćeny

Waršawa. Wjerškowe zetkanje NATO w španiskej stolicy Madridźe a jeho wuslědki zbudźeja w pólskich medijach rozdźělne reakcije. Předewšěm knježerstwu přichilene medije rěča wo wulkim wuspěchu. Tak piše konserwatiwny tydźenik Do Rzeczy wo „historiskim wjeršku“. Wšako su tam mjez druhim wobzamknyli, wojakow USA přichodnje w Pólskej trajnje zaměstnić, zo móhli kraj při móžnym nadpadźe Ruskeje zakitować. Tuchwilu je w Pólskej 10 000 ameriskich wojakow, kotrychž po komplikowanym systemje prawidłownje wuměnjeja. Přichodnje ma njedaloko Poznanja 5. ameriski korps wobstajnje prezentny być, ­ličbu oficěrow USA wot tuchwilu 200 na 700 powjetša.

Tež iniciatiwu NATO, wutworić při­datnu bojowu jednotku 300 000 wojakow za pad wójny, sej Do Rzeczy jara waži. To samsne płaći za wotpohlad, Finsku a Šwedsku do NATO přiwzać. Prezident Andrzej Duda ma to za wažny element zawěsćenja zapadneje wojerskeje aliancy na sewjeru Pólskeje. Na wobrazu je widźeć, kak so Duda njedaloko prezidenta USA Joewa Bidena hordźe prezentuje.

Fiala wabiza płun a atom

Freitag, 08. Juli 2022 geschrieben von:
Straßbourg (dpa/SN). Čěski ministerski prezident Petr Fiala je so krótko do rozsudneho wothłosowanja Europskeho parlamenta za to zasadźował, plany EU podpěrować, inwesticije do płunowych a atomowych milinarjow pod wěstymi wuměnjenjemi jako klimje přichilene zastopnjować. Wón namołwješe zapósłancow parlamenta w Straßbourgu, „wobćežnje wujednany fragilny kompromis“ podpěrować. Cyły rjad statow EU móhł swoje zawjazki nastupajo klimowe zaměry jenož na tute wašnje spjelnić, liberalnokonserwatiwny politikar z Čěskeje argumentowaše. Čěska wot 1. julija Radu EU – zastupnistwo wšitkich 27 čłonskich statow EU – nawjeduje, štož so stajnje po šěsć měsacach měnja. Konkretnje dźe při wothłosowanju wo tak mjenowanu taksonomiju EU. Z njej chcedźa inwesticije do klimje přichilenych technologijow a tak bój přećiwo změnje klimy podpěrować. Z tym zwisowacy namjet komisije EU, tež płun a atomowu technologiju nachwilnje jako klimje přichilene zarjadować, bě protesty mjez škitarjemi wobswěta zbudźił. Tež Zeleni w Němskej reagowachu hněwni.

Projekt lisćiny njepočinkow

Mittwoch, 06. Juli 2022 geschrieben von:

Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej

Praha. Prěnjeho julija je Francoska Čěskej republice symbolisce staflowy štab za prezidentstwo rady EU přepodała. Krajej stej mjenujcy minjeny kónc tydźenja „běh přećelstwa“ k wopomnjeću čěskeho běharja Emila Zátopeka wotměłoj. W Brüsselskim stadionje „Tři lipy“, hdźež bě sportowc 1954 swětowy rekord na distancu 10 kilometrow nastajił, staj Philipe Leglise-Costa a Edita Hrdá, wobaj zapósłancaj EU, sportowe zarjadowanje zahajiłoj. Olympiska dobyćerka Jarmila Kratochvilová a dalši znaći atleća su so na wubědźowanju wobdźělili. „Staflowy běh je něšto cyle wosebiteho. Partneraj dyrbitaj so jedyn na druheho spušćeć móc. Kolegialita a kooperacija budźetej nam wažnej stołpaj za wuspěšne prezidentstwo EU“, rozprawješe Hrdá po přewjedźenej akciji.

Dalša wosebitosć w Praze

Mittwoch, 29. Juni 2022 geschrieben von:

Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej

Praha. 1,4 miliony wopytowarjow z wukraja je sej loni do čěskeje stolicy dojěło. To je 5,4 miliony mjenje hač do koronoweje pandemije. Mjez turistami je mjeztym jenož hišće mało ludźi z Azije abo Ruskeje.

Hora Petřín ze swojej powjaznicu, zwěrjenc a Hradčany běchu minjene lěto najbóle wopytane městna w Praze. DinoPark na třěše nakupowanišća Galerie Harfa a „Království železnic“, wustajeńca modelowych ćahow, stej tam lětsa dalšej woblubowanej zajimawostce, informuje statna turistiska agentura CzechTourism. Město ma wot zašłeje póndźele hišće jednu wosebitosć – čěsko-ukrainsku biblioteku, kotruž móža ćěkancy darmotnje wužiwać. Čěskobratrowska ewangelska cyrkej, skawtska organizacija Skautský institut kaž tež nakładnistwo Albatros su tutón nowy projekt zmóžnili. Po informacijach generalneho sekretara Čěskobratrowskeje cyrkwje skići biblioteka swojim čitarjam wjace hač 5 000 knihow w ukrainskej rěči.

