Dwě koaliciji před ANO
W Čěskej móža so židźa wěsći čuć
Praha (dpa/SN). Zastupjerjo židow w Čěskej skorža přiběraceje antisemitiskeje šćuwańcy w interneće dla. W zwisku z koronapandemiju so zapřisahanske teorije rozšěrjeja, rěka we wčera wozjewjenej lětnej rozprawje čěskeje federacije židowskich wosadow. Wot cyłkownje 874 přeńdźenjow su loni 866 blogowych zapiskow, komentarow, karikaturow a dalšich awdiowizuelnych zapisow w interneće zwěsćili, kotrež běchu přećiwo židam wusměrjene. W lěće 2019 bě ličba tajkich nadpadow w interneće hišće 685.
Ličba registrowanych padow fyziskeje namocy přećiwo židam a jich zarjadnišćam zwosta porno tomu w jednocyfrowym wobłuku. Čěska wostanje potajkim kraj, w kotrymž móža so přisłušnicy tejele mjeńšiny wěsći čuć, tež w přirunanju z druhimi krajemi srjedźneje a zapadneje Europy, kaž w mjenowanej rozprawje rěka.
W Čěskej bydli po trochowanjach mjeztym zaso něhdźe 15 000 a 20 000 židow. W lětach wobsadniskeje fašistiskeje Němskeje w Druhej swětowej wójnje bě so nimale 80 000 čěskich židow z woporom holocausta stało.
Prěni elefant so coowej narodźił
Marek Krawc rozprawja za Serbske Nowiny ze susodneje Čěskeje
Zlín. Prěni króć w stawiznach čěskich coologiskich zahrodow je so młodźo afriskeho słona narodźiło. Zašłu njedźelu rano je słonica Kali jeho w Zlínskim zwěrjencu porodźiła, rěčnica coowa zdźěli. Tamne zwěrjata ze słonjaceje skupiny su drohotny dorost bjez wulkich ćežow do swojeho cyłka přiwzali. Plahować afriske elefanty w zwěrjencach je wosebje komplikowane. Hižo před třomi lětami bychu so hladarjo eksotiskich tołstokóžnikow w Zlínskim zwěrjencu nimale nad přirostom wjeselili. Bohužel pak bě so mały elefant tehdy mortwy narodźił.
Šćěpja „Sputnik“
Babiš wotum njedowěry přetrał
Praha (dpa/SN). Štyri měsacy do wólbow parlamenta w Čěskej je ministerski prezident Andrej Babiš wotum njedowěry přetrał. Wčera wječor je 89 zapósłancow za wotsadźenje knježerstwa hłosowało. Trěbnu wjetšinu 101 hłosa w parlamenće z 200 zapósłancami su misnyli. Do toho bě opozicija Babišej w raznej debaće zaprajenje w koronapandemiji wumjetowała. Wot spočatka pandemije bě Čěska z 30 000 smjertnymi padami jedne z najhóršich žórłow wirusa.
Rozsudne na kóncu bě, zo su komunisća do wothłosowanja demonstratiwnje žurlu wopušćili, město toho zo bychu přećiwo knježerstwu hłosowali. „Na tajkim dźiwadle so njewobdźělimy“, rjekny stronski předsyda Vojtěch Filip. Prezident Miloš Zeman bě wšak připowědźił, zo chcył knježerstwo hač do oktobra w zastojnstwje wostajić. Babiš steji pod wulkim ćišćom. Jemu hrozy mjez druhim skóržba znjewužiwanja srědkow EU dla. Po tuchwilnych naprašowanjach by wón wólby přěhrał.
Naprawy EU su opoziciji problem
Pólska sej žada zajatych aktiwistow swojeje mjeńšiny w Běłoruskej pušćić
Waršawa. Wunuzowane přizemjenje lětadła předewzaća Ryanair w Minsku a zajeće pasažěra, běłoruskeho aktiwista Romana Protasjewiča, přez běłorusku policiju je Pólskej wosebite wužadanje. Wšako ma z Běłoruskej tež swoje ćeže.
Ministerski prezident Mateusz Morawiecki reagowaše spočatnje tak kaž wšitcy wodźacy politikarjo Europskeje unije: Wón zasudźi wotwjedźenje mašiny přez běłoruske wojerske lětadło jako „statny terorizm“ a žadaše sej hnydomne pušćenje Protasjewiča z jastwa. Zdobom namołwješe běłoruskeho mócnarja Aleksandera Lukašenka, prawa pólskeje mjeńšiny w Běłoruskej akceptować a jatych pólskich aktiwistow pušćić.
W Běłoruskej bydli po trochowanjach něhdźe 200 000 Polakow jako narodna mjeńšina. Režimej Lukašenka napřećo su někotři z nich kritisce nastajeni, štož wunjese jim přesćěhanje a represalije. Hakle w měrcu bě policija Angeliku Borys, předsydku Zwjazka Polakow w Běłoruskej, a pólsko-běłoruskeho žurnalista Andrzeja Poczobuta do jastwa tyknyła.