„Hospodarska wójna Ruskeje“

Montag, 27. Juni 2022 geschrieben von:
Praha (dpa/SN). Čěski ministerski prezident Petr Fiala je Ruskej wumjetował, zo wjedźe nimo wójny w Ukrainje tež hospodarsku wójnu přećiwo zapadej. Zaměr je, demokratiske staty wosłabić a destabilizować, rjekny liberalno-konser­watiwny politikar w telewizijnej narěči. Po jeho měnjenju wobsteji woprawdźity strach, zo Ruska přichodne tydźenje a měsacy płunowy honač dospołnje zawjertnje. Fiala připowědźi pjeć lět trajacy plan, zo by wotwisnosć swojeho kraja wot ruskeho wolija a płuna znižił. Nimo toho připowědźi statne naprawy w boju přećiwo dale a wyšim płaćiznam energije něhdźe 2,6 miliardow eurow. Mjez druhim chcedźa popłatk za dalewjedźenje wobnowjomnych energijow direktnje ze statneje kasy zapłaćić. K nowej strategiji tež słuša, „w blišim času“ syć najwažnišich čěskich milinarjow kompletnje pod statnu kontrolu přinjesć. Tuchwilu wobsedźi stat nimale 70 procentow podźělow energijoweho koncerna CEZ, kiž wobhospodarja tež jadrowe milinarnje. Zbytk słuša mjeńšinowym akcionaram. Čěska dale na planach dźěła, nowu jadrowu milinarnju natwarić.

Šulerjo maja třěleć nawuknyć

Freitag, 24. Juni 2022 geschrieben von:

Pólska zarjaduje wot 1. septembra nowy šulski předmjet zakitowanje

Waršawa. Wotstup Jarosława Kaczyńskeho ze zastojnstwa zastupowaceho ministerskeho prezidenta pólske medije tež dny po tym hišće zaběra. Kaczyński bě minjenu wutoru zastojnstwo złožił ­a chce so přichodnje po swójskich wuprajenjach jenož na skutkowanje jako předsyda knježaceje narodno-konserwatiwneje strony Prawo a sprawnosć (PiS) koncentrować. Wón planuje přichodny čas po cyłej Pólskej jězdźić a wobydlerjow mobilizować, zo bychu so klětu nazymu při wólbach parlamenta za PiS rozsudźili. Kaczyński chcył tak po lěće 2015 třeći króć za sobu wólby dobyć. Přiwšěm je sej toho wědomy, zo njeje tajki wuspěch samo­zrozumliwy. Wólby 2019 bě strona PiS ze snadnym předskokom před opoziciju dobyła. W sejmje pak mjeztym žanu wjetšinu wjace nima a je nuzowana, sej pomocnikow mjez „njewotwisnymi“ zapósłancami pytać. Přećiwne strony su wosebje w městach jara sylne. Jich nawoda, bywši premier Donald Tusk, ma wuske styki k měšćanostam we Waršawje, Wrócławju a druhdźe, hdźež je opozicija dawno móc přewzała.

Korupciska afera w Čěskej

Mittwoch, 22. Juni 2022 geschrieben von:

Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej

Praha. Tež Češa bědźa so z horcym wjedrom. Sobotu pokazowaše termometer w sewjeročěskim měsće Ústíju nad ­Labem 35,7 stopnjow, njedźelu pak ­docpěchu junijske temperatury nowy ­rekord. W Řežu blisko Prahi naměrichu 39 stopnjow. Tale hódnota přetrjechi samo hišće wysoke temperatury ze smažnika 2019, kotrež zwěsćichu tehdom w měsće Doksy. Tež w Praze dyrbjachu ludźo najhorcyši junijski kónc tydźenja scyła přetrać. W Klementinumje, hdźež měrja wot lěta 1775 temperatury, dokumentowachu 36,9 stopnjow.

Horcota knježi tuchwilu tež na politiskim polu. Minjenu srjedu su zastojnicy policajskeje centrale za bój přećiwo organi­zowanemu złóstnistwu běrow Petra ­Hlubučeka, zastupowaceho wyšeho měšćanosty Prahi přepytowali. Hišće samsny dźeń woteda wón wšitke swoje ­funkcije w stronje Stan, z kotrejež bu mjeztym wuzamknjeny.

Dale a mjenje Polakow so za duchowne a rjadniske powołanja zajimuje

Waršawa. Zajim Polakow za cyrkej, wosebje pak za duchowne a rjadniske powołanja dale woteběra. Tak to konserwatiwny tydźenik Do Rzeczy a liberalny tydźenik Polityka na podobne wašnje zwěsćatej.

Konserwatiwny tydźenik bě so mjez ludźimi prašał, a zwěsća w swojim najnowšim wudaću „dwaj narodaj – cyrkwinski a swětny“. Mjez druhim su so ­ludźi prašeli, što dźerža wo swjatych křižach w zjawnych twarjenjach, wo nabo­žinje w šulach abo wo wobdźělenju duchownych na statnych zarjadowanjach. Při tym so wukopa, zo su Polacy do dweju nimale jenak wulkeju lěhwow pačeni. 54 procentow ludźi chcyło křiže w zjawnosći zachować, 41 proc. wo nje njerodźi. Nabožinu w šulach sej 50 proc. woprašanych waži, 50 proc. nic. Zo su duchowni na zarjadowanjach stata prezentni, ma połojca ludźi za spomóžne, 42 procentow nochce jich tam widźeć. Wosom procentow njewě, što rjec.

Swjeća Nóc Kupały

Donnerstag, 16. Juni 2022 geschrieben von:
Szczecin (RD/SN). W „hrodźe pomorskich wójwodow“ w pólskim Szczecinje swjeća kónc tydźenja po prastarej słowjanskej tradiciji na najdlěšimaj dnjomaj lěta swjedźeń swjatojanskeje nocy, tež „Nóc Kupały“ mjenowany. Nutřkowne dwory nad Wódru trónowaceho hrodu tworja za rjemjeslniske wiki, reje a koncerty zaćišća połnu kulisu. Zastup je darmotny.

Neuheiten LND