Čěske žony móža so rozsudźić
Praha (dpa/SN). W Čěskej připowědźa so historiski přewrót pola mjenow. Dom zapósłancow je wčera noworjadowanje zakonja schwalił, kotrež žonam zmóžnja so pola swójbneho mjena mjez žónskej a muskej formu rozsudźić. Dotal dyrbja žony, kaž w najwjace słowjanskich rěčach tež, swójbne mjeno z kóncowku „ová“ nosyć. Rěka-li mandźelski Novak, rěkaja mandźelska a jeju dźowki Novaková. To pak móhło so bórze změnić. Za změnu hłosowaše 91 zapósłancow, 33 bě přećiwo tomu. Druha komora parlamenta dyrbi noweli hišće přihłosować.
Wot tradicionalneho rjadowanja wuwzate su dotal žony, kiž su na wukrajnikow wudate, přisłušeja narodnej mjeńšinje abo němskej ludowej skupinje. To bě stajnje zaso kritiku budźiło. Bywša justicna ministerka Helena Valková rěčeše wo „znamjenju njerunohódnoty“ a wo za dźensniši čas absurdnym rjadowanju. Aktiwistki za prawa žonow na to skedźbnjeja, zo zwuraznja so w kóncowce „ová“ tež forma wobsydstwa muža.
Wotpokazany bu zakonski namjet Piratow, splah čłowjeka we wupokazu přichodnje scyła wjace njenaspomnić.
Ma Babiš z wobskóržbu ličić?
Marek Krawc rozprawja za Serbske Nowiny z čěskeje stolicy
Praha. Ličba infekcijow z koronawirusom w Čěskej dale woteběra. Njedźelu registrowachu strowotniske zarjady jenož hišće 113 nowonatyknjenjow. To je najmjenje wot 2. žnjenca minjeneho lěta. Sydomdnjowska incidenca wučinja tuchwilu třiceći padow na 100 000 wobydlerjow, wobwod Karlovy Vary měješe ze štyrjomi padami najnišu, Zlínska wokolina pak z 49 padami najwyšu hódnotu po cyłym kraju.
Tajkich dobrych powěsćow dla kiwaja Čecham dalše přijomne wolóženja. Tak smědźa wot póndźele, po wjace hač pjeć měsacach, hosćencarjo swojich wopytowarjow wonka kaž tež w nutřkownych rumnosćach swojich lokalow posłužować. Tež wobhospodarjerjo sawnow, wellnessowych oazow, kupjelow, diskotekow a kazinow móža so skónčnje zaso wopytowarjow nadźijeć. Přiwisnicy sporta dyrbja wězo płaćiwy negatiwny test wobsedźeć, šćěpjeni być abo wustrowjenje po infekciji dopokazać móc.
Wuslědki za lěto
Praha (ČŽ/K). Ludličenje 2021 w Čěskej je so njedźiwajcy jeho njezwučeneho digitalneho razu bjez komplikacijow wotměło, hódnoći Čěski statistiski zarjad (ČSÚ) jako organizator akcije. Nětko wón informuje, zo je 87 procentow wobdźělnikow jemu swoje data elektronisce sposrědkowało a tak wjace, hač běchu wočakowali. Dobrych 795 000 ludźi připósła wupjelnjene formulary z póštu. Sobudźěłaćerjo zarjada naprašniki nětko wuhódnoćeja, štož wězo swój čas traje. Wuslědki ludličenja 2021 tuž za lěto wočakuja.
Ličenje wobydlerjow, bydlenjow a twarjenjow přewjeduja kóždych dźesać lět. Na nim so wobdźělić je winowatosć čěskich staćanow, ale tež wšěch wosobow, kotrež smědźa dlěje hač 90 dnjow w kraju přebywać abo kiž su w nim azyl dóstali. Štóž tutu winowatosć njespjelni, tomu hrozy pokuta hač do 10 000 krónow.
Narodny plan
Praha (ČŽ/K/SN) Čěske knježerstwo je „Narodni plan obnovy“ schwaliło. Za jeho zwoprawdźenje su inwesticije přibližnje 200 miliardow krónow (něhdźe 78,5 miliardow eurow) předwidźane. Wot Europskeje unije wočakuje Čěska 171 miliardow krónow (67,7 miliardow eurow) podpěry.
Wony plan wobsahuje šěsć hłownych polow, za kotrež chcedźa pjenjezy předewšěm nałožić. Najwjetši dźěl z nich, cyłkownje 91 miliardow krónow (dobrych 3,75 miliardow eurow), je za wutwar infrastruktury a tak mjenowaneje zeleneje transformacije předwidźany. Nahladne sumy maja tež hić do klimatiskich projektow a do digitalizacije. Nic naposledk chcedźa z pjenjezami spěchować zdźěłowanje, dźěłowe wiki, wuwiće energije, inowaciju a strowotnistwo.
